შავშეთი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{განსხვავება|შავშათი}}
[[ფაილი:Artvin Turkey Provinces locator.jpg|მინი|შავშეთი დღევანდელი თურქეთის ტერიტორიაზე ართვინის პროვინციის ნაწილია]]
'''შავშეთი''' — საქართველოს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარე, ამჟამად თანამედროვე [[თურქეთი|თურქეთის]] ტერიტორიაზე, წარმოადგენდა ისტორიული [[მესხეთი|მესხეთის]] ნაწილს.
'''შავშეთი''' — საქართველოს ისტორიულ-გეოგრაფიული მხარეა თანამედროვე [[თურქეთი|თურქეთის]] ტერიტორიაზე, ისტორიული [[მესხეთი|მესხეთის]] ნაწილი. იგი შემოსაზღვრულია არსიანის მთით, არტანუჯის კლდის მასივით და მდინარე [[ჭოროხი|ჭოროხით]]. სახელწოდება მოდის ამავე დასახელების დაბიდან, რომელიც მისი ადრინდელი ცენტრი იყო. [[IX საუკუნე]]ში, შავშეთში, ისევე, როგორც მთლიანად სამხრეთ [[საქართველო|საქართველოში]], დიდი აღმშენებლობა მიმდინარეობდა — განსაკუთრებით ეკლესია-მონასტრებისა. [[1547]] წელს შავშეთი [[ოსმალეთი|ოსმალებმა]] დაიპყრეს, [[1877]]-[[1778|78]] წლებში [[რუსეთის იმპერია|რუსეთმა]] გაათავისუფლა, შემდგომ კვლავ ოსმალეთმა მიიტაცა.▼
შავშეთი აჭარის სამხრეთით და სამცხის გასწვრივ მდებარეობდა. ამიტომ აჭარის სამხრეთი საზღვარი, შავშეთის ქედი, მისთვის ჩრდილოეთის საზღვარი იყო, ხოლო აღმოსავლეთით იგივე მთა არსიანი საზღვრავდა; სამხრეთის საზღვარს იმერხევისა და შავშეთის წყლის შესართავთან ამოზიდული მთები წარმოდაგენენ. [[გრიგოლ ხანძთელი]]ც ამბობს, რომ კლარჯეთს, უეჭველია ჩრდილოეთით, შავშეთის საზღვარზე «ერთ კერძო შავშეთისა დიდთა წყალთა შეკრებისა გარემოსლვაჲ გარემოადგს ზღუდის სახედ»-ო<ref>(ც˜ჲ გგ˜ლ ხნძ˜თლსჲ, კდ)</ref>.
სოფ. ნორგიალი, რომელიც შავშეთის წყლის სამხრეთით მდებარეობს შავშეთად იყო ცნობილი; აი რას ამბობს [[გიორგი მერჩულე]]: «იყო ნეტარი მიქელ ქუეყანისა შავშეთისაჲ სოფლისა ნორგიალისაჲ»-ო (ც˜ა გგ˜ლ ხნძ˜თლს, ლჱ), ოპიზა-კი, რომელიც შავშეთის წყლის ჩრდილოეთ-დასავლეთით იყო, კლარჯეთს ეკუთვნოდა; ბასილი ზარზმელი მაგ. ამბობს: «მოიწივნეს... უდაბნოსა კლარჯეთისასა ოპიზას»-ო (ც˜ჲ სპ˜პნ ზრზ˜მლსჲ).
დასავლეთით საზღვრავდა აჭარა.
მერვე-მეცხრე საუკუნეში შავშეთი სრულებით აოხრებულ-მივიწყებული კუთხე იყო: ”ჴევი შავშეთისა უშენებელ იყო მაშინ გარეშე მცირედთა სოფელთასა, რამეთუ ჟამთა სპარსთა უფლებისასა აოხრდა... და კუალად... სლვამან სატლობისამან მოაოჴრა შავშეთი... და მცირედღა დაშთეს კაცნი ადგილ-ადგილ”-ო<ref>სუმბატის ც˜ა და უწ˜ყბა, 52</ref>. მეცხრე საუკუნითგან მოყოლებული აქ ჩნდება აღმოსავლეთითგან გადმოსულ ქართველთა ახალშენები, თან-და-თან ქვეყანა აშენდა და აყვავდა.
▲
==ლიტერატურა==
* ი. ჯავახიშვილი, „თხზულებანი თორმეტ ტომად“, ტ. II, გვ. 59
== რესურსები ინტერნეტში ==
|