|
'''სოციალიზმი''' — [[იდეოლოგია]], რომელიც ითვალისწინებს სოციალური თანასწორობის პრინციპებზე დამყარებული საზოგადოების მშენებლობას; ასევე საზოგადოებრივი სისტემა, რომელიც ასეთ პრინციპებს ემყარება; [[პოლიტიკა|პოლიტიკური]] მიმართულება; საზოგადოებრივ-ეკონომიკური ფორმაცია, რომელშიც წარმოების საშუალებები საზოგადოებრივ საკუთრებაშია.
სოციალიზმი ქადაგებს [[ადამიანი]]ს მიერ სხვა ადამიანის ექსპლუატაციის ყველა ფორმის ლიკვიდაციას. სოციალისტურ საზოგადოებაში მიღწეულია სრული სახალხო მმართველობა, სოციალური თანასწორობა, მაქსიმალურად მინიმუმამდეა დაყვანილი [[ეკონომიკა|ეკონომიკური]] დიფერენციაცია; გარანტირებულია [[ადამიანის უფლებები]] და [[თავისუფლება (პოლიტიკა)|თავისუფლება]].
=== სოციალიზმის ისტორია ===
სოციალისტური იდეების ნიშნები ჯერ კდევ XVII საუკუნეში ეგრეთწოდებული ლეველერების (გამთანაბრებლების) და დიგერების (მიწის მთხრელების) დროს გაჩნდა. თავდაპირველად მისი მიზანი საბაზრო გაცვლა გამოცვლაზე დამყარებული კაპიტალისტური ეკონომიკის მოსპობა და მისი თვისობრივად განსხვავებული საერთო საკუთრების პრინციპზე აგებული სოციალისტური საზოგადოების ჩამოყალიბება იყო. სოციალიზმის ამ განშტოების ყველაზე გავლენიანი წარმომადგენელი იყო [[კარლ მარქსი]].
=== სოციალიზმის ელემენტები ===
* ერთობა—ანუ სოციალიზმი კაცობრიობას საერთო თვისებებით შეკავშირებულ ადამიანთა ერთიანობად განიხილავს.
* ძმობა—რაკიღა ადამიანებს ერთნაირი ნიშანთვისებები აკავშირებთ ამხანაგობის თუ ძმობის განცდა გაერთიანებისკენ უბიძგებთ.
* სოციალური თანასწორობა—თანასწორობა არა შესაძლებლობების თვალსაზრისით არამედ კეთილდღეობის თვალსაზრისით მათი აზრით სოციალური თანასწორობის დონე განსაზღვრავს საზოგადოების სტაბილურობას და თანხმობას.
* მოთხოვნილება—თანასწორობის პრინციპიდან გამომდინარე მატერიალური ქონება საზოგადოებაში უნდა გადანაწილდეს მხოლოდ მოთხოვნილებისა და არა უნარისა და შრომის მიხედვით.
* სოციალური კლასი—ტრადიციულად სოციალიზმი ჩაგრული მუშათა კლასის ინტერესებთან იგივდებოდა
* საერთო საკუთრება—საერთო საკუთრების სოციალისტური ხედვა მატერიალური რესუსების საერთო ყულაბაში თავმოყრას გულისხმობს და კერძო საკუთრებას ისე უყურებს როგორც ეგოიზმს მომხვეჭელობის და სოციალური უთანხმოების გამომწვევ მიზეზს.
=== მარქსიზმი ===
როგორც თეორიული სისტემა მარქსიზმი ეწინააღმდეგებოდა ლიბერალურ-რაციონალიზმს რომელსაც თავის მხრივ გაბატონებული მდგომარეობა ეკავა დასავლეთის კულტურასა თუ მეცნიერულ აზროვნებაში. მარქსიზმი დასავლური კაპიტალიზმის დაუძინებელ მტრად რჩება
=== ორთოდოქსული მარქსიზმი ===
მარქსიზმის თეორიული მოძღვრება ცხოვრებაში საბჭოური კომუნიზმის სახით გამოვლინდა უპირველეს ყოვლისა ორი საბჭოთა ლიდერის ლენინისა და [[სტალინი]]ს ძალისხმევით.
=== მესამე გზა ===
ტერმინი მესამე გზა ბუნდოვანია და მისი ახსნა სხვადასხვა გვარად არის შესაძლებელი,მესამე გზის კონცეფციები სხვადასხვა ქვეყანაში განსხვავებულმა პოლიტიკურმა ძალებმა წამოაყენეს.
მესამე გზის რამოდენიმე მახასიათებელი შეიძლება გამოიკვეტოს უპირველეს ყოვლსია სოციალიზმი როგორც იერარქიული სახელმწიფოს ჩარევის ფორმა წარსულს ჩაბარდა-ტინამიური საბაზრო ეკონომიკის ალტერნატივა დღეს აღარს არსებობს.
== იხილეთ აგრეთვე ==
| 