ვიტამინი D: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 161:
=== ბიოლოგიური აქტივობა ===
[[ფაილი:PDB_1kb2_EBI.jpg|thumb|left|<span style="background-color:yellow"> '''D ვიტამინის რეცეპტორი'''</span>|350x350px]]
D ვიტამინის აქტიური მეტაბოლიტი კალციტრიოლი თავის ბიოლოგიურ ეფექტს ავლენს D ვიტამინის რეცეპტორთან დაკავშირების შემდეგ, რომელიც მდებარეობს სამიზნე უჯრედის ბირთვში.<ref name="River">{{cite web |url = http://vitamind.ucr.edu/about/|title = About Vitamin D|publisher = University of California, Riverside|date = November 2011|accessdate = January 24, 2015}}</ref> კალციტრიოლის რეცეპტორთან დაკავშირება განაპირობებს რეცეპტორის, როგორც ტრანსკრიფციის ფატორის აქტივობას აკონტროლებს რა სატრანსპორტო ცილების (კალბაინდინი,'''TRPV6''' — კალციუმის არხი) გენების ექსპრესიას, რომლებიც მონაწილეობსმონაწილეობენ კალციუმის ნაწლავურ ადსორბციაში<ref name="Bouillon2003">{{cite journal |author = Bouillon R, Van Cromphaut S, Carmeliet G|title = Intestinal calcium absorption: Molecular vitamin D mediated mechanisms|journal = Journal of Cellular Biochemistry|volume = 88|issue = 2|pages = 332–9|year = 2003|pmid = 12520535|doi = 10.1002/jcb.10360|last2 = Van Cromphaut|last3 = Carmeliet}}</ref> D ვიტამინის რეცეპტორი ბირთვული რეცეპტორია ('''Zinc Finger Protein''') და სტეროიდ/თიროიდული ჰორმონის რეცეპტორების სუპეროჯახს ეკუთვნის.'''VDRs''' (D ვიტამინის რეცეპტორი) ექსპრესირდება ორგამოების უმრავლესობაში მათ შორის [[ტვინი|ტვინში]], [[გული|გულის კუნთში]], [[კანი|კანში]], გონადებში, [[პროსტატა|პროსტატაში]]ში, [[ძუძუ|ძუძუში]]ში. D ვიტამინის რეცეპტორის აქტივაცია ნაწლავებში, ძვლებში, თირკმელებსა და [[ფარისებრახლო ჯირკვალი|პარათიროიდული ჯირკვლების]] უჯრედებში უზრუნველყოფს კალციუმის და ფოსფატების დონის შენარჩუნებას სისხლში (პარათჰორმონისა და კალციტონინის თანამონაწილეობით).<ref name="Sun">{{cite journal |author = Holick MF|title = Sunlight and vitamin D for bone health and prevention of autoimmune diseases, cancers, and cardiovascular disease|journal = [[The American Journal of Clinical Nutrition]]|volume = 80|issue = 6 Suppl|pages = 1678S–88S|year = 2004|pmid = 15585788|url = http://www.ajcn.org/content/80/6/1678S.long}}</ref>
 
