ცილები: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ →რესურსები ინტერნეტში: clean up, removed: {{Link GA|en}} using AWB |
|||
ხაზი 24:
'''კუმშვადი ცილები''' უზრუნველყოფენ [[მოძრაობა]]ს.
'''ცილა ფერმენტები''' აჩქარებენ ქიმიურ რეაქციებს. ცილა-ფერმენტების წყალობით, რომლებიც ნივთიერებათა გარდაქმნებს აჩქარებენ ჩვენს ორგანიზმში რეაქციები ძალიან სწრაფად , წარიერად მიმდინარეობს. ფერმენტები სპეციფიკური მოქმედებით გამოირჩევიან . ყოველი ფერმენტი მხოლოდ გარკვეული ნივთიერების გარდაქმნას უწყობს ხელს.
გარდასაქმნელ ნივთიერებას სუბსტრატი ჰქვია , ის ფერმენტის უბანს აქტიურ ცენტრს უკავშირდება. სუბსტრატი ფორმით და ზომით ზუსტად ემთხვევა ფერმენტის აქტიურ ცენტრს ფიქსირდება და ფერმენტი მას სხვა ნივთიერებად- პროდუქტად გარდაქმნის, რომელიც მაშინვე ტოვებს ფერმენტის მოლეკულას. ფერმენტი ბიოკატალიზატორია , მას შეუძლია მილიონობით სუბსტრატის გარდაქმნა.
ზოგიერთ ფერმენტი რეაქციის დასაჩქარებლად დამხმარე ნივთიერებას - კოფაქტორს - საჭიროებს. ისინი დაბალმოლეკულიანი არაცილოვანი მოლეკულები არიან . მაგალითად: Zn, Mg , Mn , Cu -- ეს ატომები მრავალი ფერმენტის კოფაქტორები არიან .
არსებობენ ნივთიერებები რომლებიც ხელს უშლიან ფერმენტებს და ბლოკავენ მათ მოქმედებას . მათ ინჰიბიტორები ეწოდებათ. ისინი იმიტირებენ სუბსტრატს და ატყუებენ ფერმენტს , იკავებენ აქტიურ ცენტრს და ფერმენტში გარდაქმნები წყდება. რადგან ინჰიბიტორი არ გარდაიქმნება , ხოლო სუბსტრატი მიუწვდომელია ფერმენტისთვის რადგან აქტიური ცენტრი ინჰიბიტორის მიერაა დაკავებული. ასეთ ინჰიბიტორებს კონკურენტული ინჰიბიტორები ჰქვია.
არსებობენ არაკონკურენტული ინჰიბიტორები. ისინი არ იკავებენ აქტიურ ცენტრს, თუმცა ფერმენტთან დაკავშირებისას ამახინჯებენ მას (აქტიურ ცენტრს ) და სუბსტრატი ვეღარ ერგება მას . ამ შემთხვევაშიც წყდება გარდაქმნები.
მიუხედავად ამისა ინჰიბიტორებს მნიშვნელოვანი როლი აკისრიათ . ისინი უჯრედში ქიმიურ რეაქციებს აკონტროლებენ . როდესაც ფერმენტების მიერ გამოყოფილი ნივთიერება ჭარბად დაგროვდება და აღარ საჭიროებს მეტის გამოყოფას ამ დროს ინჰიბიტორები ასრულებენ თავის როლს . მანამ სანამ კვლავ არ დარეგულირდება ნივთიერებათა ცვლა და არ გახდება საჭირო ფერმენტის გააქტიურება .
თუმცა არსებობენ ნივთიერებები : Hg , Ag , As .. რომელებიც უკავშირდებიან ფერმენტს უმიზეზოდ და საბოლოოდ გადააგვარებენ მას .
ინჰიბიტორებს იყენებენ დაავადებების სამკურნალოდაც.
== ლიტერატურა ==
| |||