|
== ბიოგრაფია ==
=== მეფობა ===
ვენცელს სამეფო ძალაუფლება მემკვიდრეობით ერგო 18 წლის ასაკში. იგი უზრუნველი და თვითნება ახალგაზრდა იყო, ძალიან ადრე შეეგუა ფუფუნებას, მბრძანებლობას და წარუმატებლობის შემთხვევაში ტოვებდა საქმეს. იგი არ იყო სულელი, მაგრამ ქონდა სუსტი ხასიათის იყო, კაპრიზებზე აყოლებული მოქმედებდახასიათი. იგი კვირების განმავლობაში ნადირობდა და ავიწყდებოდა საქმე. ნადირობას მან თავი იმის შემდეგაც არ მიანება, როდესაც მონადირე ძაღლებმა დაღრღნეს საძინებელში მისი პირველი ცოლი იოანა. ამის გარდა, დროთა განმავლობაში იგი სულ უფრო და უფრო ლოთდებოდა და სიმთვრალეში ბევრ ტირანულ საქციელს ჩადიოდა. თუმცა როდესაც ფხიზელი იყო და საღ გონებაზე, იგი თავს ავლენდა როგორც სამართლიანი და საერთო კეთილდღეობაზე მზრუნველი მმართველი, მაგრამ მისი ქვეშერდომებისთვის ეს არ იყო საკმარისი, თანამედროვეთა აზრით ვენცელი სრულიად უვარგისი მმართველი იყო. მას მმართველობა ძალიან მძიმე დროს მოუწია.
თუმცა[[ჩეხეთი]] აქაცდაიწყომან მემკვიდრეობით აყვავებული მიიღო, ხოლო [[გერმანია]]ში სრული არეულობა სუფევდა. მმართველობის პირველ წლებში ვენცელი ცდილობდა მოერიგებინა ერთმანეთში დაპირისპირებული პარტიები, მაგრამ ეს მის ძალებს აღემატებოდა. იგი უმეტეს დროს ჩეხეთში ატარებდა, სადაც ჯერ კიდევ სუფევდა მამამისის მიერ დამყარებული წესრიგი. თუმცა მეფის გამო იქაც დაიწყო არეულობა. ვენცელმა სცადა ფეოდალებისთვის კორონული მამულების შემცირება, მაგრამ ეს მშვიდონიანი გზით ვერ მოახერხა და მიმართა ძალადობას. [[1389]] წელს შეკრიბა ჯარი . დავასალებისთვის ცალცალკე ვასალბისთვის ბანაკი შექმნა და ცალცალკე კარვებში დააბინავა ისინი. შემდეგ რიგრიგობით იძახებდა და ეკითხებოდა რამდენი გადაიხადეს კორონული მამულებისთვის და რა შემოსავალი მოუტანა მათ ამ მამულებმა. ვინც არ პასუხობდა, სხვა ოთახში გაყავდათ და იქვე კლავდნენ. სასულიერო პირებსაც, რომლებსაც დიდძალი მამულები ჰქონდათ და გადასახადების გადახდა არ სურდათ, მეფე ასევე მკაცრად ეპყრობოდა. მას საერთოდ არ ჰქონდა ეკლესიისადმი პატივისცემა. მისი მმართველობისას [[პრაღა]]ში დაარსდა [[ბეთლეემის ეკლესია]], სადაც ღვთისმსახურების ნაცვლადღვთისმსახურება [[ჩეხური ენა|ჩეხურად]] ქადაგებები იყომიმდინარეობდა. ვენცელის ყველა ნათესავი, განსაკუთრებით კი მისი ბიძაშვილი, იობსტი მუდმივად კავშირში იყვნენ მეფით უკმაყოფილო ფეოდალებთან და მეფის წინააღმდეგ საიდუმლო შეთქმულება დაიწყო. გადაწყვიტეს მეფის შეპყრობა და დატუსაღება, სანამ იგი არ დააბრუნებდა წართმეულ მამულებს. [[1394]] წლის მაისში ვენცელი შეთქმულებმა შეიპყეს და პრაღის ციხესიმაგრეში გადაიყვანეს. ერთი თვის განმავლობაში ისინი აიძულებდნენ მეფეს დათანხმებულიყო მათ მოთხოვნებზე. ბოლობოლოსაბოლოოდ ვენცელი დათანხმდა და გამოსცა მანიფესტი, რომლითაც უბრუნებდა ფეოდალებს მამულებს და იობსტს ჩეხეთის ვიცე მეფედ ნიშნავდა. ციხიდან გამოსვლის შემდეგ, მან უპირველეს ყოვლისა შური იძია პრაღის ბურგამისტრზე. ვენცელმა იგი თავის ციხესიმაგრეშიციხე-სიმაგრეში დაიბარა და თავი მოკვეთა. ასეთიამ საქციელით მან მშვიდობას ვერ მიაღწია . მტრები ისევ გაერთიანდნენ მის წინააღმდეგ. ისინი ერთსულოვანნი იყვნენ და მეფეზე უკეთ მოქმედებდნენ, რომელსაც არც არმიასთან არც მარკგრაფ იობსტთან შეეძლო მორიგება. [[1396]] წლის დასაწყისში ვენცელი პრაღაში ჯალათთან ერთად დადიოდა და ვისაც მტრად მიიჩნევდა, ბრძანებდა მის მოკვლას საკუთარი სახლების წინ. აჯანყების საშიშროებამ მას აიძულა შერიგებაზე ეფიქრა. ▼ჩეხეთი მან მემკვიდრეობით აყვავებული მიიღო, ხოლო [[გერმანია]]ში სრული არეულობა სუფევდა. მმართველობის პირველ წლებში ვენცელი ცდილობდა მოერიგებინა ერთმანეთში დაპირისპირებული პარტიები, მაგრამ ეს მის ძალებს აღემატებოდა. თან უსასრულო ქიშპობა მალე მას მობეზრდა და მან ხელი ჩაიქნია გერმანიის საქმეებზე. იგი უმეტეს დროს ჩეხეთში ატარებდა, სადაც ჯერ კიდევ სუფევდა მამამისის მიერ დამყარებული წესრიგი.
