ჯალალედინ რუმი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 67:
 
[[File:Jalal al-Din Rumi, Showing His Love for His Young Disciple Hussam al-Din Chelebi.jpg|thumb|ჯალალ ედ-დინ რუმისა და [[სუფიზმი|სუფი]] მისტიკოსების შეკრება]]
[[File:Shams ud-Din Tabriz 1502-1504 BNF Paris.jpg|thumb|Aერთ-ერთი page of a copy c. 1503 of theგვერდი ''შამსე-თაბრიზის დივანიდივანის'' 1503 წლის ასლიდან.]]
რუმისა და სხვა სპარსი სუფი პოეტების ნაწარმოებების მთავარი თემა [[თავჰიდი|თავჰიდია]] - შერწყმა აბსოლუტთან, რომელიც სუფიზმში "სატრფოდ" აღიქმება და "მეტრფე" სუფი მისგან დაშორებულად თვლის თავს. მევლანას სურვილი, რომ სრულად ეზიაროს ღმერთს, ნათლად ჩანს მესნვის შემდეგ ლექსში:<ref>Mahmudul Hasan Hemal (October 15, 2015). "Jalal ad Din Muhammad Rumi: A home for the wayfarer". Dhakacourier.</ref>
 
ხაზი 140:
 
=== პოეზია ===
 
[[File:Turkey.Konya021.jpg|thumb|<center>მესნევი /> მევლანას მუზეუმი, [[კონია]], [[თურქეთი]] </center>]]
 
რუმის უმთავრესი ნაწარმოები 6-წიგნიანი მესნევია, რომელსაც "სპარსულ [[ყურანი|ყურანსაც]]" კი უწოდებენ.<ref>Abdul Rahman Jami notes: من چه گویم وصف آن عالی‌جناب — نیست پیغمبر ولی دارد کتاب مثنوی معنوی مولوی — هست قرآن در زبان پهلوی What can I say in praise of that great one? He is not a Prophet but has come with a book; The Spiritual Masnavi of Mowlavi Is the Qur'an in the language of Pahlavi (Persian). (Khawaja Abdul Hamid Irfani, "The Sayings of Rumi and Iqbal", Bazm-e-Rumi, 1976.)</ref> მესნევი მისტიკური პოეზიის უმაღლეს ნამუშევრად ითვლება.<ref>J.T.P. de Bruijn, "Comparative Notes on Sanai and 'Attar", The Heritage of Sufism, L. Lewisohn, ed., p. 361: "It is common place to mention Hakim Sana'i (d. 525/1131) and Farid al-Din 'Attar (1221) together as early highlights in a tradition of Persian mystical poetry which reached its culmination in the work of Mawlana Jalal al-Din Rumi and those who belonged to the early Mawlawi circle. There is abundant evidence available to prove that the founders of the Mawlawwiya in the thirteenth and fourteenth centuries regarded these two poets as their most important predecessors"</ref> ის დაახლოებით 27,000 ტაეპს შეიცავს.<ref>Franklin Lewis, Rumi: Past and Present, East and West, Oneworld Publications, 2008 (revised edition). p. 306: "The manuscripts versions differ greatly in the size of the text and orthography. Nicholson’s text has 25,577 lines though the average medieval and early modern manuscripts contained around 27,000 lines, meaning the scribes added two thousand lines or about eight percent more to the poem composed by Rumi. Some manuscripts give as many as 32,000!"</ref>
Line 171 ⟶ 173:
პროფესორ მაჯიდ ნაინის თანახმად,<ref>"index". naini.net.</ref> ''"რუმის ცხოვრება და გარდასახვა ჭეშმარიტი მტკიცებულებაა, რომ ნებისმიერი რელიგიისა და წარმომავლობის ადამიანებს შეუძლიათ მშვიდად თანაცხოვრება. მისი ხედვები, სიტყვები და ცხოვრება გვასწავლის, თუ როგორ უნდა დავეუფლოთ შინაგან სიმშვიდეს, ბედნიერებას და როგორ უნდა შევწყვიტოთ უსაზღვრო ტალღა".''
 
სპარსი პოეტის შემოქმედება მსოფლიოს მრავალ ენაზეა ნათარგმნი და მისი შემოქმედება სხვადასხვა კულტურულ ღონისძიებაზე გამოაქვთ.<ref>"Rumi Network by Shahram Shiva -- The World's Most Popular Website on Rumi". rumi.net.</ref> მაგ, ქოლმან ბარქსის მიერ შესრულებული ინგლისურენოვანი თარგმანების ნახევარ მილიონზე მეტი ეგზემპლარი არის გაყიდული მსოფლიოს მასშტაბით.<ref>"University of Tehran". ut.ac.ir</ref> რუმის შემოქმედება კი აშშ-ში საკმაოდ პოპულარულია.<ref>Curiel, Jonathan, San Francisco Chronicle Staff Writer, Islamic verses: The influence of Muslim literature in the United States has grown stronger since the Sept. 11 attacks (February 6, 2005), Available online (Retrieved Aug 2006)</ref> აღსანიშნავია, რომ ამერიკელი მწერლის, ფერეიდუნ კიას ნათარგმნი და დიპაკ ჩოპრას მიერ რედაქტირებული რუმის სასიყვარულო პოემები შესრულებული აქვთ ისეთ ცნობილ ადამიანებს, როგორებიც არიან: [[მადონა]], გოლდი ჰოუნი, ფილიპ გლასი და [[დემი მური]].
 
