გრძელი დანების ღამე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 45:
'''გრძელი დანების ღამე''' ({{lang-de|{{audio|De-Nacht der langen Messer.ogg|''Nacht der langen Messer''}}}}), ასევე ცნობილია, როგორც '''ოპერაცია კოლიბრი''' (გერმანიაში '''რემის პუტჩი''', ან კიდევ, დამცინავად, '''''„რაიხის მკვლელობების კვირა“''''' (''Reichsmordwoche''<ref>{{cite book|last1=Ferber|first1=Christian|title=Ein Buch könnte ich schreiben: die autobiographischen Skizzen Georg Seidels (1919–1992). Mit einem Nachwort von Erwin Wickert|date=1996|publisher=Wallstein Verlag|location=Göttingen|isbn=3-89244-227-4|page=68|url=https://books.google.de/books?id=DkBlWd_xWgAC&pg=PA68&lpg=PA68&dq=reichsmordwoche|accessdate=7 August 2015|language=German}}</ref>)) — [[მესამე რაიხი|მესამე რაიხში]] ჩატარებული პოლიტიკური ''წმენდა'', რომლებმაც ადგილი იქონია [[1934]] წლის [[30 ივნისი]]დან [[2 ივლისი|2 ივლისამდე]]. მათი მიზანი იყო ჰიტლერის აბსოლუტური ძალაუფლების განმტკიცება. ამ მოვლენების მსხვერპლნი სასამართლოს გადაწყვეტილების გარეშე დააპატიმრეს და დახვრიტეს. ყველაზე ცნობილი მსხვერპლი იყო ''[[Sturmabteilung]]''-ის ხელმძღვანელი [[ერნსტ რემი]]. რეპრესიებს ვერ გადაურჩნენ ვერც [[ნსდაპ|ნაცისტური პარტიის]] მემარცხენე ფრაქციის წევრები და ცნობილი ანტი-ნაცისტები, როგორებიც იყვნენ [[კურტ ფონ შლაიხერი]] და [[გუსტავ ფონ კარი]].
 
''[[Sturmabteilung]]''-ს შესაძლო დამოუკიდებლობას, [[ერნსტ რემი|ერნსტ რემს]] და ორგანიაციის წევრების მიდრეკილებას ქუჩური არეულობებისკენ [[ადოლფ ჰიტლერი]] განიხილავდა როგორც საფრთხეს მისი ხელისუფლებისათვის. ფიურერს ასევე სურდა ''[[რაიხსვერი]]ს'' ლიდერების თავის მხარეზე გადმოყვანა — მათ [[ერნსტ რემი]] და ''[[SA]]'' ეზიზღებოდათ. გარდა ამისა, ჰიტლერს არ მოსწონდა რემის გამოსვლა, სადაც იგი მხარს უჭერდა ''მეორე რევოლუციას'' კეთილდღეობის გადანაწილებისათვის (რემი თვლიდა, რომ [[1933]] წლის [[30 იანვარი|30 იანვარს]] ჰიტლერის კანცლერად დანიშნვის შემდეგ ადგილი იქონიაჰქონდა მხოლოდ ''ნაციონალისტურმანაციონალისტურ რევოლუციმარევოლუციას'', თუმცა, უყურადღებოდ დარჩა ნაციონალ-სოციალიზმის ''სოციალისტური ასპექტი''). გარდა ამისა, ''წმენდების'' წყალობით ჰიტლერმა შეძლო ძველ მტრებთან ანგარიშის გასწორება, მისი ხელისუფლების კრიტიკოსების და ვიცე-კანცლერის, [[ფრანც ფონ პაპენი]]ს ერთგული ადამიანების ლიკვიდაცია.<ref group="კომ.">მიუხედავად რეპრესიებისა, [[ფრანც ფონ პაპენი]] ცოცხალი დარჩა და თანამდებობაც კი შეინარჩუნა</ref>
 
რეპრესიებს ემსხვერპლა მინიმუმ 85 ადამიანი (თუმცა, შესაძლოა, გარდაცვლილთა საბოლოო რაოდენობა ასობით ადამიანს შეადგენდეს),<ref group="კომ.">რამდენადაც ცნობილია, მინიმუმ 85 ადამიანი მოკლეს ყველანაირი სამართლებრივი გარჩევის გარეშე. მარტო [[ჰერმან გერინგი|გერინგის]] ბრძანებით დაახლოებით ათასი ადამიანი დააპატიმრეს.</ref><ref group="კომ.">85 გარდაცვლილი ადამიანიდან [[SA]]-ს წევრი მხოლოდ 50 იყო. სხვადასხვა შეფასებებით, მოკლულთა მთლიანი რაოდენობა 150-დან 200-მდე მერყეობს.</ref> დააპატიმრეს კი ათასზე მეტი.{{sfn|ევანსი|2005|p=39}} ძირითადად, დაპატიმრებებს და მკვლელობებს ანხორციელებდა [[შუცშტაფელი]] (''SS'') და [[გესტაპო]] (''Geheime Staatspolizei'' — საიდუმლო პოლიცია). გრძელი დანების ღამემ გააძლიერა [[ადოლფ ჰიტლერი|ჰიტლერის]] მიმართ ''[[რაიხსვერი]]ს'' ერთგულება და „დააკანონა“ ნაცისტური ხელისუფლება — გერმანულმა სასამართლოებმა ერთგულების გამოხატვის მიზნით მოხსნეს აკრძალვა სასამართლოს მიერ არასანქცირებულ სიკვდილით დასჯაზე.