აბრაამ ლინკოლნი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
123
ხაზი 43:
სამოქალაქო ომში [[კონფედერაციული შტატები]]ს კაპიტულაციიდან მეხუთე დღეს, [[1865]] წლის 14 აპრილს, იგი სამხრეთელთა მხარდამჭერმა ჯონ ბუთმა [[აბრაამ ლინკოლნის მკვლელობა|სასიკვდილოდ დაჭრა]]. ლინკოლნი მეორე დღეს დილით გონებაზე მოუსვლელად გარდაიცვალა. ის აშშ-ის ოთხ მოკლულ პრეზიდენტს შორის პირველი იყო. მეცნიერების მიერ იგი აშშ-ის ერთ-ერთ ყველაზე საუკეთესო პრეზიდენტადაა მიჩნეული. ლინკოლნის პორტრეტი 5 [[ამერიკული დოლარი|დოლარიან]] ბანკნოტზეა გამოსახული.
 
ლინკოლნი ნიუ-სალემში მსახურობდა, როგორც ფოსტალიონი, მოგვიანებით კი ოლქის ინსპექტორად, სადაც ყოველივე საქმის შესრულების დროს, პოემებს კითხულობდა. მოგვიანებით მან გადაწყვიტა გამხდარიყო ადვოკატი და დაიწყო კანონების თვით-შესწავლა ბლექსტოუნის ინგლისის კანონების წიგნის კომენტარების კითხვით. მისი სწავლის მეთოდს, ლინკოლნმა შემდეგნაირად უწოდა: „მე არავისთან ერთად არ ვსწავლობდი“.<ref>Donald (1996), pp. 53–55.</ref> 1834 წელს, მისი მეორე კამპანია წარმატებული იქნა. მან მოახერხა შტატის კანონმდებლობების არჩევნებში მოგება, სადაც ის როგორც [[ვიგების პარტია (აშშ)|ვიგის პარტიის]] წარმომადგენელი წარსდგა. ბევრი დემოკრატების წევრი დაეხმარა მას უფრო გავლენიანი ვიგების წინააღმდეგ.<ref>White, p. 59.</ref> ის ადვოკატების კოლეგიაში 1836 წელს იქნა მიღებული,<ref>Donald (1996), p. 64.</ref> რასაც მისი სპრინგფილდ, ილინოისში გადასვლა მოჰყვა და გადიოდა პრაქტისებს ჯონ სტუარტის დაქვემდებარების ქვეშ, რომელიც მერი ტოდის ბიძაშვილი იყო.<ref>White, pp. 71, 79, 108.</ref> ლინკოლნი შეძლებული და წარმატებული ადვოკატი გახდა, რომელმაც ძლიერი მეტოქის რეპუტაცია მოიპოვა დაკითხვებსა და ახლო არგუმენტებში. ის პარტნიორობდა სტეფენ ლოგანთან [[1841]]-[[1844]] წლებში, როდესაც დაიწყო მისი პრაკტიქები უილიამ ჰერნდონთან ერთად, რომელიც ლინკოლნს „ახალგაზრდა მსწავლელ ყმაწვილად“ ახასიათებს.<ref>Donald (1948), p. 17.</ref> ლინკოლნმა 4 წარმატებული ვადით იმსახურა ილინოისის წარმომადგენლების სახლში, რომელიც
== ადრეული კარიერა და მილიციაში მსახურობა ==
[[1832]] წელს, როდესაც ლინკოლნი 23 წლის იყო, მან და მისმა პარტნიორმა შეიძინეს პატარა გენერალური მაღაზია კრედიტით ნიუ-სალემში, [[ილინოისი]]ს შტატში. მიუხედავად ამისა, რეგიონში ეკონომიკას ცუდი პერიოდი ედგა, რის გამოც ლინკოლნმა მისი წილი მალევე გაყიდა. იმავე მარტის თვეში, ლინკოლნმა დაიწყო პოლიტიკური კარიერა მისი პირველი ილინოისის გენერალური ასამბლეის კამპანია. მან მიაღწია ადგილობრივ პოპულარობას, სადაც შეეძლო ხალხის დიდი მასა მიეზიდა მისი ლაპარაკის დროს ნიუ-სალემში, რომელსაც არ ჰყოფნიდა ძლიერი განათლება, გავლენიანი მეგობრები და ფული, რის გამოც მან მალევე დაკარგა პოპულარობა. ის ასევე გამოვიდა სანავიგაციო გაუმჯობესების შესახებ სენგამონის მდინარესთან.<ref>Winkle ch 7–8.</ref>
 
