ვიკიპედია

ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
No edit summary
მ 188.169.229.73-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა MIKHEIL-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა ორგანიზაცია
| სახელი =ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია<br />North Atlantic Treaty Organisation<br/>Organisation du traité de l'Atlantique Nord
| სურათი =NATO_flag.svg
| image_border =
| size =
| რუკა = North Atlantic Treaty Organization (orthographic projection).svg
| msize =300px
| რწარწერა =
| რტიტრი =
| რუკა2 =
| აბრევიატურა = NATO
| ჰიმნი =
| შეიქმნა =[[4 აპრილი]], [[1949]]
| გაუქმდა =
| ტიპი =სამხერდო ალიანსი
| სტატუსი =
| მიზანი =
| შტაბბინა =[[ბრიუსელი]], [[ბელგია]]
| ადგილმდებარეობა =
| ემსახურება რეგიონს =
| წევრები = {{ნატოს წევრები}}
| ენა =[[ინგლისური ენა|ინგლისური]], [[ფრანგული ენა|ფრანგული]]
| მდივანი =[[იენს სტოლტენბერგი]]
| ლიდერი წარწერა =[[სამხედრო კომიტეტის თავმჯდომარე]]
| ლიდერი სახელი =[[ჯამპაოლო დი პაოლა]]
| ლიდერი წარწერა2 =
| ლიდერი სახელი2 =
| ლიდერი წარწერა3 =
| ლიდერი სახელი3 =
| მნიშვნელოვანი პირები =
| მთავარი ორგანო =
| გაწევრიანება =
| ბიუჯეტი =
| შტატი =
| ვოლონტიორი =
| ვებსაიტი = http://www.nato.int
| შენიშვნები =
| ყოფილი სახელი =
}}
'''ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია'''<ref>[http://eu-nato.gov.ge/index.php?que=geo/NATO_W_I_N/What_I_N რა არის NATO? -სახელმწიფო მინისტრის აპარატი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში]</ref>, ''ნატო'' ({{lang-en|North Atlantic Treaty Organisation, NATO}}; {{lang-fr|Organisation du traité de l'Atlantique Nord, OTAN}}) — ჩრდილოეთ ამერიკისა და ევროპის 28 სახელმწიფოსგან შემდგარი სამხედრო-პოლიტიკური ალიანსი, რომლის მიზანს ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულებით განსაზღვრული მიზნებისა და ამოცანების შესრულება წარმოადგენს.
 
ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცის ({{lang-ka|ნატო}},{{lang-en|NATO}}, {{lang-fr|OTAN}}) ძირითად ამოცანას წარმოადგენს ალიანსის წევრი ქვეყნების თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უზრუნველყოფა როგორც პოლიტიკური, ისე სამხედრო თვალსაზრისით.<ref name="EUNATO">[http://eu-nato.gov.ge/index.php?que=geo/NATO_W_I_N/What_I_N სახელმწიფო მინისტრის აპარატი ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხებში]</ref> NATO იცავს მოკავშირეების დემოკრატიის საერთო ფასეულობებს, პიროვნების თავისუფლებას, კანონის უზენაესობასა და უზრუნველყოფს კონფლიქტების მშვიდობიანად მოგვარებას. ნატო არის საერთაშორისო ორგანიზაცია, რომლის წევრი ქვეყნები ინარჩუნებენ სრულ დამოუკიდებლობასა და სუვერენიტეტს. ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაციაში ყველა გადაწყვეტილება მიიღება წევრი ქვეყნების მიერ კონსესუსის საფუძველზე. ალიანსში გადაწყვეტილებების მიმღები მთავარი ორგანო არის [[ჩრდილოატლანტიკური საბჭო]], რომლის სხდომებს ნატო-ს გენერალური მდივანი ხელმძღვანელობს<ref name="EUNATO"/>.
 
