ბუნება: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
134.19.230.67-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა HakanIST-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
ხაზი 23:
[[ფილოსოფია]]ში შეხედულებას, რომლის მიხედვით [[ატომი|ატომთა]], [[ცხოველი|ცხოველთა]], [[გრავიტაცია|გრავიტაციის]], [[ვარსკვლავი|ვარსკვლავთა]], [[ქარი|ქართა]], [[მიკრობი|მიკრობთა]] და ა.შ. მატერიალური სამყარო ფაქტობრივად არსებობს ჩვენი დაკვირვებისგან დამოუკიდებლად [[რეალიზმი]] ეწოდება; საწინააღმდეგო შეხედულებას კი - [[იდეალიზმი]].
 
=== ბუნებრივი და ხელოვნური ===
--- რითი ვსუნთქავთ ჩვენ ---
ხშირად ანსხვავებენ ერთმანეთისგან "ბუნებრივსა" და "ხელოვნურს", თუმცა რამდენად მართებული მათი განცალკევება ხშირი დებატების საგანია. ერთ-ერთი შეხედულებით ყველაფერს გონებრივს ანცალკევებენ ნატურალური სამყაროსგან; მეორე მოსაზრებით ბუნებრივს უნდა გამოეყოს არა მარტო გონებრივი, არამედ ასევე ჰუმანური (ადამიანური) და მათი ზემოქმედება. ორივე შემთხვევაში საზღვარი ნატურალურსა და ხელოვნურს შორის რთული გასავლელია (იხ. [[გონება-სხეულის პრობლემა]].) ზოგიერთი ადამიანი მიიჩნევს, რომ პრობლემისგან თავის არიდება შეიძლება იმის დაშვებით, რომ ყველაფერი ბუნებრივია, თუმცა ეს "ხელოვნურის" კონცეფციის განსაზღვრებას არ აადვილებს. ნებისმიერ შემთხვევაში, გაურკვევლობა ნატურალურსა და ხელოვნურ ნამოქმედარს შორის არსებული ზღვარზე ოდითგანვე ხელოვნების, ლიტერატურისა და ფილოსოფიის აღმაფრენის წყარო ყოფილა.
ცვენ ხელონური არტერიით ვსუნთქავთ ბუნებრივი კი გვწამლავს
 
კიდევ ერთი თვალსაზრისით უნდა გამოიყოს ნატურალური პროცესები და ხელოვნური პროცესები. ამ შეხედულებით, რაიმე პროცესი ან ადამიანის ზემოქმედებით ხდება ან არა. მაგ. ოთახი შესაძლოა ნუთურის ჩამრთველზე დაჭერით განადთეს, ან იგივე ოთახი შესაძლოა ფანჯრიდან შემოსულმა მზის შუქმა გაანათოს. ამ შეხედულებით, ხელოვნურობა მკაფიოდ ადამიანის ნებით განხორციელებული ქმედებაა.
 
ბუნებრივისა და ხელოვნურის ერთმანეთისგან განსხვავების პრობლემა ძველი ბერძნებისთვისაც აქტუალური იყო. თანამედროვე ფილოსოფოსები, მაგ. დევიდ ჰიუმი და ჯონ სტიუარტ მილი ხშირად აკრიტიკებენ ნებისმიერ მცდელობას რათა რაიმე მორალური მნიშვნელობა მიეცეს ამგვარ განსაზღვრებას.
 
== ბუნების სილამაზე ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ბუნება“-დან