ჩუქჩები: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
[[სურათი:Choris, Tschuktschen.jpg|thumb|250px|ჩუქჩების ოჯახი. ლუის ჩორისის ნახატი. (1816)]]
'''ჩუქჩები''' ({{lang-ru|''чукчи''}}) — [[ჩუკოტკის ნახევარკუნძული]]ს მკვიდრი მოსახლეობა, ჩრდილო-აღმოსავლეთის პალეოაზიატების ჯგუფის, რომელსაც აგერთვე მიეკუთვნეიბან კორიაკები და იტელმენები, ყველაზე მრავალრიცხოვანი ხალხები. [[2002|2002 წლის]] მონაცემებით, მათი რაოდენობა შეადგენს 15,767. ძირითადად მოსახლეობენ [[ჩრდილო ყინულოვანი ოკეანე|ჩრდილო ყინულოვანი ოკეანის]] და [[ბერინგის ზღვა|ბერინგის ზღვის]] ნაპირებზე: [[ჩუკოტკის ავტონომიური ოკრუგი|ჩუკოტკის ავტონომიური ოკრუგის]] ტერიტოიაზე (12.6 ათასი), [[კამჩატკის მხარე|კამჩატკის მხარის]] ჩრდილოეთ ნაწილში( 1.4 ათასი) და [[სახა (იაკუტია)|იაკუტიაში]] (0.6.ათასი).<ref name=":0">М. Г. Левин, Л. П. Потапов, ''Народы Сибири, 1956''</ref>
ძირითადად ლაპარაკობენ [[ჩუკოტკური ენა|ჩუკოტკურ ენაზე]], რომელიც ენათა ჩუკოტურ -კამჩატკურ ოჯახს მიეკუთვნება დამწერლობა აქვთ 1936 წლიდან, იგი შექმნილია კირილიური გრაფიკის საფუძველზე.<ref name=":0" /> რელიგია – [[შამანიზმი]]. [[XIX საუკუნე]]მდე ფაქტობრივად შეინარჩუნეს დამოუკიდებლობა მეფის ადმინისტრაციისგან. ჩუქჩები ორ ჯგუფად იყოფიან: ზღვისპირა ჩუქჩებად და მეირმე ჩუქჩებად. ზღვისპირა ჩუქჩები თავიანთ თავს უწოდებენ ანკალინს (მრ.რ. ანკალიტ) – „ზღვის მკვიდრი“, ხოლო ტუნდრის მეირმე ჩუქჩები - ჩავჩუ (მრ.რ. ჩავჩუვატ). ამის გარდა, როგორც ზღვისპირა, ისევე მეირმე ჩუქჩები თავს უწოდებენ ლიგორავეტლიან (მრ.რ. ლიგორავეტლიატ), რუსულში ტრანსფორმირებული როგორც „ლუორავეტლანი“, რაც „ნამდვილ ადამიანს“ ნიშნავს.<ref name=":0" /> ჩუქჩი–მომთაბარე მეირმეები და ჩუქჩი–ბინადარი ზღვის ცხოველებზე მონადირეები ერთმანეთში აწარმოებდნენ ნატურალურ გაცვლას.
| |||