ოპერაცია აიაქსი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 1:
[[ფაილი:28mordad1332.jpg|thumb|300px|ჯარისკაცებმა ალყა შემოარტყეს პარლამენტის შენობას თეირანში 19 აგვისტოს, 1953 წ.]]
'''ოპერაცია „აიაქსი“''' (''[[ინგლ.]]:'' {{lang-en|Operation Ajax}}) — [[1953]] წელს ამერიკის [[ცენტრალური სადაზვერვო სააგენტო]]ს მიერ ჩატარებული აქცია, რომლის შედეგადაც [[ირანი]]ს დემოკრატი პრემიერ-მინისტრი [[მოსადეღი, მოჰამედ|მოჰამედ მოსადეღი]] დამხობილ იქნა და [[შაჰი]]ს რეჟიმი აღსდგა. ამით [[აშშ]]-მა ხელი შეუშალა მოსადეღის გეგმას ნავთობის ინდუსტრია სახელმწიფო საკუთრება გამხდარიყო.
 
აქციას მეთაურობდა აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტის [[რუზველტი, თეოდორ|თეოდორ რუზველტის]] შვილიშვილი კერმიტ რუზველტი. მან დაითანხმა შაჰი [[ფეჰლევი, მოჰამედ რეზა|მოჰამედ რეზა ფეჰლავი]] მოსადეღის რეჟიმს დამხობაზე. შაჰმა, თითქოს და მოსადეღის მიერ დევნილმა, ირანი დატოვა და თავი [[იტალია]]ს შეაფარა. ამასობაშო აშშ-ის აგენტებმა თავის საქმე გააკეთეს და [[1953]] წლის [[22 აგვისტო]]ს ირანში დაბრუნებულ შაჰმა დაამხო პრემიერ-მინისტრის მთავრობის რეჟიმი.