▲თუმცა აქაცდაიწყო არეულობა მეფის გამო. ვენცელმა სცადა ფეოდალებისთვის კორონული მამულების შემცირება, მაგრამ მშვიდონიანი გზით ვერ მოახერხა და მიმართა ძალადობას. [[1389]] წელს შეკრიბა ჯარი და ვასალბისთვის ბანაკი შექმნა და ცალცალკე კარვებში დააბინავა ისინი. შემდეგ რიგრიგობით იძახებდა და ეკითხებოდა რამდენი გადაიხადეს კორონული მამულებისთვის და რა შემოსავალი მოუტანა მათ ამ მამულებმა. ვინც არ პასუხობდა, სხვა ოთახში გაყავდათ და იქვე კლავდნენ. სასულიერო პირებსაც, რომლებსაც დიდძალი მამულები ჰქონდათ და გადასახადების გადახდა არ სურდათ, მეფე ასევე მკაცრად ეპყრობოდა. მას საერთოდ არ ჰქონდა ეკლესიისადმი პატივისცემა. მისი მმართველობისას [[პრაღა]]ში დაარსდა [[ბეთლეემის ეკლესია]], სადაც ღვთისმსახურების ნაცვლად [[ჩეხური ენა|ჩეხურად]] ქადაგებები იყო. ვენცელის ყველა ნათესავი, განსაკუთრებით კი მისი ბიძაშვილი, იობსტი მუდმივად კავშირში იყვნენ მეფით უკმაყოფილო ფეოდალებთან და მეფის წინააღმდეგ საიდუმლო შეთქმულება დაიწყო. გადაწყვიტეს მეფის შეპყრობა და დატუსაღება, სანამ იგი არ დააბრუნებდა წართმეულ მამულებს. [[1394]] წლის მაისში ვენცელი შეთქმულებმა შეიპყეს და პრაღის ციხესიმაგრეში გადაიყვანეს. ერთი თვის განმავლობაში ისინი აიძულებდნენ მეფეს დათანხმებულიყო მათ მოთხოვნებზე. ბოლობოლო ვენცელი დათანხმდა და გამოსცა მანიფესტი, რომლითაც უბრუნებდა ფეოდალებს მამულებს და იობსტს ჩეხეთის ვიცე მეფედ ნიშნავდა. ციხიდან გამოსვლის შემდეგ, მან უპირველეს ყოვლისა შური იძია პრაღის ბურგამისტრზე. ვენცელმა იგი თავის ციხესიმაგრეში დაიბარა და თავი მოკვეთა. ასეთი საქციელით მან მშვიდობას ვერ მიაღწია.
მტრები ისევ გაერთიანდნენ მის წინააღმდეგ. ისინი ერთსულოვანნი იყვნენ და მეფეზე უკეთ მოქმედებდნენ, რომელსაც არც არმიასთან არც მარკგრაფ იობსტთან შეეძლო მორიგება. [[1396]] წლის დასაწყისში ვენცელი პრაღაში ჯალათთან ერთად დადიოდა და ვისაც მტრად მიიჩნევდა, ბრძანებდა მის მოკვლას საკუთარი სახლების წინ. აჯანყების საშიშროებამ მას აიძულა შერიგებაზე ეფიქრა.
=== გადაყენების შემდეგ ===
საფრთხე სხვა მხრიდან მოვიდა. გერმანიაში უკვე დიდი ხანია უკმაყოფილება სუფევდა მეფის გულგრილობის გამო. დიდებულები ბჭობდნენ უვარგისი მეფის გაგდებაზე. ბევრი თვლიდა, რომ უკეთესი იქნება თუ კი მეფე გერმანელი იქნება. [[1400]] წლის [[აგვისტო]]ში 4 [[კურფიურსტი]] შეიკრიბა [[ობერლანშტეინი|ობერლანშტეინში]], გადააყენეს ვენცელი და მის ნაცვლად პფალცგრაფი [[რუპრეხტ I (სრი)|რუპრეხტ I]] აირჩიეს.
|
