[[ფაილი:Partage de l'Empire carolingien au Traité de Verdun en 843.JPG|მინი|ევროპა ვერდენის ხელშეკრულების შემდეგ]]
'''ვერდენის ხელშეკრულება 843''' — ხელშეკრულება, რომლითაც [[კარლოს დიდი]]ს იმპერია ურთიერთშორის გაინაწილეს მისმა შვილებმაშვილიშვილებმა - იმპერატორმა [[ლოთარ I]]-მა და მისმა ძმებმა [[ლუდვიგ გერმანელი|ლუდვიგ გერმანელმა]] და [[შარლ მელოტი|შარლ მელოტმა]]. ლოთარს, რომელმაც შეინარჩუნა იმპერატორის ტიტული, ერგო [[იტალია]] და [[რაინი]]სა და [[რონი]]ს გასწვრივ მდებარე მიწების ზოლი. ლუდვიგ გერმანელს - რაინის აღმოსავლეთ მდებარე მიწები([[აღმოსავლეთ ფრანკთა სამეფო]]), ხოლო შარლ მელოტს - რაინის დასავლეთით მდებარე მიწები ([[დასავლეთ ფრანკთა სამეფო]]). ფრანკთა სახელმწიფოს გაყოფა ვერდენის ხელშეკრულებით შეესაბამებოდა ჩამოყალიბების პროცესში მყოფი ფრანგი, გერმანელი და იტალიელი ხალხების განსახლების საზღვრებს და მან არსებითად, დასაბამი მისცა სამი დიდი სახელმწიფოს - [[საფრანგეთი]]ს, [[გერმანია|გერმანიის]] და [[იტალია|იტალიის]] შექმნას.
