თეიმურაზ I: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 146:
ყაენმა შური დაუდ-ხანის ძმასა, შვილებსა და ძმისშვილებზე იძია. სიკვდილით დაისაჯა შირაზის ბეგლარბეგი იმამყული-ხანი და მისი შვილები. დაუდ-ზანის შვილები კი შაჰმა დაასაჭურისა. დაუდ-ხანი ოსმალეთში გადავიდა.
 
შაჰ-სეფი თეიმურაზს შემოსწყრა და 1632 წელს ქართლი მისცა სიმონ მეფის ძმის დაუთ-ხანის უკანონო შვილს, სპარსეთში გაზრდილ როსტომს, რომელსაც ხოსრო მირზას ეძახდნენ. როსტომმა დიდი როლი შეასრულა შაჰ-სეფის გახელმწიფებაში, ირანის ყულარაღასი და ისპპაჰანის მოურავი გახდა და შაჰ-სეფი მას, როგორც ქარტლის ტახტის კანონიერ მემკვიდრეს, ისე ისტუმრებდა საქართველოში. როსტომი სასალარ როსტომ სააკაძესთან ერთად ქართლისკენ დაიძრა ყიზილბაშთა მრავალრიცხოვანი ჯარით. შაჰ-სეფიმ მას თან აახლა ირანში მყოფი ქართველი თავადები.
შაჰ-სეფი თეიმურაზს შემოსწყრა და 1632 წელს ქართლი მისცა სიმონ მეფის ძმის დაუთ-ხანის უკანონო შვილს, სპარსეთში გაზრდილ როსტომს, რომელსაც ხოსრო მირზას ეძახდნენ. თეიმურაზ I ერთხანს კიდევ განაგრძობდა ბრძოლას, მაგრამ შემდეგ ისევ იმერეთში გაიხიზნა. ის, რომ საგარეო პოლიტიკაში თეიმურაზ I რუსეთის ორიენტაციის მომხრე იყო, როგორც საბჭოთა ისტორიოგრაფია ამას გამუდმებით ამტკიცებდა, გადაჭარბებულია. რუსეთი იყო ქართველი მეფისთვის მცდელობა, რომელსაც მისი მთელი ცხოვრების მანძილზე შედეგი არ გამოუღია. მის მიერ მოსკოვში დახმარების სათხოვნელად არაერთხელ გაგზავნილმა ელჩობამ ([[1615]], [[1618]], [[1624]], [[1635]] და [[1649]]) შედეგი ვერ გამოიღო. [[1620]] წლიდან დაუახლოვდა კათოლიკე მისიონარებს და [[1626]] წელს თეიმურაზ I-მა დასავლეთ ევროპის ქვეყნებთან პოლიტიკური კავშირის დასამყარებლად ელჩად გაგზავნა [[ნიკოლოზ ჩოლოყაშვილი]] (ნიკიფორე ირბახი). 1635 წლამდე იგი მხოლოდ ევროპასთან ალეანსს იმედოვნებდა, მით უფრო რომ მას მიმოწერა [[ურბან VIII|ურბან VIII-თან]] ჰქონდა. ბოლოს თეიმურაზ I დახმარებას სთხოვდა ოსმალეთსაც, მაგრამ უშედეგოდ. [[1658]] თვითონ გაემგზავრა რუსეთის სამხედრო დახმარების სათხოვნელად, მაგრამ მიზანს ვერ მიაღწია. [[1661]] ბერად აღიკვეცა. მალე ირანში გაიწვიეს და აღუთქვეს კახეთის სამეფო ტახტის დაბრუნება, თუ მაჰმადიანობას მიიღებდა. თეიმურაზ I-მა უარი თქვა. ამის გამო შეიპყრეს და ასტრაბადის ციხეში გამოამწყვდიეს, სადაც გარდაიცვალა. მისი ნეშტი ქართველებმა სამშობლოში ჩამოასვენეს და [[ალავერდი]]ს მონასტერში დაკრძალეს.
 