D ვიტამინის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი როლია შეინარჩუნოს ძვალში კალციუმის ბალანსი: ნაწლავებში კალციუმის ადსორბციის გააქტიურებითგააქტიურებითა და  ძვლის რეზორბციის, დაშლის ხელშეწყობით (ოსტეოკლასტების რაოდენობის გაზრდით). ასევე, კალციუმისა და ფოსფატების დონის შენარჩუნება ძვლის ფორმაციისთვის და პარათიროიდული ჰორმონის ადეკვატური მოქმედების კონტროლი სისხლში კალციუმის ნორმალური დონის შესანარჩუნებლად. D ვიტამინის ნაკლებობამ, შეიძლება გამოიწვიოს ძვლის მინერალიზაციის შემცირება ([[ოსტეოპოროზი|<nowiki/>]][[ოსტეოპოროზი]]) ან ძვლის მოტეხილობა, რადგან ვიტამინის ნაკლებობა მოქმედებს ორგანიზმში მინერალების ცვლაზე.<ref name="BellTD">{{cite journal |author = Bell TD, Demay MB, Burnett-Bowie SA|title = The biology and pathology of vitamin D control in bone|journal = Journal of Cellular Biochemistry|volume = 111|issue = 1|pages = 7–13|date = April 2010|pmid = 20506379|pmc = 4020510|doi = 10.1002/jcb.22661|last2 = Demay|last3 = Burnett-Bowie}}</ref> შეიძლება აპარადოქსულად ჟღერდეს მაგრამ, D ვიტამინის როლი ასევე დიდია ძვლის რეზორბციაში, დაშლაში რაც ძვლის რემოდელირებისთვის არის აუცილებელი.<ref>American Academy of Periodontology 2010 In-Service Exam, question A-27</ref>
 
D ვიტამინის რეცეპტორი შეიძლება დაკავშირებული იყოს უჯრედის პროლიფერაციასა და [[უჯრედების დიფერენცირება|დიფერენციაციასთან]][[უჯრედების დიფერენცირება|<nowiki/>]]. D ვიტამინს, ასევე, აქვს ასევე ეფექტი იმუნურ სისტემაზე და მისი რეცეპტორები ექსპრესირდება [[ლეიკოციტები|ლეიკოციტებში ]][[ლეიკოციტები|<nowiki/>]]<nowiki/>, მათ შორის მონოციტებში და აქტივირებულ T და B [[ლიმფოციტები|ლიმფოციტებში]][[ლიმფოციტები|<nowiki/>]].<ref name="PDR">[http://www.pdrhealth.com/drug_info/nmdrugprofiles/nutsupdrugs/vit_0265.shtml Vitamin D]<sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">&#x5B;''dead link''&#x5D;</span></sup> The Physicians Desk Reference. 2006 Thompson Healthcare.</ref> D ვიტამინი ზრდის თიროზინ ჰიდროქსილაზას გენის ექსპრესია თირკმელზედა ჯირკვლის ტვინოვანი ნივთიერების უჯრედებში. In vitro ის მონაწილეობს ნეიროტროპული ფაქტორების, აზოტის ოქსიდის სინთაზას ბიოსინთეზში და გლუტათიონის დონის გაზრდაში.<ref name="pmid9011759">{{cite journal |author = Puchacz E, Stumpf WE, Stachowiak EK, Stachowiak MK|title = Vitamin D increases expression of the tyrosine hydroxylase gene in adrenal medullary cells|journal = [[Molecular Brain Research]]|volume = 36|issue = 1|pages = 193–6|date = February 1996|pmid = 9011759|doi = 10.1016/0169-328X(95)00314-I|last2 = Stumpf|last3 = Stachowiak|last4 = Stachowiak}}</ref>
 
გარდა D ვიტამინის რეცეპტორის აქტივაციისა, მოქმედების სხვა ალტერნატიული მექანიზმების შესწავლა მიმდინარეობს, როგორიცაა სიგნალის გადაცემის ინჰიბირება '''hedgehog'''-ის მიერ (ჰორმონი, რომელიც დაკავშირებულია მორფოგენეზთან).<ref name="Sarkar2010">{{cite journal |author = Sarkar FH, Li Y, Wang Z, Kong D|title = The role of nutraceuticals in the regulation of Wnt and Hedgehog signaling in cancer|journal = Cancer Metastasis Reviews|volume = 29|issue = 3|pages = 383–64|year = 2010|pmid = 20711635|pmc = 2974632|doi = 10.1007/s10555-010-9233-4|last2 = Li|last3 = Wang|last4 = Kong}}</ref>
 
== ისტორია ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ვიტამინი_D“-დან