ნიკეის იმპერია: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
მორფოლოგია |
||
ხაზი 126:
'''ნიკეის იმპერია''' — სახელმწიფო [[მცირე აზია|მცირე აზიის]] ჩრდილო-დასავლეთ ნაწილში. [[ჯვაროსნული ლაშქრობები|ჯვაროსანთა]] [[მეოთხე ჯვაროსნული ლაშქრობა|მეოთხე ლაშქრობის]] შემდეგ [[ბიზანტიის იმპერია]] ოთხ ნაწილად დაიშალა: [[ლათინთა იმპერია|ლათინთა]] (კონსტანტინოპოლის), ნიკეის, [[ტრაპიზონის იმპერია|ტრაპიზონის]] იმპერიებად და [[ეპირის დესპოტატი|ეპირის დესპოტატად]]. ჯვაროსანთა მიერ [[კონსტანტინოპოლი]]ს აღების შემდეგ საპატრიარქოს უმაღლესმა წარმომადგენლობამ და დედაქალაქის მრავალმა დიდებულმა [[ნიკეა]]ს შეაფარა თავი, რომელიც მალე იქცა ეროვნულ-განმათავისუფლებელი ბრძოლის მთავარ ცენტრად. ნიკეის იმპერიის დამაარსებლად [[თეოდორე I ლასკარისი]] ითვლება ([[1208]]-[[1222]] წწ.). მან დაქირავებული ჯვაროსნების დახმარებით დაამარცხა [[თურქ-სელჩუკები]]. აღმოსავლეთიდან მეორე საშიში მტერი იყო [[ტრაპიზონის იმპერია]], რომლის იმპერატორმა [[ალექსი I (ტრაპიზონი)|ალექსი კომნენოსმა]] გადაწყვიტა დაეპყრო ნიკეის იმპერია, მაგრამ თეოდორე I ლასკარისმა იგი დაამარცხა და [[შავი ზღვა|შავიზღვისპირეთის]] რამდენიმე ქალაქიც დაიპყრო ([[1214]] წ.).
თეოდორე ლასკარისის სიკვდილის შემდეგ ნიკეის იმპერიას განაგებდა მისი სიძე [[იოანე III დუკა ვატაცე]] (1222-1254 წწ.), ენერგიული და შორსმჭვრეტელი პოლიტიკოსი. მისი მმართველობის დროს ნიკეის იმპერია კიდევ უფრო გაძლიერდა, დაუპირისპირდა რა მეორე ეროვნულ ცენტრს - [[ეპირის დესპოტატი|ეპირის დესპოტატს]], რომელიც ბოლოს თავის ვასალად აქცია. იგი ხელს უწყობდა [[ვაჭრობა]]ს, [[ლიტერატურა|ლიტერატურისა]] და [[ხელოვნება|ხელოვნების]] აყვავებას, ეროვნული
[[თეოდორე II ლასკარისი]]ს დროს ([[1254]]-[[1258]] წწ.) ნიკეის იმპერიას კვლავ მოუხდა შეტაკება ბულგარელებთან და ეპირის დესპოტატთან, რასაც
თეოდორე II-ის უდროოდ გარდაცვალების შემდეგ ნიკეის იმპერიის ტახტზე არსრულწლოვანი [[იოანე IV ლასკარისი]] ([[1258]]-[[1261]] წწ.) ავიდა, ხოლო რეგენტი და იმპერიის ფაქტობრივი მმართველი გახდა გაქნილი პოლიტიკოსი [[მიხეილ VIII (ბიზანტია)|მიხეილ პალეოლოგოსი]], რომელმაც [[1259]] წელს თავი იმპერატორად გამოაცხადა. ამავე წელს ქალაქ კასტორიასთან მან სასტიკად დაამარცხა ეპირისა და დასავლეთ ევროპის რამდენიმე სახელმწიფოს ([[სიცილიის სამეფო]], სერბია და სხვ.) გაერთიანებული ლაშქარი. [[1261]] წელს მიხეილ პალეოლოგოსმა ნიმფეონში ხელშეკრულება დადო [[გენუა]]სთან [[ვენეციის რესპუბლიკა|ვენეციისა]] და [[ლათინთა იმპერია|ლათინთა იმპერიის]] წინააღმდეგ, რამდენიმე თვის ალყის შემდეგ [[კონსტანტინოპოლი]] გაათავისუფლა ჯვაროსნებისაგან და [[წმინდა სოფიას ტაძარი|წმინდა სოფიას ტაძარში]] ხელმეორედ ეკურთხა იმპერატორად.
|