მურად III: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
დამატებული ბმულები; დავამატე უმნიშვნელოვანესი ინფო, გთხოვთ დამიდასტუროთ
იარლიყები: რედაქტირება მობილურით მობილური აპლიკაციით რედაქტირება
No edit summary
ხაზი 32:
 
== ტახტზე ასვლამდე ==
მურადი დაიბადა [[1546]] წელს, როდესაც მისი მამა, შეჰზადე სელიმი (მომავალში [[სელიმ II]]) საუფლისწულო სანჯაყის [[მანისა]]ს მმართველი იყო. როდესაც [[1566]] წელს, მისი ბაბუა [[სულეიმან I]] გარდაიცვალა და მისი მამა ავიდა ტახტზე, იგი მამის პირველ მემკვიდრედ გამოცხადდა და მამამისივით მანისას პროვინციაში გაემგზავრა. ის იქ 8 წლის განმავლობაში მსახურობდა და ნამდვილადსაუკეთესო არგანათლება ტოვებდამიიღო. გონიერიიგი დაოსმალეთის წარმატებულიისტორიაში მმართველისერთ-ერთ შთაბეჭდილებას,ყველაზე რაც არცგანათლებული მისისულთანი სულთნობის პერიოდში შეცვლილაიყო. როცამიუხედავად ამისა, [[1574]] წელს, მამამისიმას შემდეგ რაც [[სელიმ II]] გარდაიცვალა და ტახტზე მურადი ავიდა, იგიმან სახელმწიფო საქმეები დედაქალაქშიმთლიანად იმპერიისდიდ მმართველობისათვისვეზირს დაბრუნდაგადააბარა.
 
== მმართველობის პერიოდი ==
მურადმა სამეფო ტახტის მემკვიდრეობით მიღებისთანავე თავისი 5 უმცროსი ძმა მოაკვლევინა. სახელმწიფო საქმეებით ნაკლებად იყო დაკავებული. უპირატესობას [[ჰარემი|ჰარემში]] გატარებულ დროს ანიჭებდა. მის დროს ქვეყნის პოლიტიკაში დიდი როლი ითამაშეს მისმა დედამ, ნურბანმა და მისმა ცოლმა, საფიემ. რძალ-დედამთილის დაპირისპირების შედეგად სასახლეში დაჯგუფებები შეიქმნა და ინტრიგების ქსელში გაიხლართა. მურად III-ის მეფობის დროს მექრთამეობა და კორუფცია მნიშვნელოვნად გაიზარდა და ცხოვრების წესად იქცა. სიტუაცია მას შემდეგ გაუარესდა, რაც [[1579]] წელს დიდი ვეზირი [[სოკოლუ მეჰმედ-ფაშა]] გარდაიცვალა. მურადის მმართველობის პერიოდში იმპერია ფინანსურად ძალიან ცუდ მდგომარეობაში ჩავარდა.
 
მურადის მმართველობის პერიოდში, 1578-1590 წლებში მიმდინარეობდა დიდი ომი ოსმალეთსა და სეფიანთა ირანს შორის. ომი დასრულდა 1590 წლის შეთანხმებით, რომლის მიხედვითაც სპარსეთმა ცნო ოსმალეთის მითვისებული ტერირორიები კავკასიაში. იმპერიის მფლობელობაში მთელი [[ამიერკავკასია]] და [[დაღესტანი]] გადავიდა. [[1592]] წელს ოსმალებმა აიღეს [[ხორვატია|ხორვატიის]] ქალაქი ბიჰაჩი, რასაც [[1593]] წელს [[ჰაბსბურგები|ჰაბსბურგებთან]] [[ცამეტწლიანი ომი უნგრეთში|ცამეტწლიანი ომის]] დაწყება მოჰყვა. [[22 ივნისი|22 ივნისს]] ოსმალებმა მარცხი იწვნიეს ჰაბსბურგებთან გამართულ სისაკის ბრძოლაში.
 
ჰყავდა 25 შვილი (21 [[შეჰზადე]] და 4 გოგო). გარდაიცვალა [[1595]] წელს [[თოფქაფის სასახლე|თოფქაფის სასახლის]] ჰარამხანაში. ამის შემდეგ ტახტზე ავიდა მისი შვილი [[მეჰმედ III]], რომელმაც თავისი 19 ძმა მოაკვლევინა.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/მურად_III“-დან