ბონის უნივერსიტეტი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ახალი გვერდი: {{subst:L}} '''ბონის უნივერსიტეტი''' (ფრიდრიხ ვილჰელმის რაინის ბონის... |
|||
ხაზი 2:
'''ბონის უნივერსიტეტი''' (ფრიდრიხ ვილჰელმის რაინის ბონის უნივერსიტეტი; [[გერმანული ენა|გერ]]. ''Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn'') - [[გერმანია|გერმანიის]] ერთ-ერთი ყველაზე დიდი და ცნობილი უნივერსიტეტი.
== ისტორია ==
[[1777|1777 წელს]] [[ბონი|ბონში]] დაფუძნდა ''Kurkölnische Akademie Bonn'', რომელსაც [[1784|1784 წელს]] უნივერსიტეტის უფლებამოსილება მიენიჭა. <br />
[[1798|1798 წელს]] აკადემია დახურა იმ დროს რაინის მიწების მმართველმა [[საფრანგეთი|საფრანგეთმა]].<br />
[[1818|1818 წელს]] პრუსიის მეფემ [[ფრიდრიხ ვილჰელმ III (პრუსია)|ფრიდრიხ ვილჰელმ III]] [[ვენის კონგრესი|ვენის კონგრესის]] შედეგებით პრუსიასთან მიერთებულ [[ბონი|ბონში]] დააარსა უნივერსიტეტი, რომელიც პრუსიის რიგით მეექვსე უნივერსიტეტი გახდა. უნივერსიტეტის ჩამოყალიბებაში საკმაოდ დიდი როლი ითამაშა გერმანიის სახალხო განათლების იმდროინდელმა მინისტრმა [[კარლ ალტენშტაინი |კარლ ალტენშტაინმა]]. ▼
▲[[1818|1818 წელს]] პრუსიის მეფემ [[ფრიდრიხ ვილჰელმ III (პრუსია)|ფრიდრიხ ვილჰელმ III]] [[ვენის კონგრესი|ვენის კონგრესის]] შედეგებით პრუსიასთან მიერთებულ [[ბონი|ბონში]] დააარსა უნივერსიტეტი, რომელიც პრუსიის რიგით მეექვსე უნივერსიტეტი გახდა. უნივერსიტეტის ჩამოყალიბებაში საკმაოდ დიდი როლი ითამაშა გერმანიის სახალხო განათლების იმდროინდელმა მინისტრმა [[კარლ ალტენშტაინი |კარლ ალტენშტაინმა]]. <br />
უნივერსიტეტში თანაბრად იყვნენ წარმოდგენილნი [[კათოლიკები]] და [[პროტესტანტები]], რაც გამოისახა პირველყოვლისა ორი [[თეოლოგია|თეოლოგიური]] ფაკულტეტის არსებობაში. ამავდროულად უნივერსიტეტში შეიქმნა სამედიცინო, იურიდიული და ფილოსოფიური ფაკულტეტები.
[[1827|1827 წელს]] დამტკიცდა უნივერსიტეტის სტატუტი. მოგვიანებით უნივერსიტეტს არაოფიციალურად „პრინცების უნივერსიტეტს“ უწოდებდნენ, რადგანაც ჰოენცოლერნების სახლის მრავალმა შთამომავალმა სწორედ ამ უნივერსიტეტში მიიღო განათლება.
