ქაია სულთანი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 18:
}}
 
'''ქაია სულთანი'''(1633<ref>Evliya Celebi. </ref>–1659<ref>Evliya Celebi. </ref>) იყო [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის იმპერიის]] პრინცესა. მამამისი იყო [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალეთის სულთანი]] [[მურად IV]], [[1644]] წელს დააქორწინეს მელექ აჰმედ -ფაშაზე და მშობიარობიდან მალევე, 26 წლის ასაკში გარდაიცვალა. <ref>Evliya Celebi. </ref> ცნობილ ოსმალო მოგზაურს, [[ევლია ჩელები|ევილია ჩელების]], თავის წიგნში ერთი თავი აქვს მიძღვნილი ქაია სულთნის შესახებ , ფეხმძიმობიდან მის სიკვდილამდე.
 
== ადრეული ცხოვრება ==
ქაია დაიბადა მურად IV-ს (ცნობილი როგორც დიქტატორი და სასტიკი მმართველი) ოჯახში. პრინცესებისსულთნის ასულების ქორწინება უმეტესწილად პოლიტიკური იყო და არც ქაია ყოფილა გამონაკლისი. 13 წლის ასაკში იგი დააქორწინეს [[მელექ აჰმედ ფაშაზე-ფაშა]]ზე, მომავალ ოსმალეთის იმპერიის დიდ ვეზირზე. მათი ქორწინების წლად [[1644]] სახელდება.<ref>Evliya Celebi. </ref> ქაია თავის ქმარს მტრობდა, გადმოცემის მიხედვით მათი ქორწილის ღამეს ქმარი მახვილით დაჭრა.<ref>Leslie Peirce. </ref>
 
== დაქორწინებულის ცხოვრება ==
ქაიამ დაამტკიცა, რომ ძლიერი სულთანი იყო, იგი მეუღლეს სტრატეგიულად და ხშირად ფინანსურადაც ეხმარებოდა. ევილია ჩელებიმ ქაია სულთანი დინასტიის სიძლიერის ერთ-ერთ მთავარ მიზეზად დაასახელა. მან ასევე აღნიშნა, რომ არცერთ ოსმალო-პრინცესას არ მიუღწევია იმდენი წარმატებისთვის, რამდენიც ქაიამ და მელექმა შეძლეს. გავრცელებული ინფორმაციით, ქაიას სიკვდილის შემდეგ მელექი მის კუბოში ჩაწვა და შეუჩერებლად ტიროდა.<ref>Peirce, 146.</ref>
 
== ქაიას სიზმრები ==
ევილია ჩელების წიგნში ნახსნებია, რომ ქაია უცნაურ სიზმრებს ხედავდა. მან მელექს შესთავაზა რომმათი აეხსნაახსნა. ქაიამ თქვა, რომ ამ სიზმრებში ხედავდა, რომთითქოს ბაღში სეირნობდა მის ბაბუასთან ერთად, სიზმრის დასასრულს კი ქაიას, ბაბუა ხელს სახეზე დაადებდა და ლოცავდა, მაგრამ ხელი მაშინვე სისხლით იფარებოდა, ქაია შემდეგ თავის ხელს იდებდა სახეზე და მისიც სისხლით იფარეოდა. ქაია შემდეგ სეშინებულიშეშინებული იღვიძებდა. მელექ აჰმედ -ფაშამ შესთავაზა, რომ 1000 ოქროს მონეტა ღარიბებისთვის სამოწყალოდ დაერიგებინა, 2000 მისი აღებისთვის, ასევე 300 ევილია ჩელებისთვის და 100-ც ევილიას დისტისდისთვის. ქაიამ მართლად ასე გააკეთა, მაგრამ მოგვიანებით, მელექს აუხსნეს, რომ ქაია მშობიარობის შემდეგ სისხლდენით მოკვდებოდა .<ref>Celebi, p. 222-223.</ref>
 
არამარტო ეს სიზმრები, არამედ სხვა უამრავი უცნაური სიზმარი ჰქონდა ქაია სულთანს. ერთ-ერთზე მელექი შეეცადა სულთნისთვის სტრესი შეემსუბუქებინა და უთხრა რომ ეს სიზმარი არაფერს წარმოადგენდა, მაგრამ ქაია სახის გამომეტყველებაზე ატყობდა, რომ ცრუობდა. დამშვიდების ნაცვლად ქაია დღითიდღე ღვთისმოსავი ხდებოდა, აღნიშნულია ისიც, რომ მან  [[მექა]] და [[მედინა]] მრავალჯერ მოილოცა .<ref>Celebi, p. 223-226</ref>
 
== სიკვდილი ==
ქაია სულთნის სიკვდილი მშობიარობამ გამოიწვია, მელექმა უხვად გასცა თანხა მოწყალების სახით, მაგრამ უშედეგოდ. ქაიას მშობიარიობის დროს, ბავშვის პლაცენტა საშვილოსნოს ყელში გაიჩხირდაგაიჩხირა და ,,გულში„გულში შეესო<nowiki>''</nowiki>შეესო“. იმ ღამით თოფქაფის სასახლის ყველა ბებიაქალი ქაიას საშვილოსნოდან პლაცენტის გამოღებას ცდილობდა მაგრამ ვერ შეძლეს. 3 დღე-ღამის განმავლობაში ქაია ამ ტანჯვას უძლებდა. მეოთხე დღეს ქაია სულთანი გარდაიცვალა.<ref>Celebi, p.230-231</ref>
 
== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
 
== Notes ==
{{Reflist}}
[[კატეგორია:დაბადებული 1633]]
[[კატეგორია:გარდაცვლილი 1659]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ქაია_სულთანი“-დან