სეფი I: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 31:
'''შაჰ სეფი''' ან '''სეფი I''' ({{lang-fa|شاه صفی}}; დ. [[1611]] — გ. [[1642]]) — სეფიანთა დინასტიის მეექვსე წარმომადგენელი, მუჰამედ ბაქერ მირზასა და [[დილარამ ხათუნი]]ს ვაჟი. [[აბას I (ირანი)|აბას I]]-ის შვილიშვილი. ირანის შაჰი [[1629]]-[[1642]] წლებში.
 
მისი ტახტზე ასვლა [[ქართლი]]საბას [[მეფეI]]-ის [[როსტომი]]მა,ანდერძის იგივემიხედვით მისი ტახტზე ასვლა [[ხოსრო მირზა]]მ უზრუნველყო. შაჰ სეფიმ [[შაჰი]]ს ტიტულის მიღებისთანავე მოიშორა ყველა, ვისაც კი შეეძლო მისთვის ძალაუფლება წაერთმია, ირანისსეფიანთა ყველა უფლისწული და ასევე, გენერლებიცპოლიტიკური ფიგურები. [[1632]] წელს მისი ბრძანებით, ღალატის ბრალდებით, სიკვდილით დასაჯეს [[იმამყული-ხანი]] და უნდილაძეთა ოჯახის სხვა წარმომადგენლები. ის ნაკლებ ყურადღებას აქცევდა მთავრობასა და ბიზნესს. არ ჰქონდა ინტელექტუალური ინტერესები. არ იცოდა წერა-კითხა სწორად. იგი საკუთარ დროს ძირითადად ღვინის სმაში ხარჯავდა და გახდა დამოკიდებული თამბაქოზე (როგორც მისი ბაბუა). მისი მმართველობის პერიოდში უმნიშვნელოვანესი პოლიტიკური ფიგურა იყო დიდი ვეზირი მირზა მუჰამად თაქი, რომელიც ამ თანამდებობაზე სეფიმ [[1634]] წელს დანიშნა.
 
ირანის მტრებმა მალევე ისარგებლეს სეფის სისუსტით. მიუხედავად იმისა, რომ ოსმალეთმა იწვნია დამამცირებელი მარცხი ირან-ოსმალეთის [[1623]]-[[1639]] წლებში მიმდინარე ომის დასაწყისში, შაჰ აბასის დროს, შაჰ სეფის ტახტზე ასვლიდან ერთი წლის შემდეგ, მათ განაახლეს ომი ირანთან და [[1634]] წელს, მათ უკვე ეკავათ [[ერევანი]], [[ჰამადანი]] და [[თავრიზი]]. [[1638]] წელს ოსმალეთის არმიამ [[მურად IV]]-ის მეთაურობით აიღო [[ბაღდადი]]. ბაღდადის აღებამ ირანი აიძულა ეთხოვა ზავი და [[1639]] წელს დაიდო [[ზუჰაბის ხელშეკრულება]], რომლის მიხედვითაც აბას I-ის მიერ დაკავებული ტერიტორიები კვლავ ოსმალეთის იმპერიის ხელში გადავიდა. ამავე პერიოდში, [[დიდ მოგოლთა იმპერია]]მ იმპერატორ [[შაჰ-ჯაჰანი]]ს სარდლობით [[1635]] წელს დაიპყრო პარსელებისსპარსელების ხელში მყოფი [[ავღანეთი]]ს ნაწილი ქალაქ ყანდაარითურთ.
 
შაჰ სეფი გარდაიცვალა [[1642]] წლის 12 მაისს. გარდაცვალების მიზეზად სახელდება ალკოჰოლის ჭარბი რაოდენობით მოხმარება. მის შემდეგ ტახტზე ადისავიდა მისი უფროსი ვაჟი [[აბას II]].
 
== შვილები ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/სეფი_I“-დან