=== XX საუკუნე ===
[[პირველი მსოფლიო ომი|პირველი მსოფლიო ომის]] შემდეგ უნივერსიტეტის სახელმწიფო ფინანსირება შემცირდა, რის გამოც უნივერსიტეტს ფინანსირების სხვა წყაროების ძებნა დაჭირდა.<br />
[[1930|1930 წელს]] დამტკიცდა უნივერსიტეტის ახალი სტატუტი, რომელიც შეიცავდა პუნქტს სტუდენტური თვითმმართველობის შესახებ.<br />
[[ნსდაპ]] ([[გერმანული ენა|გერმ]]. NSDAP) გამარჯვებას [[1933|1933 წლის]] [[მარტი|მარტის]] [[რაიხსტაგის არჩევნები |რაიხსტაგის არჩევნებში]] ბონის უნივერსიტეტიც შეეგუა. ნაციონალ-სოციალიზმი უნივერსიტეტის კედლებში უფრო ადრე გავრცელდა. 1933 წლისათვის პროფესორთა 23% ნსდაპ-ის წევრი იყო. ებრაული წარმოშობისა ან პოლიტიკური შეხედულებების გამო 40 პედაგოგი (პროფესორ-მასწავლებელთა 12,9%) დაითხოვეს. ორი მათგანი ([[იოჰანეს ფერვეიენი |იოჰანეს ფერვეიენი]] და [[პაულ ლუდვიგ ლანდსბერგი |პაულ ლუდვიგ ლანდსბერგი]]) საკონცენტრაციო ბანაკში გარდაიცვალა, მათემატიკოსმა [[ფელიქს ჰაუსდორფი|ფელიქს ჰაუსდორფმა]] თავი მოიკლა. ფილოსოფიური ფაკულტეტის დეკანმა [[თომას მანი|თომას მანს]] საპატიო დოქტორის წოდება ჩამოართვა, რომელიც მას [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] შემდეგ დაუბრუნეს. 1934 წელს უნივერსიტეტში სასოფლო-სამეურნეო ფაკულტეტი ჩამოყალიბდა, რომელიც პოპელსდორფის სასოფლო-სამეურნეო უმაღლესი სასწავლებლის მემკვიდრეა.▼
▲[[ნსდაპ]] ([[გერმანული ენა|გერმ]]. NSDAP) გამარჯვებას [[1933|1933 წლის]] [[მარტი|მარტის]] [[რაიხსტაგის არჩევნები |რაიხსტაგის არჩევნებში]] ბონის უნივერსიტეტიც შეეგუა. ნაციონალ-სოციალიზმი უნივერსიტეტის კედლებში უფრო ადრე გავრცელდა. 1933 წლისათვის პროფესორთა 23% ნსდაპ-ის წევრი იყო. ებრაული წარმოშობისა ან პოლიტიკური შეხედულებების გამო 40 პედაგოგი (პროფესორ-მასწავლებელთა 12,9%) დაითხოვეს. ორი მათგანი ([[იოჰანეს ფერვეიენი |იოჰანეს ფერვეიენი]] და [[პაულ ლუდვიგ ლანდსბერგი |პაულ ლუდვიგ ლანდსბერგი]]) საკონცენტრაციო ბანაკში გარდაიცვალა, მათემატიკოსმა [[ფელიქს ჰაუსდორფი|ფელიქს ჰაუსდორფმა]] თავი მოიკლა. ფილოსოფიური ფაკულტეტის დეკანმა [[თომას მანი|თომას მანს]] საპატიო დოქტორის წოდება ჩამოართვა, რომელიც მას [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] შემდეგ დაუბრუნეს. 1934 წელს უნივერსიტეტში სასოფლო-სამეურნეო ფაკულტეტი ჩამოყალიბდა, რომელიც პოპელსდორფის სასოფლო-სამეურნეო უმაღლესი სასწავლებლის მემკვიდრეა.<br />
1941/1942 ზამთრის სემესტრიდან მოყოლებული [[მეორე მსოფლიო ომი|მეორე მსოფლიო ომის]] გამო შეუძლებელი გახდა სასწავლო პროცესის რეგულარულ რიტმში გაგრძელება, რადგანაც პროფესორ-მასწავლებლები, ისევე როგორც სტუდენტები, გაწვეულ იქნენ სამხედრო სამსახურში; უარყოფითი გავლენა იქონიეს მეცნიერულ კვლევებსა და სწავლების პროცესზე სამხედრო მრეწველობის მოთხოვნილებებმაც. ომის ბოლოსათვის უნივერსიტეტის კუთვნილი ორმოცდაათი შენობიდან არცერთი არ დარჩა დაუზიანებელი. მიყენებულმა ზარალმა დაახლოებით 50 მილიონი გერმანული მარკა შეადგინა. 1945/1946 წლის ზამთრის სემესტრისათვის უნივერსიტეტმა მუშაობა განაახლა; რექტორატმა [[იოახიმშტრასე |იოახიმშტრასეზე]] მდებარე ერთ-ერთ [[შენობა|შენობაში]] ჰპოვა თავშესაფარი. ომით გამოწვეულმა ნგრევამ და სტუდენტთა რაოდენობის ზრდამ აუცილებელი გახადა არსებითი ხასიათის აღდგენითი სამუშაოების ჩატარება. ადენაუერის ხეივანზე გაჩნდა უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკის ახალი შენობა, ხოლო მოპირდაპირე მხარეს დიაგონალზე - შენობა სამართლისა და ეკონომიკის ფაკულტეტისათვის. ეს შენობა იწოდება „Juridicum”. საუნივერსიტეტო კლინიკებმა მნიშვნელოვანწილად ქალაქის შიდა ნაწილიდან [[ვენუსბერგი|ვენუსბერგის]] რაიონში გადაინაცვლეს.
| |||