ვახუშტი ბაგრატიონის ატლასები: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 44:
 
რუკების შინაარსი და ტერიტორიების ასახვის სიზუსტე მნიშვნელოვანწილად კარტოგრაფიულ პროექციებზეა დამოკიდებული. ვახუშტის მეცნიერული მოღვაწეობა ისეთ პერიოდში მოუხდა, როცა ამ მხრივ ბევრი რამ დასამუშავებელი და შესაქმნელი იყო.
 
ვახუშტისეული პირველი ატლასის რუკების კარტოგრაფიულ საფუძველს წარმოადგენს ცილინდრულ პროექციაში გამოსახული სწორკუთხოვანი ბადე, რომელსაც ქმნიან პერპენდიკულარულად გადამკვეთი განედებისა და გრძედების აღმნიშვნელი სწორი ხაზები. ისევე როგორც XVI-XVII საუკუნის ევროპელ კარტოგრაფებს, ამ ატლასშიც საწყისად ვახუშტის აღებული აქვს აზორის არქიპელაგის კუნძულ კორვოზე გამავალი მერიდიანი.
 
მეორე ატლასის კარტოგრაფიული საფუძველი საგრძნობლად გაუმჯობესებულია. უწინარეს ყოვლისა, რუკების კარტოგრაფიული ბადე მათემატიკური წესით აგებულია კონუსურ პროექციაში და გეოგრაფიული კოორდინატების ასტრონომიული განსაზღვრება მეტი სიზუსტით გამოირჩევა. ამ ატლასში შესული რუკების გრადუსთა ბადე აგებულია ლ. ფელიეს მიერ პოვნილ მენაკის (მერიდიანის) მიხედვით. ეს ფაქტი მკვლევარმა საგანგებოდ აღნიშნა: „რუკები შედგენილია ახალს პოვნილს უფლის ფელეს მენაკსა ზედა“-ო.
 
ამგვარად, თუ პირველი ატლასის რუკების გრადუსთა ბადის ასაგებად ათვლის საწყისად ვახუშტის გამოყენებული ჰქონდა კ. კორვოს მერიდიანი (ისევე, როგორც ცნობილ კარტოგრაფ მერკატორს, 1541 წელს), მეორე ატლასის რუკებისათვის ასეთივე როლი შეასრულა კუნძულ ფეროზე გამავალმა მერიდიანმა. უნდა აღინიშნოს, რომ პეტრე I-ის ბრძანებით, XVIII საუკუნის I ნახევარში, რუსეთში შესადგენი რუკებისათვის ათვლის წერტილად სწორედ ეს მერიდიანი იყო მიჩნეული.
 
===მესამე ატლასი===