მეორე მსოფლიო ომის დასრულებისას იდეოლოგიურმა და პოლიტიკურმა ბარიერებმა ევროპის კონტიტენტი ორად გაჰყვეს. დასავლეთ ევროპაზე საბჭოური გავლენის აღმოსაფხვრელად და ევროპის სახელმწიფოების დაცვის მიზნით ბელგიის დედაქალაქ [[ბრიუსელი|ბრიუსელში]] [[1949|1949 წლის]] [[4 აპრილი|4 აპრილს]], ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების საფუძველზე ათი ევროპული და ორი ჩრდილოამერიკული დამფუძვნებელი ქვეყნის მიერ დაარსდა ჩრდილოატლანტიკური ხელშეკრულების ორგანიზაცია.<ref>{{cite web|url=http://www.nato.int/|title=NATO homepage|accessdate=7 March 2006}}</ref> დამფუძვნებელი წევრების მთავარი მიზანი იყო წინ აღდგომოდნენ საბჭოთა კავშირის გავლენის გავრცელებას ევროპის კონტინენტზე. ხელშეკრულების ხელმოწერით წევრებმა ვალდებულება აიღეს ერთობლივად დაეცვათ საკუთარი თავისუფლება და უსაფრთხოება, როგორც პოლიტიკური, ისე სამხედრო საშუალებებით.<ref name="natoinfo1">[http://natoinfo.ge/?action=page&do1=pages&p_id=37&lang=geo საინფორმაციო ცენტრი ნატოს შესახებ]</ref>
 
==წევრები==
 
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#CCCCCC"
! width="120"|თარიღი !! width="140"|ქვეყანა !! width="350"|სქოლიო
|-
! colspan="2"3 |დამფუძნებლები
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|ბელგია}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|გაერთიანებული სამეფო}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|დანია}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|ისლანდია}} || ისლანდია არის ალიანსის ერთადერთი წევრი, რომელსაც არ გააჩნია რეგულარული სამხედრო შენაერთები - მხოლოდ სანაპირო დაცვის ნაწილები.
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|ისლანდია}}
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|იტალია}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|კანადა|1921}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|ლუქსემბურგი}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|ჰოლანდია}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|ნორვეგია}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|პორტუგალია}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|აშშ|1912}} ||
|-
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|საფრანგეთი}} ||[[1966|1966 წლის]] ივლისიდან საფრანგეთმა დატოვა ალიანსის სამხედრო ორგანიზაცია, თუმცა გააგრძელა მონაწილეობა პოლიტიკურ სტრუქტურებში. [[2009|2009 წლიდან]] საფრანგეთი დაბრუნდა ალიანსის ყველა სტრუქტურაში.
| [[4 აპრილი]] [[1949]] || {{დროშა|საფრანგეთი}}
|-
! colspan="2"3 |პირველი გაფართოება
|-
| [[18 თებერვალი]] [[1952]] || {{დროშა|საბერძნეთი}} || [[1974|1974 წლიდან]] [[1980|1980 წლამდე]] საბერძნეთი არ იღებდა მონაწილეობას ალიანსის სხვა წევრთან - თურქეთთან დაძაბული ურთიერთობების გამო.
|-
| [[18 თებერვალი]] [[1952]] || {{დროშა|თურქეთი}} ||
|-
! colspan="2"3 |მეორე გაფართოება
|-
| [[9 მაისი]] [[1955]] || {{დროშა|გერმანია}} || [[1955|1955 წლისთვის]] გერმანია გაყოფილი იყო ორ ნაწილად - პროდასავლურ [[გერმანიის ფედერაციული რესპუბლიკა|გერმანიის ფედერაციულ რესპუბლიკად]] და პროსაბჭოურ [[გერმანიის დემოკრატიული რესპუბლიკა|გერმანიის დემოკრატიულ რესპუბლიკად]]. [[საარი]] შეურთდა გერმანიას, და ალიანსს [[1957|1957 წელს]], ხოლო დანარჩენი გერმანია - [[ბერლინის კედელი|ბერლინის კედლის]] დამხობის შემდეგ, [[1990|1990 წლის]] [[3 ოქტომბერი|3 ოქტომბერს]].
| [[9 მაისი]] [[1955]] || {{დროშა|გერმანია}}
|-
! colspan="2"3 |მესამე გაფართოება
|-
| [[30 მაისი]] [[1982]] || {{დროშა|ესპანეთი}} || არ იღებს მონაწილეობას ალიანსის სამხედრო ორგანიზაციაში.
|-
! colspan="2"3 |მეოთხე გაფართოება
|-
| [[12 მარტი]] [[1999]] || {{დროშა|უნგრეთი}} ||
|-
| [[12 მარტი]] [[1999]] || {{დროშა|პოლონეთი}} ||
|-
| [[12 მარტი]] [[1999]] || {{დროშა|ჩეხეთი}} ||
|-
! colspan="2"3 |მეხუთე გაფართოება
|-
| [[29 მარტი]] [[2004]] || {{დროშა|ბულგარეთი}} ||
|-
| [[29 მარტი]] [[2004]] || {{დროშა|ლატვია}} ||
|-
| [[29 მარტი]] [[2004]] || {{დროშა|ლიტვა}} ||
|-
| [[29 მარტი]] [[2004]] || {{დროშა|რუმინეთი}} ||
|-
| [[29 მარტი]] [[2004]] || {{დროშა|სლოვაკეთი}} ||
|-
| [[29 მარტი]] [[2004]] || {{დროშა|სლოვენია}} ||
|-
| [[29 მარტი]] [[2004]] || {{დროშა|ესტონეთი}} ||
|-
! colspan="2"3 |მეექვსე გაფართოება
|-
| [[1 აპრილი]] [[2009]] || {{დროშა|ალბანეთი}} ||
|-
| [[1 აპრილი]] [[2009]] || {{დროშა|ხორვატია}} ||
|-
|}
|}<div style="overflow:auto; overflow-x:auto; overflow-y:hidden;"></div>
===ევრო-ატლანტიკური პარტნიორობა===
 