თეიმურაზი დიღომს იდგა და ბარათიანთ ცოლ-შვილიც თან ახლდა. ამიტომ ბარათიშვილების ერთგულების სრული იმედი ჰქონდა. როსტომი ჭკვიანურად მოქმედებდა. შიკრიკ როინ ფავლენიშვილს წერილი გამოატანა, ქართლის ტავადებს სწერდა თქვენი სახვეწარი არზა ყაენმა შეიწყნარაო. წერილი, განზრახ ჩაუგდეს ხელთ ტეიმურაზს. ეს რომ ქართლის თავადებმა გაიგეს, ისინიც კი, ვისაც ღალატი გულშიაც არ გაევლო თეიმურაზთან შიშით ვეღარ მივიდნენ და, როცა თეიმურაზმა ყიზილბაშებთან შესაბრძოლებლად ლაშქარი იხმო, არავინ მივიდა იოთამ ამილახვარის მეტი. პირველად თეიმურაზ მუხრანბატონის ძე ნიკოლოზი მიეგება როსტომს, მათ ბარატიშვილებმაც მიბაძეს. გაცეცხლებულმა თეიმურაზმა ბარათიანთ ცოლების ცხვირ-პირის დაჭრა უბრძანა, მაგრამ „არა აუფლა ხვარეშან დედოფალმა“. მოვლენები ისე სწრაფად განვითარდა, რომ იმერეთის მეფე და დადიანები თეიმურაზს ვერ მიეშველენ. ქართველმ თავადებმა
 
 
 
 
 
 
 
შაჰ-სეფი თეიმურაზს შემოსწყრა და 1632 წელს ქართლი მისცა სიმონ მეფის ძმის დაუთ-ხანის უკანონო შვილს, სპარსეთში გაზრდილ როსტომს, რომელსაც ხოსრო მირზას ეძახდნენ. თეიმურაზ I ერთხანს კიდევ განაგრძობდა ბრძოლას, მაგრამ შემდეგ ისევ იმერეთში გაიხიზნა. ის, რომ საგარეო პოლიტიკაში თეიმურაზ I რუსეთის ორიენტაციის მომხრე იყო, როგორც საბჭოთა ისტორიოგრაფია ამას გამუდმებით ამტკიცებდა, გადაჭარბებულია. რუსეთი იყო ქართველი მეფისთვის მცდელობა, რომელსაც მისი მთელი ცხოვრების მანძილზე შედეგი არ გამოუღია. მის მიერ მოსკოვში დახმარების სათხოვნელად არაერთხელ გაგზავნილმა ელჩობამ ([[1615]], [[1618]], [[1624]], [[1635]] და [[1649]]) შედეგი ვერ გამოიღო. [[1620]] წლიდან დაუახლოვდა კათოლიკე მისიონარებს და [[1626]] წელს თეიმურაზ I-მა დასავლეთ ევროპის ქვეყნებთან პოლიტიკური კავშირის დასამყარებლად ელჩად გაგზავნა [[ნიკოლოზ ჩოლოყაშვილი]] (ნიკიფორე ირბახი). 1635 წლამდე იგი მხოლოდ ევროპასთან ალეანსს იმედოვნებდა, მით უფრო რომ მას მიმოწერა [[ურბან VIII|ურბან VIII-თან]] ჰქონდა. ბოლოს თეიმურაზ I დახმარებას სთხოვდა ოსმალეთსაც, მაგრამ უშედეგოდ. [[1658]] თვითონ გაემგზავრა რუსეთის სამხედრო დახმარების სათხოვნელად, მაგრამ მიზანს ვერ მიაღწია. [[1661]] ბერად აღიკვეცა. მალე ირანში გაიწვიეს და აღუთქვეს კახეთის სამეფო ტახტის დაბრუნება, თუ მაჰმადიანობას მიიღებდა. თეიმურაზ I-მა უარი თქვა. ამის გამო შეიპყრეს და ასტრაბადის ციხეში გამოამწყვდიეს, სადაც გარდაიცვალა. მისი ნეშტი ქართველებმა სამშობლოში ჩამოასვენეს და [[ალავერდი]]ს მონასტერში დაკრძალეს.
 
==შემოქმედება==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/თეიმურაზ_I“-დან