[[ფაილი:Thomas Hicks - Leopold Grozelier - Presidential Candidate Abraham Lincoln 1860.jpg|მინი|მარცხნივ|upright|alt=Thin man looking to the right wearing a bow tie.|კანდიდატ აბრაამ ლინკოლნის ესკიზი]]
 
არჩევნებამდე, ლინკოლნი მსახურობდა ილინოისის მილიციაში კაპიტნის პოსტზე [[შავი ქორის ომი]]ს დროს [[1832]] წელს.<ref>Winkle, pp. 86–95.</ref> დაბრუნების შემდეგ, ლინკოლნი აგრძელებს მის კამპანიას 6 აგვისტოს არჩევნებისთვის ილინოისის მთავარი ასამბლეისთვის. ლინკოლნი იყო 193 სმ სიმაღლის,<ref>Sandburg (2002), p. 14</ref> საკმაოდ ღონიერი, რომ ნებისმიერ მოწინააღმდეგე შეეშინებინა. პირველი განცხადებით გამოსვლის დროს, როდესაც მან დაინახა, რომ მისი მომხრეზე თავდასხმა განხორციელდა ხალხის ბრბოში, ლინკოლნმა ერთი ხელით კისერში და ერთი ხელით შარვალში მოკიდა და მოისროლა.<ref>Donald (1996), p. 46.</ref> ლინკოლნმა დაასრულა მე-8 ადგილით ცამეტიდან (სადაც მოგვიანებით საუკეთესო 4 იქნა არჩეული), ასევე აღსანიშნავია, რომ ნიუ-სალემის ოლქში, მან 300 ხმიდან 277 მიიღო.<ref>Winkle, pp. 114–116.</ref>
 
ლინკოლნი ნიუ-სალემში მსახურობდა, როგორც ფოსტალიონი, მოგვიანებით კი ოლქის ინსპექტორად, სადაც ყოველივე საქმის შესრულების დროს, პოემებს კითხულობდა. მოგვიანებით მან გადაწყვიტა გამხდარიყო ადვოკატი და დაიწყო კანონების თვით-შესწავლა ბლექსტოუნის ინგლისის კანონების წიგნის კომენტარების კითხვით. მისი სწავლის მეთოდს, ლინკოლნმა შემდეგნაირად უწოდა: „მე არავისთან ერთად არ ვსწავლობდი“.<ref>Donald (1996), pp. 53–55.</ref> 1834 წელს, მისი მეორე კამპანია წარმატებული იქნა. მან მოახერხა შტატის კანონმდებლობების არჩევნებში მოგება, სადაც ის როგორც [[ვიგების პარტია (აშშ)|ვიგის პარტიის]] წარმომადგენელი წარსდგა. ბევრი დემოკრატების წევრი დაეხმარა მას უფრო გავლენიანი ვიგების წინააღმდეგ.<ref>White, p. 59.</ref> ის ადვოკატების კოლეგიაში 1836 წელს იქნა მიღებული,<ref>Donald (1996), p. 64.</ref> რასაც მისი სპრინგფილდ, ილინოისში გადასვლა მოჰყვა და გადიოდა პრაქტისებს ჯონ სტუარტის დაქვემდებარების ქვეშ, რომელიც მერი ტოდის ბიძაშვილი იყო.<ref>White, pp. 71, 79, 108.</ref> ლინკოლნი შეძლებული და წარმატებული ადვოკატი გახდა, რომელმაც ძლიერი მეტოქის რეპუტაცია მოიპოვა დაკითხვებსა და ახლო არგუმენტებში. ის პარტნიორობდა სტეფენ ლოგანთან [[1841]]-[[1844]] წლებში, როდესაც დაიწყო მისი პრაკტიქები უილიამ ჰერნდონთან ერთად, რომელიც ლინკოლნს „ახალგაზრდა მსწავლელ ყმაწვილად“ ახასიათებს.<ref>Donald (1948), p. 17.</ref> ლინკოლნმა 4 წარმატებული ვადით იმსახურა ილინოისის წარმომადგენლების სახლში, რომელიც
წარმოადგენდა სენგამონის საგრაფოს ვიგებს.<ref>Simon, p. 283.</ref>
 
