ბანგი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 2:
|სტატუსი = დედაქალაქი
|ქართული სახელი = ბანგი
|მშობლიური სახელი = {{lang-fr|Bangui}}<br />[[სანგოს ენა|სანგო]] — Kötä gbätä tî Bangî
|ქვეყანა = ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა
|პანორამა = Ubangi river near Bangui.jpg
ხაზი 44:
}}
'''ბანგი''' ({{lang-fr|Bangui}}, [[სანგოს ენა|სანგო]] — Kötä gbätä tî Bangî) — [[ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა|ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის]] დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქი. [[2006]] წლის აღწერის მიხედვით ბანგიში ცხოვრობდა 622 771 კაცი.
ქალაქი მდებარეობს [[მდინარე]] [[უბანგი]]ს სანაპირო ზოლში, სწორედ ამ მდინარეზე გადის ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის და [[კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა|კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის]] [[სახელმწიფო საზღვარი]]. უბანგი არის მდინარე [[კონგო (მდინარე)|კონგოს]] ყველაზე დიდი შენაკადი. ბანგის მოპირდაპირე მხარეს მდებარეობს ქალაქი [[ზონგო]]. ქალაქში წვიმიანი სეზონი მაისიდან ოქტომბრამდე გრძელდება.
Line 53 ⟶ 51:
ქალაქში არსებობს [[1970]] წელს დაფუძნებული [[ბანგის უნივერსიტეტი]].
== ისტორია ==
[[ფაილი:Bangui Shopping District.jpg|thumb|right|250px|ბანგის სავაჭრო რაიონი]]
ქალაქი დაარსდა 1889 წელს, როგორც [[საფრანგეთი]]ს სამხედრო პოსტი [[უბანგი-შარი]]ს კოლონიაში, რომელსაც მოგვიანებით დაერქვა კუბანგი-შარი და გახდა [[საფრანგეთის ეკვატორული აფრიკა|საფრანგეთის ეკვატორული აფრიკის]] ნაწილი.
ქალაქის სახელწოდება თარგმანში ნიშნავს «ჭორომს». ბანგი კოლონიალურ ეპოქაში იყო საფრანგეთის ეკვატორული აფრიკის ადმინისტრაციული ცენტრი, ხოლო დამოუკიდებლობის მინიჭების შემდეგ გახდა ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის დედაქალაქი. იგი გამოყოფილია განსაკუთრებულ ადმინისტრაციულ ერთეულად, გათანაბრებული პრეფექტურასთან.
ძალადობის ფართომასშტაბიანმა ტალღამ გადაუარა ბანგის 1981 წლის მარტის არჩევნების შემდეგ, რომელსაც ადგილი ჰქონდა 1979 წელს დიქტატორ [[ჟან ბედელ ბოკასა]]ს ჩამოგდების ფრანგული ოპერაციის და მისი [[დავიდ დაკო]]თი შეცვლის დროს.
1986 წლის მარტში ქალაქში ფრანგული [[თვითმფრინავი]]ს [[SEPECAT Jaguar|Jaguar]]-ის ჩამოვარდნის შედეგად დაიღუპა 35 ადამიანი, რამაც წარმოშვა ანტიფრანგული განწყობის აღორძინება. მაგრამ რესპუბლიკის პრეზიდენტმა [[ანდრე კოლინგბა]]მ შემდგომშიც ნება დართო საფრანგეთის ჯარს დარჩენილიყვნენ ქვეყნის ტერიტორიაზე განლაგებულ მათ სამხედრო ბაზებში.
1996 წლის მაისში ბანგიში მოხდა ჯარისკაცების ბუნტი, რომლებიც ითხოვდნენ ხელფასების მომატებას და პრეზიდენტ [[ანჟ ფელიქს პატასე]]ს გადადგომას. ქვეყანაში დისლოცირებულმა საფრანგეთის ჯარმა ჩაახშო ამბოხი, მაგრამ ქალაქი საკმაოდ გაძარცვული აღმოჩნდა და დაიღუპა 50 ადამიანზე მეტი.
იმის შემდეგ, რაც 1997 წლის დასაწყისში პრეზიდენტმა ანჟ ფელიქს პატასემ განაცხადა ეროვნული ერთიანობის ხელისუფლების შექმნის შესახებ, აჯანყებულთა ჯარმა არ ისურვა უარი ეთქვა ბანგიში მდებარე სამხედრო ბაზაზე. ახალი საბრძოლო მოქმედებები დაიწყო ივნისში.
აჯანყებულების ლიდერი [[ფრანსუა ბოზიზე]] ხელისუფლებაში 2003 წლის მარტში მოვიდა ბანგის დაპყრობის გზით და ანჟ ფელიქს პატასეს გაგდებით.
2013 წლის 23 მარტს აჯანყებულთა კოალიციის [[ჯარი]] «სელეკა» შევიდა ქალაქში. საფრანგეთმა გააგზავნა ჯარი დედაქალაქის საერთაშორისო აეროპორტის დასაცავად.
2009 წელს [[Mercer Human Resources Consulting]]-ის მიერ ჩატარებული კვლევების შემდეგ, ცხოვრების დონის მიხედვით ბანგის მიენიჭა 214-ე ადგილი მსოფლიოს 215 ყველაზე ცუდ ქალაქებს შორის. [[ბაღდადი]] იყო ერთადერთი ქალაქი, რომელმაც უფრო დაბალი შეფასება მიიღო<ref>{{cite web|url=http://www.mercer.fr/summary.htm;jsessionid=2g2u2afxD1zx0rThW5MLbw**.mercer02?idContent=1173105|title= News Release: 2010 Mercer Quality of Living survey|publisher=Mercer.fr|accessdate=2013-04-29|lang=en|deadlink= |archiveurl=http://www.webcitation.org/687QQtSdH|archivedate=2012-06-02}}</ref>.
== რესურსები ინტერნეტში ==
* [http://www.world66.com/africa/centralafricanrepublic/bangui ბანგი]
* [http://www.univ-bangui.info/ ბანგის უნივერსიტეტი]
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{აფრიკის დედაქალაქები}}
| |||