[[File:5000 TL A reverse.jpg|thumb|რუმი და მისი მავზოლეუმი 5000 თურქული ლირის ბანკნოტის უკანა მხარეს (1981-1994)<ref>[http://www.tcmb.gov.tr/yeni/eng/ Central Bank of the Republic of Turkey]. Banknote Museum: 7. Emission Group—Five Thousand Turkish Lira—[http://www.tcmb.gov.tr/yeni/banknote/E7/274.htm I. Series], [http://www.tcmb.gov.tr/yeni/banknote/E7/276.htm II. Series] & [http://www.tcmb.gov.tr/yeni/banknote/E7/278.htm III. Series]. Retrieved on 20 April 2009. {{WebCite|url=http://www.webcitation.org/5hFIaQq0J|date =2009-06-02}}</ref>
ინდოეთში, კერძოდ ქალაქ ლუქნოუში არის ცნობილი ღირსშესანიშნაობა, რომელსაც რუმის კარიბჭე ეწოდება პოეტის პატივსაცემად და ლუქნოუში. ასევე მევლანა და მისი მავზოლეუმი გამოსახული იყო 5000 თურქული ლირის ბანკნოტებზე 1981-1994 წლებში.<ref>Central Bank of the Republic of Turkey. Banknote Museum: 7. Emission Group—Five Thousand Turkish Lira—I. Series, II. Series & III. Series. Retrieved on 20 April 2009. Archived 2 June 2009 at WebCite</ref>
 
Line 197 ⟶ 200:
 
 
[[File:Turkey.Konya008.jpg|left|thumb|რუმის აკლდამა [[კონია|კონიაში]], თურქეთი.]]
 
გარდა იმისა, რომ ჯალალ ედ-დინი პოეტი და მისტიკოსი იყო, ის რობაბზე კარგად უკრავდა.<ref>"About the Mevlevi Order of America". hayatidede.org.</ref> დერვიშების სარიტუალო როკვის მუსიკა შეიცავს ამონარიდებს რუმის ამონარიდებს მესნევიდან და შამსეს დივანიდან ან სულთან ველედის ლექსებიდან.<ref>"About the Mevlevi Order of America". hayatidede.org.</ref> აღსანიშნავია, რომ მევლევის საძმო კარგად ჩამოყალიბებული ერთობა იყო და მისის წევრები მაღალ თანამდებობებსაც კი იკავებდნენ ოსმალეთის იმპერიაში. საძმოს ცენტრი თურქეთის ქალაქი კონიაა. ასევე [[სტამბოლი|სტამბოლში]], გალათას კოშკთან მდებარეობს ამ საძმოს მონასტერი (درگاه, დარგაჰ), სადაც სამა სრულდება და საზოგადოებისთვის მისაწვდომია. ასეთ დროს მევლევის საძმო ნებისმიერი წარმოშობის ადამიანებს იწვევს.
 
Line 246 ⟶ 249:
</gallery>
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
 
{{Portal|Poetry|Sufism}}
; [[რუმის სასულთნო]]
[[სელჩუკთა სახელმწიფო]]
 
; '''სპარსული კულტურა'''
{{div col||20em}}
* [[Iranian philosophy|სპარსული ფილოსოფია]]
* [[List of Persian poets and authors|სპარსი პოეტები]]
* [[Mastan Ensemble|მასტანის ანსამბლი]]
* [[სპარსული ლიტერატურა]]
* [[Persian mysticism| სპარსული მისტიციზმი]]
* [[სპარსელები]]
* [[ტაჯიკები]]
{{div col end}}
 
; '''ისლამური მისტიციზმი'''
*[[სუფიზმი]]
*https://ias.org/sufism/practical-sufism-philosophical-sufism/
 
; '''ცნობილი რუმოლოგები'''
{{div col||20em}}
* [[ვილიამ ჩითიკი]]
* [[ბადიოზამან ფორუზანფარი]]
* [[ჰოსეინ ელაჰი ღომშეი]]
* [[შაჰრამ შივა]]
* [[ჰამიდ ალგარი]]
* [[რაჰიმ არბაბი]]
* [[ქაბირ ჰელმინსკი]]
* [[ფატემე ქეშავარზი]]
* [[მაჯიდ ნაინი]]
* [[სეიდ ჰოსეინ ნასრი]]
* [[ფრანკლინ ლუისი]]
* [[ფრანსუა პეტი დე ლა კრუა]]
* [[ანა-მარია შიმელი]]
* [[აბდოლქარიმ სორუში]]
* [[დარიუშ შაიეგანი]]
* [[აბდოლჰოსეინ ზარინკუბი]]
{{div col end}}
 
; '''ფილმები'''
{{div col||25em}}
* [http://gdson.net/show/view/GD_pedia/sezoni-4/sufizmi GD პედია - სუფიზმი]
* ''[[Rumi: The Wings of Love]]''
* ''[[Shams & Rumi: The Fragrance of Axis Mundi]]''
* ''[[The Veil of the Temple]]''
* ''[[Rumi: Poet of the Heart]]''
* ''[[Handelsmannen och papegojan]]''
* ''[[Rumi Returning: The Triumph of Divine Passion]]''
{{div col end}}
 
; რუმის ლექსებზე დაყრდნობით შექმნილი მუსიკა
* [[Symphony No. 3 (Szymanowski)]]
* [[Shohreh Moavenian]]
* [[Amire Bi Gazand]]
 
; '''სხვა'''
* [[Blind men and an elephant]]
* [[Sant Mat]]
== სქოლიო ==
 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ჯალალედინ_რუმი“-დან