თრაკესიელთა თემი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''თრაკესიონის თემი''' ([[ბერძნული ენა|Greek]]&#x3A;<span contenteditable="false"> </span><span {{lang="-el" contenteditable="false">|Θρᾳκήσιον θέμα</span>}}) — [[ბიზანტიის იმპერია|ბიზანტიის იმპერიის]] სამხედრო-ადმინისტრაციული პროვინცია. [[თემი (ბიზანტია)|თემი]] მდებარეობდა [[ანატოლია|მცირე აზიის]] დასავლეთ ნაწილში, თანამედროვე [[თურქეთი|თურქეთის]] ტერიტორიაზე. ის VII-VIII საუკუნეებში ჩამოყალიბდა და იმპერიაში ერთ-ერთ მნიშვნელოვან თემს წარმოადგენდა.

თემში ოცი ქალაქი მდებარეობდა, სმირნა და ეფესოსი (ცნობილი როგორც <nowiki>''თეოლოგოსი''</nowiki>) მათ შორის ყველაზე დიდი ქალაქები იყო. [[არაბი]] გეოგრაფი, ქუდამა იბნ ჯაფარი, აღნიშნავს რომ თემი 6 000 სამხედროს ითვლიდა, ხოლო იბნ ალ-ფაქიჰი, რომელიც უფრო ადრეულ პერიოდს აღწერდა, თემში 10 000 სამხედროზე საუბრობს<ref name="ODB"/><ref>{{harvnb|Pertusi|1952|p=126}}.</ref>>.

თემის ჩამოყალიბების ზუსტი თარიღი უცნობია. ისტორიულ წყაროებში ის პირველად 711 წელს<ref name="ODB">{{harvnb|Kazhdan|1991|p=2080}}.</ref><ref name="DOAKS4">{{harvnb|Nesbitt|Oikonomides|1996|p=4}}.</ref><ref name="EHW2.1">{{harvnb|Lambakis|2003|loc=[http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaid=4524&boithimata_State=&kefalaia_State=#chapter_2 Chapter 2.1]}}.</ref><ref>{{harvnb|Pertusi|1952|pp=124–125}}</ref>, ხოლო თემის სტრატეგოსი [[741]] წელს გამოჩნდა. წარსულში თრაკესიონის თემი ანატოლიის თემის ერთ-ერთ ოლქს წარმოადგენდა. VII საუკუნეში, არაბების დამანგრეველი დაპყრობების შედეგად, მცირე აზიაში, [[თრაკია|თრაკიის]] სამხედრო დანაყოფის გადმოყვანას - (ლათ. Thracianus exercitus), თრაკისიონის ოლქის, ხოლო შემდგომ თემის ჩამოყალიბება მოჰყვა<ref>{{harvnb|Haldon|1999|p=73}}.</ref><ref>{{harvnb|Pertusi|1952|p=124}}.</ref>.

თრაკესიონის პირველი [[სტრატეგოსი]] სისინიოსი, [[არტაბასდოსი|არტაბასდოსის აჯანყებაში]] [[კონსტანტინე V]]-ს უჭერდა მხარს, ხოლო შემდგომ ის შეთქმულებაში მონაწილეობის ბრალდებით, იმავე იმპერატორმა დააბრმავა. კონსტაინტინე, პროვინციის მმართველად ლოიალური და [[ხატმებრძოლეობა|ხატმებრძოლეობის]] მომხრე მმართველების დანიშვნას ცდილობდა, სწორედ ამ მიზეზით თრაკისიონის ახალ სტრატეგოსად ხატმებრძოლი მიხეილ ლახანოდრაკონი დანიშნა. ლახანოდრაკონმა ხატთაყვანისცემელთა სასტიკი დევნა დაიწყო. ისტორიკოს, უორენ თრიდგოლდის მიხედვით <nowiki>''</nowiki>მას თემიდან ბერმონაზნობის აღმოფხვრა სურდა<nowiki>''<ref name="EHW3">{{harvnb|Lambakis|2003|loc=[http:/nowiki/asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaid=4524&boithimata_State=&kefalaia_State=#chapter_5 Chapter 3]}}.</ref><ref>{{harvnb|Treadgold|1997|pp=364–365}}.</ref>. სხვა გამორჩეული თემის სტრატეგოსები: ბარდანეს თურკოსი, ვინც [[803]] წელს აჯანყდა [[ნიკიფორე I (ბიზანტია)|ნიკიფორე I]] წინააღმდეგ<ref name="EHW3"/>; კონსტანტინე კონტომიტი, ვინც [[841]] წელს<ref>{{harvnb|Treadgold|1988|pp=325, 355, 454}}.</ref>, კრეტის ემირატი დაამარცხა და საიმპერატორო ოჯახთან იქორწინა<ref>{{harvnb|Treadgold|1997|pp=450–451}}.</ref>; პეტრონასი, [[მიხეილ III (ბიზანტია)|მიხეილ III]]-ის ბიძა და იმპერიის მოწინავე მხედართმთავარი; და სუმბატიოსი, ვინც [[ოფსიკიონი|ოფსიკიონის თემის]] მმართველ გიორგი პეგანესთან ერთად [[ბასილი I (ბიზანტია)|ბასილი მაკედონელის]] გავლენის დაქვეითებას ცდილობდა<ref name="EHW5">{{harvnb|Lambakis|2003|loc=[http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaid=4524&boithimata_State=&kefalaia_State=#chapter_3 Chapter 5]}}.</ref>.

X საუკუნეში, არაბების თარეშის შეწყვეტას, თრაკესიელი სამხედროების ახალ ექსპედიციებში მონაწილეობა მოჰყვა, ასეთი იყო [[911]], [[949]] და [[960]] წელს კრეტის ემირატის წინაღმდეგ წამოწყებული ლაშქრობები<ref name="EHW4">{{harvnb|Lambakis|2003|loc=[http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaid=4524&boithimata_State=&kefalaia_State=#chapter_7 Chapter 4]}}.</ref>. [[1070]] წელს, [[მანასკერტის ბრძოლა|მანასკერტის ბრძოლის]] შემდეგ, თემი [[სელჩუკთა სახელმწიფო|თურქ-სელჩუკებმა]] დაარბიეს, მაგრამ, [[1090]]-იანებში, [[პირველი ჯვაროსნული ლაშქრობა|პირველ ჯვაროსნულ ლაშქრობაში]], იოან დუკასის მეთაურობით ტერიტორიის დიდი ნაწილი ბიზანტიას დაუბრუნდა.[[იოანე II (ბიზანტია)| იოანე II კომნენოსმა]] თემი აღადგინა დუკის მმართველობის ქვეშ, რომლის ცენტრი ფილადელფიაში მდებარეობდა. თემის სამხრეთ ტერიტორიები ახალი მილასა და მელანოუდიონის თემის ნაწილი გახდა<ref name="ODB"/><ref>{{harvnb|Haldon|1999|p=97}}.</ref>.

თრაკესიონის თემი მცირე აზიის უკანასკნელი ბიზანტიის თემი იყო, რომელიც მოგვიანებით თურ-სელჩუკებმა დაიპყრეს. [[XIV საუკუნეებისსაუკუნე]]ების დასაწყისში, ის მხოლოდ სმირნის მიმდებარე ტერიტორიას მოიცავდა, რომელიც [[1330]] წელს აიდინოგულების ბეილიკის ქვეშ მოექცა<ref name="ODB"/>.