სასანიანთა იმპერია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
188.121.197.30-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა Otogi-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
ხაზი 5:
V საუკუნის ბოლო წლებში, [[კავად I]]-ის დროს იფეთქა დიდმა ანტიფეოდალურმა მოძრაობამ, რომელსაც სათავეში ჩაუდგა [[მაზდაკი]], [[მაზდაკელთა მოძრაობა|მაზდაკელთა მოძრაობის]] ობიექტური შედეგი იყო ქურუმებისა და დიდებულების გავლენის შესუსტება, სახელმწიფოს ცენტრალიზაცია, ფეოდალურიურთიერთობის შემდგომი განვითარება სასანიანების ირანში მაღალ დონეზე იყო [[კულტურა]]. სასანიანები საუკუნეების მანძილზე ებრძოდნენ [[რომის იმპერია|რომს]] ([[ბიზანტია]]ს) სომხეთის, იბერიის, [[ლაზიკა|ლაზიკის]], ჩრდილოეთ [[მესოპოტამია|მესოპოტამიისა]] და [[არაბეთის ნახევარკუნძული]]ს ხელში ჩასაგდებად, გაუთავებელი ქიშპი ჰქონდათ შუა აზიის მომთაბარე და ბინადარ ხალხებთან ([[ხიონიტები]], [[კიდარიტები]], [[ეფტალიტები]]). [[484]] წელს ეფტალიტებთან ბრძოლაში დაიღუპა პეროზი. სასანიანებმა დაკარგეს უზარმაზარი ტერიტორია მარვის აღმოსავლეთით. შუააზიელი და ამიერკავკასიელი ხალხები თავგამოდებით იბრძოდნენ დამპყრობთა წინააღმდეგ: [[451]] წელს სომხეთში იფეთქა დიდმა აჯანყებამ, 481-84 წლებში [[ვახტანგ გორგასალი|ვახტანგ გორგასლის]] მეთაურობით სასანიანების წინააღმდეგ ერთობლივად იბრძოდნენ [[ქართველები]], [[სომხები]] და [[ალბანელები (კავკასიისა)|ალბანელები]], [[571]] წელს სომხეთში კვლავ დიდი აჯანყება მოხდა. ხანგძლივმა ომებმა, რომლებმაც გააღარიბეს სახელმწიფოს რესურსები, გადასახადების მკვეთრმა ზრდამ, სოციალური უთანასწორობის გაძლიერებამ დაასუსტა სასანიანების ირანი, რითაც ისარგებლეს [[არაბები|არაბებმა]] და ბოლო მოუღეს მას.
 
=== სასანიანი შაჰების სიამედასჰენსია ===
* [[არდაშირ I]] – 224-241
* გფსდყტფცყყყ
* [[შაპურ I]] – 241-272
* [[ჰორმიზდ I]] (ჰორმიზდ-არდაშირი) – 272-273
* [[ბაჰრამ I]] — 273-276
* [[ბაჰრამ II]] — 276-292
* [[ბაჰრამ III]] — 292-293
* [[ნარსე]] — 293-302
* [[ჰორმიზდ II]] — 302-309
* [[შაპურ II]] — 309-379
* [[არდაშირ II]] — 379-383
* [[შაპურ III]] — 383-388
* [[ბაჰრამ IV]] — 388-399
* [[იეზდიგერდ I]] — 399-421
* [[ბაჰრამ V]] გური — 421-438
* [[იეზდიგერდ II]] — 438-457
* [[ჰორმიზდ III]]— 457-459
* [[ჰეროზი]] — 459-484
* [[ბალაში]] — 484-488
* [[კავად I]] — 488-496, 498-531
* [[ჯამასპი]] — 496-498
* [[ხოსრო I]] ანუშირვანი — 531-579
* [[ჰორმიზდ IV]] — 579-590
* [[ბაჰრამ ჩუბინი]] — 590-591 (არასასანიანთა საგვარეულოდან)
* [[ხოსრო II]] ფარვიზი — 591-628
* [[კავად II]] — 628-629
* [[არდაშირ III]] — 629-630
* [[ფარუხან შაჰრვარაზი]] — 630 (არასასანიანთა საგვარეულოდან)
* [[ბორანი (დედოფალი)]] — 630-631
* [[აზარმედუხტი (დედოფალი)]] — 631
* [[ხოსრო III]] — 631
* [[ჰორმიზდ V]] — 631-632ყყყყტყტყტყტყ632
* [[ფაროჰზად-ხოსრო]] (ქტესიფონის მმართველმტიმმართველი) — 631-632
* [[იეზდიგერდ III]] — 632-65იდიოტოოოოოოოოოოოოოოოოო1651<ref>[http://www.istoria.ge/King&Queens/irani/irani.htm istoria.ge: ირანის შაჰები]</ref>
== წყარო ==
* არდაშირ პაპაკის ძის საქმეთა წიგნი. ფალაურიდან თარგმნა, გამოკვლევა და ლექსიკონი დაურთო თ. ჩხეიძემ, თბ., 1975