[[1835]]-[[1836]] წლების საკანონმდებლო სესიაზე, მან ხმა მისცა თეთრი მამაკაცების საარჩევნო ხმის მიცემის უფლების გაფართოებას, იყვნენ მიწათ-მფლობელები თუ არა.<ref>Simon, p. 130.</ref> ის იყო ცნობილი მისი „თავისუფალი მიწის“ პოზიციით, რომელიც მონობას და აბოლიციონიზმს ეწინააღმდეგებოდა. პირველი განცხადება ამის შესახებ მან [[1837]] წელს გააკეთა, როდესაც განაცხადა: „მონობის ინსტუტი დაფუძნებულია არასამართლიანობაზე, რაც ცუდი პოლიტიკის ბრალია, თუმცა ამის მიმღები, მის გავრცობაზე უფრო ზრუნავს, ვიდრე ამ ბოროტების შემცირებაზე“.<ref>Donald (1996), p. 134.</ref> ის ყურადღებით მიჰყვებოდა [[ჰენრი კლეი]]ს ამერიკის კოლონიზაციის სახალხო პროგრამას, რომელიც მონობის სრულ გაუქმებას ემსახურებოდა და ცდილობდა დახმარებოდა მონების გათავისუფლებას.<ref>Foner (2010), pp. 17–19, 67.</ref>
 
== კონგრესმენი ლინკოლნი ==
[[1830]] წლიდან მოყოლებული, ლინკოლნი მტკიცედ იდგა [[ვიგების პარტია (აშშ)|ვიგების]] რიგებში და [[1861]] წელს განაცხადა კიდეც, რომ „გახლდა ძველი ვიგი, ჰენრი კლეის მოსწავლე“.<ref>Donald (1996), p. 222.</ref> პარტია, მათ შორის ლინკოლნი პრივილეგიას ეკონომიკის მოდერნიზაციას ანიჭებდნენ საბანკო სფეროში, შიდა საფინანსო სიტუაციების გაუმჯობესებას, მათ შორის სარკინიგზო გზის, ასევე ემხრობოდა ურბანიზაციის საკითხს.<ref>Boritt (1994), pp. 137–153.</ref>
 
[[1846]] წელს, ლინკოლნი არჩეული იქნა [[აშშ-ის წარმომადგენელთა პალატა]]ში, სადაც მან 1 ორწლიანი ვადით იმოღვაწევა. ის იყო ერთადერთი ვიგი ილინოისის დელეგაციაში, თუმცა წარმოაჩინა პარტიისადმი თავისი ლოიალურობა, მიიღო მონაწილეობა ყველა ხმის მიცემაში და სიტყვით გამოსვლაში, რომელიც პარტიას წარმოაჩენდა.<ref>Oates, p. 79.</ref> ლინკოლნმა აბოლიციონისტ კონგრესმენ ჯოშუა გიდინგსთან თანამშრომლობით დაწერა კანონპროექტი, [[ვაშინგტონი|კოლუმბიის ოლქში]] მონობის აკრძალვის შესახებ, რომელიც ასევე მონათმფლობელების კომპენსაციას ითვალისწინებდა, ასევე გაქცეული მონების დაბრუნების ორგანოს შექმნას, ამ საკითხზე კი საერთო ხმის მიცემას. მან გააუქმა კანონპროექტი, როდესაც საჭირო ხმების რაოდენობა ვერ მიიღო ვიგი მხარდამჭერებისგან.<ref>Harris, p. 54; Foner (2010), p. 57.</ref> საგარეო და საომარი პოლიტიკის თაობაზე, ლინკოლნი გამოვიდა [[ამერიკა-მექსიკის ომი]]ს წინააღმდეგ.<ref>Heidler (2006), pp. 181–183.</ref> ლინკოლნი ასევე მხარს უჭერდა უილმოტ პროვისოს იმის შესახებ, რომ თუ ის იქნებოდა მიღებული აშშ-ის ტერიტორიაზე მექსიკიდან, თავისუფალი იქნებოდა მონობიდან.<ref>Holzer, p. 63.</ref>
 
==რესურსები ინტერნეტში==
{{ვიკიციტატა}}
{{Commons|Abraham Lincoln|აბრაჰამ ლინკოლნი}}