<div style="overflow:auto; overflow-x:auto; overflow-y:hidden;">
{| class="wikitable" style="margin: 1em"
|-
!colspan=3|პარტნიორობა მშვიდობისთვის (Partnership for Peace, PfP)
!rowspan=2|ხმელთაშუაზღვის დიალოგი
!rowspan=2|კონტაქტი ქვეყნები
!colspan=2 rowspan=2|ნატოს პარტნიორების რუკა
|-
!დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობა
!ცივი ომის მონაწილე ყოფილი სოციალისტური ქვეყნები
!ცივი ომის მონაწილე კაპიტალისტური ქვეყნები
|-
|{{დროშა|სომხეთი}}
!იუგოსლავია
|{{დროშა|ავსტრია}}
|{{დროშა|ალჟირი}}
|{{დროშა|ავსტრალია}}
|rowspan=7 colspan=2|<center>[[File:NATO Cooperations Partners.png|400px]]</center>
|-
|{{დროშა|აზერბაიჯანი}}
|{{დროშა|ბოსნია და ჰერცეგოვინა}}
|{{დროშა|ფინეთი}}
|{{დროშა|ეგვიპტე}}
|{{დროშა|იაპონია}}
|-
|{{დროშა|ბელარუსი}}
|{{დროშა|მაკედონია}}
|{{დროშა|ირლანდია}}
|{{დროშა|ისრაელი}}
|{{დროშა|ახალი ზელანდია}}
|-
|{{დროშა|ყაზახეთი}}
|{{დროშა|მონტენეგრო}}
|{{დროშა|მალტა}}
|{{დროშა|იორდანია}}
|{{დროშა|სამხრეთი კორეა}}
|-
|{{დროშა|ყირგიზეთი}}
|{{დროშა|სერბეთი}}
|{{დროშა|შვედეთი}}
|{{დროშა|მავრიტანია}}
|rowspan=5|&nbsp;
|-
|{{დროშა|მოლდოვა}}
!სსრკ
|{{დროშა|შვეიცარია}}
|{{დროშა|მაროკო}}
|-
|{{დროშა|რუსეთი}}
|{{დროშა|საქართველო}}
|rowspan=3|&nbsp;
|{{დროშა|ტუნისი}}
|-
|{{დროშა|ტაჯიკეთი}}
|{{დროშა|თურქმენეთი}}
|rowspan=2|&nbsp;
| style="border-right:0; border-bottom:0;"|{{legend|#181884|ნატოს წევრი ქვეყნები|outline=black}}
| style="border-left:0; border-bottom:0;"|{{legend|#8c9618|პარტნიორობა მშვიდობისთვის (PfP)|outline=black}}
|-
|{{დროშა|უზბეკეთი}}
|{{დროშა|უკრაინა}}
| style="border-top:0; border-right:0;"|{{legend|#800000|ხმელთაშუაზღვის დიალოგი|outline=black}}</center>
| style="border-top:0; border-left:0;"|{{legend|#008000|კონტაქტი ქვეყნები|outline=black}}</center>
|}
</div>
 
==იხილეთ აგრეთვე==
* [[ნატო-საქართველოს ურთიერთობები]]
 
== ლიტერატურა ==
* სოსო ცინცაძე. ულდის უმულისი. "ნატო და საქართველოს უსაფრთხოება". თბილისი. 2008 წელი.
 
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
 
 
{{ნატოს წევრები და კანდიდატები}}
 
[[კატეგორია:საერთაშორისო ორგანიზაციები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ჩრდილოატლანტიკური_ხელშეკრულების_ორგანიზაცია“-დან