მაჰმუდი (შეჰზადე): განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა პიროვნება
| სიგანე =
| სახელი = შეჰზადე მაჰმუდი
| ფოტო =
| ფოტოს სიგანე =
|წარწერა =
| ალტ =
| მშობლსახელი = Şehzade Mahmud
| ენის კოდი =
| დაბსახელი =
| დაბთარიღი = [[1584]]
| დაბადგილი = [[მანისა]], [[ოსმალეთის იმპერია]]
| მოინათლა =
| გარდთარიღი = [[7 ივნისი]], [[1603]]
| გარდადგილი = [[სტამბოლი]], [[ოსმალეთის იმპერია]]
| გარდაცვალების მიზეზი = სიკვდილით დასჯა
| დაკრძალვის ადგილი = [[შეჰზადეს მეჩეთი]]
| ძეგლები =
| წინამორბედი = [[მეჰმედ III]]
| მემკვიდრე = [[აჰმედ I|შეჰზადე აჰმედი]]
| რელიგია = [[ისლამი]]
| დანაშაულებრივი სტატუსი =
| მამა = [[მეჰმედ III]]
| დედა = [[ჰალიმე სულთანი]]
}}
'''შეჰზადე მაჰმუდი''' ({{lang-tr|Şehzade Mahmud}}; დ. [[1584]], [[მანისა]] — გ. [[7 ივნისი]], [[1603]], [[სტამბოლი]]) — [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] სულთნის, [[მეჰმედ III]]-ის უფრო ვაჟი და იმპერიის ტახტის მემკვიდრე გარდაცვალებამდე.
 
== ბიოგრაფია ==
შეჰზადე მაჰმუდი დაიბადა [[1584]] წელს. იმ პერიოდში, მამამისი, მეჰმედ III ჯერ არ იყო ტახტზე ასული და განაგებდა [[მანისა]]ს. მაჰმუდის დედა იყო წარმოშობით აფხაზი [[ჰალიმე სულთანი]]. მაჰმუდს ჰყავდა ძმა — [[მუსტაფა I|მუსტაფა]] და ნახევარძმები — სელიმი და [[აჰმედ I|აჰმედი]]. [[1597]] წელს სელიმი გარდაიცვალა.
 
[[1595]] წელს [[მურად III]] გარდაიცვალა და ტახტზე [[მეჰმედ III]] ავიდა. შეჰზადე მაჰმუდი [[თოფქაფის სასახლე]]ში გადავიდა საცხოვრებლად. ოსმალური ტრადიციის მიხედვით, ყველა [[შეჰზადე]]ს უნდა ემართა [[ანატოლია]]ში მდებარე ერთ-ერთი სანჯაყი, მაგრამ მაჰმუდი ჯერ ძალიან ახალგაზრდა იყო და თოფქაფის სასახლის [[ჰარამხანა]]ში ცხოვრობდა. იგი გამოცხადებული იყო მამის მემკვიდრედ. ამასთან ერთად, მაჰმუდი იანიჩრების დიდი სიყვარულით სარგებლობდა. შეჰზადე სელიმის გარდაცვალების შემდეგ, მისი ტახტზე ასვლის შანსები კიდევ უფრო მეტად გაიზარდა.
[[1595]] წელს [[მურად III]] გარდაიცვალა და ტახტზე [[მეჰმედ III]] ავიდა. შეჰზადე მაჰმუდი [[თოფქაფის სასახლე]]ში გადავიდა საცხოვრებლად. იგი გამოცხადებული იყო მამის მემკვიდრედ. შეჰზადე სელიმის გარდაცვალების შემდეგ, მისი ტახტზე ასვლის შანსები კიდევ უფრო მეტად გაიზარდა. მაჰმუდის ბებია, [[საფიე სულთანი]] დიდ გავლენას ახდენდა [[მეჰმედ III]]-ზე. საფიე გრძნობდა, რომ ახლოს იყო მეჰმედის სიკვდილი. იგი გრძნობდა იმასაც, რომ მაჰმუდს დიდად არ მოსწონდა საკუთარი ბებია და მისი ტახტზე ასვლის შემთხვევაში, იმპერიის მართვას ვეღარ მოახერხებდა. სწორედ ამიტომ, საფიე სულთანმა გაუჩინა ეჭვი სულთან მეჰმედს, რომ შეჰზადე მაჰმუდი ამბოხებას და მისი ტახტიდან ჩამოგდებას აპირებდა. მეჰმედ III-მ დაუჯერა ვალიდე-სულთანს და [[1603]] წლის [[7 ივნისი|7 ივნისს]] მაჰმუდის სიკვდილით დასჯის ბრძანება გასცა.
 
