ბაზარი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 7:
[[ეკონომიკა|ეკონომიკური თეორია]] ბაზარს განსაზღვრავს, როგორც ''საზოგადოებრივი წარმოების ორგანიზაციის ფორმას, რომელიც [[ფასი|ფასების]] მექანიზმის საშუალებით უზრუნველყოფს [[წარმოება|წარმოებისა]] და [[მომსახურება|მომსახურების]] ურთიერთობას.''
 
ბაზრის წარმოშობა უშუალოდ დაკავშირებულია ცივილიზაციის დასაწყისში, შრომის საზოგადოების დანაწილების პერიოდში, როდესაც მოხდა :
* მიწათმოქმედების გამოყოფა მეცხოველეობისგან
* ხელოსნობის გამოყოფა მიწათმოქმედებასა და მეცხოველეობისგან
* წარმოების ინდუსტრიალიზაცია.
მოხდა რა დაყოფა მეცხოველეობის, ხელოსნობის და მრეწველობისა(ინდუსტრიის), წარმოიშვა სხვადასხვა [[პროდუქცია]], რის შემდეგაც აუცილებელი გახდა ამ პროდუქციის ურთიერთგაცვლის საჭიროება . სწორედ ასე წარმოიშვა [[ვაჭრობა]] და ბაზარი, სადაც ეს პროცესები მიმდინარეობს. [[კაპიტლიზმიკაპიტალიზმი|კაპიტალიზმის]] განვითარების ეპოქაში, როდესაც წარმოებამ, მიმოქცევამ და ვაჭრობამ უზარმაზარ მაშტაბებს მიაღწია, მოხდა თანამედროვე გაგებით ბაზრის ჩამოყალიბება .
 
განვითარებულ საზოგადოებაში ''ბაზარი''-ეს სულაც არ არის კონკრეტული ადგილი. კომუნიკაციისა და ტრანსპორტის თანამედროვე საშუალებათა მეშვეობით გარიგების განხორციელება ხდება მყიდველთან უშუალო კონტაქტის გარეშე. [[საქონელი|საქონლის]] რეალიზება და მყიდველამდე მიტანა ტრანსპორტირების მეშვეობითაა შესაძლებელი, ხოლო მყიდველთა შეკვეთების მიღება ხდება ტელეკომუნიკაციებისა და სხვა საინფორმაციო არხების მეშვეობით.
ბაზრად მიიჩნევენ ხელშეკრულებასაც, ყიდვა-გაყიდვის შესახებ;საქმიანი ოპერაციების ერთობლიობასაც;მოცემული საქონლის მწარმოებელ ქვეყანასაც (მაგალითად,[[კანადა|კანადის]] მარცვლეულის ბაზარი) და ბოლოს საქონლის , [[მომსახურეობა|მომსახურეობისა]] და კაპიტალის მიწოდების და მოთხოვნის ადგილია.
 
საბაზრო ურთიერთობათა სუბიექტია [[კერძო საკუთრება]]. კერძო საკუთრებამ დაუდო სათავე [[მცირე ბიზნესის]] განვითარებას, რაც საბაზრო მეურნეობის ამოსავალი წერტილია.
აქვე აუცილებელია განვიხილოთ [[ფასი|ფასების]] მექანიზმი. ფასი საბაზრო ურთიერთობათა რგოლია, რადგან უზრუნველყოფს კავშირს მწარმოებლებსა და მომხმარებელს შორის და ამით წონასწორობაში მოჰყავს ბაზარზე საქონელსა და მომსახურებაზე [[მოთხოვნა]]- [[მიწოდება]]ს.
 
ბაზარს უნდა ახასიათებდეს 5 ძირითადი ნიშანი:
ხაზი 42:
'''[[წმინდა (სრუყოფილი) კონკურენცია]]'''-ეს არის ბაზრის ისეთი მდგომარეობა, როდესაც ფირმები დიდი რაოდენობის ანალოგიურ პროდუქციას აწარმოებენ, მაგრამ თვით ფირმების მოცულობა (სიმდიდრე) საშუალებას არ აძლევს რომელიმე მათგანს, ზეგავლენა მოახდინოს საბაზრო ფასზე.
 
'''[[წმინდა (აბსოლუტური) მონოპოლია]]'''-ბაზარი ითვლება აბსოლუტურად, თუ მასში ფუნქციონირებს პროდუქციის ერთი მწარმოებელი. ამასთან, ამ პროდუქტს არ მოეპოვება შემცვლელი სხვა დარგებში .
 
'''[[მონოპოლისტური კონკურენცია]]'''. ეს საბაზრო სტრუქტურა გარკვეულწილად ჰგავს ''სრულყოფილ კონკურენციას'', ძირითადად იმ განსხვავებთ, რომ დარგში იწარმოება მსგავსი და არა იდენტური პროდუქტი.
 
'''[[მონოპოლია]]'''-სიტუაცია ბაზარზე, როდესაც იქ არის მხოლოდ ერთი გამყიდველი . გამყიდველის მონოპოლური მდგომარეობა იწვევს ფასების შექმნას და ცვლილებას.
 
'''[[დისკრიმიაციული მონოპოლია]]'''-იგულისხმება ისეთი პრაქტიკა, როდესაც სხვადასხვა მყიდველისთვის კომპანია აწესებს სხვადასხვა ფასს.
ხაზი 52:
'''[[ორმხრივი მონოპოლია]]''' — არის მყიდველი, რომელსაც კონკურენტი არ ჰყავს და არის ერთ-ერთი გამყიდველი მონოპოლისტი. გვხვდება შრომის ბაზარზე, სადაც არის ორი მონოპოლიური ძალა-პროფკავშირები და მეწარმეთა ორგანიზაციები.
 
'''[[დუოპოლია]]'''-საბაზრო სტრუქტურა, რომელშიც მოქმედებს მხოლოდ ორი ფირმა . ორგოპოლიის კერძო შემთხვევა.
 
'''[[ოლიგოპოლია]]'''-მსხვილი ფირმების მცირე რაოდენობა აწარმოებს მთელი დარგის პროდუქციის ძირითად ნაწილს.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ბაზარი“-დან