თერმომეტრი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
მცირედი |
||
ხაზი 13:
მოგვიანებით, ფლორენციელმა მეცნიერებმა გააუმჯობესეს გალილეის თერმოსკოპი, გრაფიკის დამატებით. მათ ასევე გამოტუმბეს ბურთიდან ჰაერი.
მე–17 საუკუნეში, საჰაერო თერმოსკოპი ფლორენციელმა მეცნიერმა [[ევანჯელისტა ტორიჩელი|ევანჯელისტა ტორიჩელიმ]] ალკოჰოლურში გარდაქმნა. ბურთი უკვე ხელსაწყოს ქვედა ნაწილში მოთავსებულიყო; წყლით სავსე ჭურჭელი საერთოდ ამოიღეს, ხოლო მილში წყლის ნაცვლად სპირტი ჩაასხეს. სხეულის მოქმედება ემყარებოდა სპირტის გაფართოებაზე გათბობისას,
1714 წელს [[დანიელ გაბრიელ ფარენჰაიტი|დანიელ გაბრიელ ფარენჰაიტმა]] შექმნა ვერცხლისწყლის თერმომეტრი. სკალაზე მან სამი დაფიქსირებული წერტილი აღნიშნა: ქვედა 32 °F – მარილიანი ხსნარის გაყინვის ტემპერატურა, 96 °F – ადამიანის სხეულის ტემპერატურა, ზედა 212 °F – წყლის დუღილის ტემპერატურა. ფარენჰაიტის თერმოეტრით სარგებლობდნენ ინგლისურენოვან ქვეყნებში
კიდევ ერთი სკალა შემოთავაზებული იყო ფრანგი მეცნიერის [[რეომიუროს]] მიერ 1730 წელს. ის კვლევებს ატარებდა სპირტის თერმომეტრზე და მივიდა დასკვნამდე, რომ სკალა შეიძლება სპირტის გაფართოების საფუძველზე აიგოს. სპირტისა და წყლის ნარევში, რომელშიც სპირტი ისე შეეფარდება წყალს, როგორც 5:1, ტემპერატურის ცვლილებასთან, გაყინვის წერტილიდან დუღილის წერტილამდე, მათი შეფარდება ხდება 1000:1080. ამ ფაქტზე დაყრდნობით მან გამოიყენა 0 °, როგორც ყინულის დნობის ტემპერატურა და 80 °, როგორც წყლის დუღილის ტემპერატურა ნორმალური ატმოსფერული წნევის დროს. [[ევანჯელისტა ტორიჩელი]]
1742 წელს შვედმა მეცნიერმა [[ანდერს ცელსიუსი|ანდერს ცელსიუსმა]] დაამზადა ვერცხლისწყლის თერმომეტრის ახალი სკალა, რომელშიც მანძილი უკიდურეს წერტილებს შორის 100 ° იყო. ამ შემთხვევაში წყლის დუღილის ტემპერატურა იყო 0 °, ხოლო ყინულის დნობის ტემპერატურა 100 °. თუმცა სკალის ეს სახე არც თუ ისე კომფორტული აღმოჩნდა და მოგვიანებით ასტრონომმა [[მორტენ შტრემერი|მორტენ შტრემერმა]] და ბოტანიკოსმა [[კარლ ლინე]]მ გადაწყვიტეს 100 ° და 0 °
ზემოთ მოხსენიებულ სკალებზე, ყველა მეცნიერი საწყის წერტილს სპონტანურად იღებდა.
ასეთია თერმომეტრისა და თერმომეტრული სკალების წარმოშობის ისტორია. დღესდღეობით გამოიყენება [[ცელსიუსი]]ს, [[ფარენჰაიტი]]სა ([[აშშ]]-ში), და ასევე კელვინის სამეცნიერო კვლევებში. ამ დროს, [[ტემპერატურა]]ს ზომავენ იმ ხელსაწყოებით, რომელიც ემყარება სხვადასხვა სითხის, გაზებისა და სხეულების თავისებურებებს. და თუკი
|