ბაჰადურ შაჰ ზაფარი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''ბაჰადურ შაჰ ზაფარი''' (სიარჯ უდ-დინ აბუ-ლ-მუზაფარი ან ბაჰადურ შაჰი ან ბაჰადურ შაჰ II — [[ურდუ]] ابو ظفر سِراجُ الْدین محمد بُہادر شاہ ظفر — დ. [[24 ოქტომბერი]], [[1775]] წელი — გ. [[7 ნოემბერი]], [[1862]] წელი, [[რანგუნი]]) — უკანასკნელი[[დიდ იმპერატორიმოგოლთა იმპერია|დიდ მოგოლთა]] მე-19 და უკანასკნელი იმპერატორი [[თემურიდები|თემურიდების დინასტიიდან]], [[1837]] წლის [[28 სექტემბრიდანსექტემბერი|28 სექტემბერიდან]] [[1857]] წლის [[14 სექტემერი|14 სექტემბრამდე.ბაჰადურ]], შაჰიიმპერატორ იყო[[აქბარ მუინ უდII]]-დინ აბუ ნასრ მუჰამად აქბარისისა და მისი მეუღლის, ლალბა ლალბასბეგუმის ვაჟი.

[[1837]] წლის სექტემბერში, მამის — მუინ[[აქბარ უდII]]-დინ აბუ ნასრ მუჰამად აქბარისის გარდაცვალების შემდეგ ბაჰადურ შაჰი გახდა [[დიდ მოგოლთა დინასტიიდანიმპერია|დიდ [[ინდოეთიმოგოლთა]]ს უკანასკნელი იმპერატორი (1837—1857). სიცოცხლის დიდ მანძილზე ის არ ფლობდა რაიმე რეალურ ძალაუფლებას. ის ცხოვრობდა ფულით, რომელსაც უხდიდა მას [[ბრიტანეთის ოსტ-ინდოეთის კომპანია]]. ატარებდა დროს სასახლის პოეტებისა და მუსიკოსების გარემოცვაში. წერდა საკუთარ ლექსებს.

სიცოცხლის 82-ე წელს, დიდი მოგოლი განწირული იყო იმისთვის, რომ მნიშვნელოვანი როლი შეესრულებინა 1857—1858[[1857]]—[[1858]] წლების [[ინდოელები|ინდოელი]] ხალხის აჯანყების მსვლელობაში. [[1857]] წლის [[11 მაისი|11 მაისს]] აჯანყებულმა სიფაებმა დაიკავეს ქალაქი [[დელი]] და აიძულეს ბაჰადურ შაჰიშაჰს, ხელი მოეწერა მანიფესტზე, რომლის თანახმად, [[ინდოეთი]]ს საიმპერატორო ხელისუფლება ცხადდებოდა აღდგენილად და მოუწოდებდა ყველა ინდუსს სამშობლოსა და რწმენისათვის საბრძოლველად. ასე რომ, აჯანყებულთა ნებით უსუსური, დაბალი სულისკვეთების და მოხუცი სხეულის პატრონი ბაჰადური იქნა დაყენებული ანტიინგლისური აჯანყების მოთავედ. მის ვაჟებს გადაეცაგადაეცათ [[სიფაები]]ს არმიის მნიშვნელოვანი თანამდებობანი, თუმცა ვერავითარ რეალურ ძალაუფლებას ფადიშაჰი წინანდებურად ვერ ფლობდა.

მოგვიანებით, როდესაც დელში[[დელი]]ში აჯანყების დაცემის შემდეგ დაიწყო სასამართლო განხილვა, ბაჰადურ შაჰმა მისცა ჩვენება, რითაც ამტკიცებდა, რომ ის [[სიფაები]]ს ხელში იყო სრულიად. ის ამბობს: "ყველა დოკუმენტი, რომელსაც სიფაები თვლიდნენ აუცილებლად, იწერებოდა მათი ბრძანებით. ამის შემდეგ მოჰქონდათ ჩემთან და მაიძულებდნენ დამესვა ბეჭედი. ხშირად ისინი მაიძულებდნენ დამესვა ბეჭედი ცარიელ, შეუვსებელ კონვერტზე. ყოველ ჯერზე, როცა უფლისწულებს მირზა მოგოლს, მირზა ჰაირ სულთანს ან აბუ ბაქრს მოჰქონდათ ჩემთან პეტიციები თან ახლდნენ [[სიფაები]]ს მეთაურები, რომლებიც მიბრძანებდნენ, რა იყო მათთვის სასურველი უკვე დაწერილი ქაღალდის თითოეულ ფურცელზე და მაიძულებდნენ, გადამეწერა ის ჩემი ხელით. მე ვიყავი ჯარისკაცთა ნების ქვეშ და ისინი მაიძულებდნენ გამეკეთებინა ის, რაც მათ სურდათ."

[[1858]] წლის სექტემბერში ინგლისელებმა შტურმით აიღეს [[დელი]]. უკანასკნელი მოგოლი ფადიშაჰი ბაჰადურ შაჰი ტყვედ დანებდა. მისი ორი ვაჟი — მირზა მოგოლი და მირზა ჰაირ სულთანი, აგრეთვე, შვილიშვილი მირზა აბუ ბაქრი ინგლისელთა მიერ ღალატით იქნენ მოკლული. ინგლისელებმა [[დიდ მოგოლთა იმპერიაა|მოგოლთა იმპერია]] გაუქმებულად გამოაცხადეს. ბაჰადურ შაჰი დააპატიმრეს, გადასცეს სასამართლოს და გაამწესეს გადასახლებაში.

[[1862]] წლის ნოემბერში, რანგუნში გარდაიცვალა 87 წლის ბაჰადურ შაჰი.

უკანასკნელი მოგოლი იმპერატორი ისტორიაში შევიდა, აგრეთვე, როგორც ცნობილიუდიდესი პოეტი [[ურდუ]]ს ენაზე.