[[1603]] წლისთვის დედაქალაქში გავრცელდა ჭორები იმასთან დაკავშირებით, რომ მაჰმუდი მამის ტახტიდან ჩამოგდებას და მის მოკვლას აპირებდა. იმპერიის ვეზირები ორად იყოფოდნენ — ზოგი მათგანი მაჰმუდს უჭერდა მხარს, ხოლო ზოგი — შეჰზადე აჰმედს. აგრეთვე, არსებობდა ვერსია, რომ თუ სულთან მეჰმედის მკვლელობის მცდელობა უშედეგოდ დასრულდებოდა, მაჰმუდს მალულად გაიყვანდნენ დედაქალაქიდან, სადაც უფრო გაუიოლდებოდა ჯარის შეკრება და ტახტისთვის ბრძოლა. ამ ყველაფერმა მეჰმედ III-ის ყურამდე მიაღწია. სულთანმა დაიჯერა, რომ მის სიცოცხლეს საფრთხე ემუქრებოდა და მაჰმუდის სიკვდილით დასჯის ბრძანება გასცა.
 
[[7 ივნისი]]ს ღამეს, [[ჰარამხანა]]ში, შეჰზადე მაჰმუდის ოთახში ოთხი ჯალათი შევიდა. თავად მეჰმედ III გარეთ იდგა და ელოდებოდა მაჰმუდის სიკვდილს. მას შემდეგ, რაც ჯალათები მაჰმუდის ოთახიდან გამოვიდნენ, იგი შევიდა და დარწმუნდა, რომ მაჰმუდი მკვდარი იყო. მაჰმუდის სიკვდილით დასჯის შემდგომ, ყველა მისი მხარდამჭერი მეჰმედის ბრძანებით ზღვაში გადაყარეს. [[22 დეკემბერი|22 დეკემბერს]] თავად [[მეჰმედ III]]-ც გარდაიცვალა და ტახტზე მაჰმუდის უმცროსი ვაჟი, [[აჰმედ I]] ავიდა. აჰმედის ბრძანებით, მაჰმუდი შეჰზადეს მეჩეთში დაკრძალეს.
 
== ლიტერატურა ==
* {{cite book |last=Uzuncarsili |first=Ismail Hakki |date=1960 |title=III Mehmed’in oglu sehzade Mahmud’un ölümü |trans-title=The Death of Prince Mahmut, Son of Mehmed III |url= |language=tr |location= |publisher=Belleten |isbn=}}
* {{cite book|first=leslie P.|last=Peirce|title=The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire|publisher=Oxford University Press|year=1993|isbn=978-0-195-08677-5|ref=harv}}
* {{cite book|first=Baki|last=Tezcan|title=The Second Ottoman Empire: Political and Social Transformation in the Early Modern World|publisher=Cambridge University Press|date=September 13, 2010|isbn=978-0-521-51949-6|ref=harv}}
* {{cite book|first=|last=|title=International Journal of Turkish Studies - Volume 13|publisher=University of Wisconsin|year=2007|isbn=|ref=International}}
 
[[კატეგორია:ოსმანების დინასტია]]