ცა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
[[ფაილი:Skyshot.jpg|thumb|250px|right|სიმაღლიდან შეხედვისას ცის ფერი მკრთალიდან მუქამდე მერყეობს]]
'''ცა''' — [[ატმოსფერო (დედამიწა)|ატმოსფეროს]] ან [[გარე კოსმოსი]]ს ნაწილი, დანახული ნებისმიერი [[ასრონომიული ობიექტი]]ს ზედაპირიდან. მისი ზუსტი განსაზღვრა რამდენიმე მიზეზის გამო შეუძლებელია. ცა ზოგჯერ განმარტებულია, როგორც [[პლანეტა|პლანეტის]] [[ატმოსფერო (დედამიწა)|ატმოსფეროს]] ხშირი, [[აირი|აიროვანი]] ზონა.
ასტრონომიული მოვლენების შესწავლის საფუძველი [[დაკვირვება]]ა. დედამიწის ზედაპირის ნებისმიერი წერტილიდან შესაძლებელია ცაზე დაკვირვება. დამკვირვებლის ირგვლივ დედამიწის ზედაპის წრის მოხაზულობა აქვს, რომელსაც [[ჰორიზონტი|ხილულ ჰორიზონტს]] უწოდებენ. აღნიშნულ ჰორიზონტს ზემოდან გუმბათივით ადგას ცა. ხილული ჰორიზონტი მცირედ განსხვავდება ჭეშმარიტი ანუ [[მათემატიკური ჰორიზონტი]]საგან, რომელიც შვეული მიმართულებით მართობული, ჩვენს თვალზე გავლებული სიბრტყით გამოისახება. მათ შორის განსხვავება საგრძნობია, თუ არემარეს ამაღლებული ადგილიდან დავაკვირედებით.
ღამით, თუ ცა მოწმენდილია, ცის გუმბათის შიგა ზედაპირი ანუ ცამრგვალი ურიცხვი ვარსკვლავით მიმოფანტულ შავ ზედაპირად ჩანს.
ღამით, თუ ცა მოწმენდილია, ცის გუმბათის შიგა ზედაპირი ანუ ცამრგვალი მოჭედილია სხვადასხვა სიკაშკაშის ურიცხვი ვარსკვლავით. დღისით მოწმენდილი ცა მტრედისფერია, რაც იმით არის გამოწვეული, რომ დედამიწის გარემომცველი ატმოსფეროს გაზის ანუ ჰაერის მოლეკულები არეკლავენ და განაბნევენ მზის სხივებს, უმეტესად ლურჯს, და ამნაირად მოლურჯოდ, მტრედისფრად „ღებავენ“ ცას. კოსმონავტს, რომელიც ატმოსფეროს გარეთ ან ატმოსფეროს შედარებით მკვრივი ფენების ზემოტაა მოქცეული, სადაც ნაკლები სიმკვრივის გამო სხივების გაბნევაც ნაკლებია, ცა დღისითაც შებნელებულად წარმოუდგება. ამიტომაც შეუძლია ცაზე მზის კაშკაშა დისკოსა და ვარსკვლავებს ერთდროულად ხედავდეს.▼
▲
ღამით მოწმენდილ ცაზე შეუიარაღებელი თვალით ათასობით ვარსკვლავის დანახვა შეიძლება. მათი ხილული განაწილება მოკლებულია ყოველგვარ სიმეტრიასა და წესრიგს; მაგრამ უკვე უძველესი დროიდან ცის სხვადასხვა მონაკვეთზე ერთ ოჯახად დაჯგუფებული ვარსკვლავებისათვის ცხოველებისა და მითოლოგიური პერსონაჟების სახელები დაარქვეს. ვარსკვლავთა ასეთ ცალკეულ ჯგუფებს თანავარსკვლავედები ეწოდებათ.
მთელი ცა 88 [[თანავარსკვლავედი|თანავარსკვლავედად]] არის დაყოფილი. ყოველი ვარსკვლავი, ხილვადია შეუარაღებელი თვალით თუ [[ტელესკოპი]]თ, რომელიმე კონკრეტულ თანავარსკვლავედს ეკუთვნის.
==ლიტერატურა==
| |||