ვიტამინი D: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 17:
დიეტით მიღებული ან კანში სინთეზირებული D ვიტამინი არ არის ბიოლოგიურად აქტიური. აქტივაცია საჭიროებს ფერმენტულ გარდაქმნას, ჰიდროქსილირებას (-OH ჯგუფის დამატება), რომელიც მიმდინარეობს [[ღვიძლი|ღვიძლსა]] და [[თირკმელი|თირკმელებში]]. შემთხვევები მიუთითებენ იმაზე, რომ [[ულტრაიისფერი გამოსხივება|ულტრაიისფერი]] B სხივების მიერ ინდუცირებული ვიტამინის სინთეზი რეგულირდება უარყოფითი უკუკავშირის მექანიზმით, რაც თავიდან გვაცილებს მის ტოქსიკურ ეფექტს, მაგრამ მზის სხივების მიერ სიმსივნის რისკის გაზრდასთნ დაკავშირებთ აზრთა შეუჯერებლობის გამო, არ არსებობს რაიმე კონკრეტული რეკომენდაციები მზეზე ექსპოზიციის დროსთან დაკავშირებით (რომელიც საკმარისი იქნებოდა D ვიტამინის ადეკვატური წარმოქმნისთვის და არ გაზრდიდა სიმსივნის წარმოშობის რისკს). მიუხედავად ამისა, ადამიანებში, რომლებიც გარკვეული დროით იმყოფებიან [[მზე|მზის]] სხივების მოქმედების ქვეშ ვიტამინი D სინთეზირდება ადეკვატური რაოდენობით, აქედან გამომდინარე შეიძლება ჩაითვალოს რომ ქოლეკალციფეროლი არ არის მკაცრად <nowiki/>[[ვიტამინები|ვიტამინი]], არამედ არის [[ჰორმონი]] (აღსანიშნავია ასევე, რომ მისი სინთეზისა და ბიოლოგიური აქტივობის ადგილმდებარეობა ორგანიზმში განსხვავებულია, რაც ასევე ჰორმონების მახასიათებელია). ვიტამინი D კრიტიკულ როლს თამაშობს კალციუმის [[ჰომეოსტაზი|ჰომეოსტაზსა]] და [[მეტაბოლიზმი|მეტაბოლიზმში]].<ref name="Wolf_2004">{{cite journal |author = Wolf G|title = The discovery of vitamin D: the contribution of Adolf Windaus|journal = J Nutr|volume = 134|issue = 6|pages = 1299–302|date = June 2004|pmid = 15173387}}</ref>
D ვიტამინის უდავო როლი [[რაქიტი]]<nowiki/>სა და ოსტეომალაციის თავიდან ასაცილებლად უკვე კარგადაა ცნობილი, მაგრამ ბუნდოვანი რჩება მისი სხვა ეფექტები ჯანმრთელობაზე.<ref name="Heart10">{{cite journal |author = Pittas AG, Chung M, Trikalinos T, Mitri J, Brendel M, Patel K,
ქოლეკალციფეროლი (ვიტამინი D<sub>3</sub>) ღვიძლში გარდაიქმნება კალციდიოლად, რომელიც ცნობილია ასევე კალიფედიოლად, 25-ჰიდროქსიქოლეკალციფეროლი (აბრევიატურა: 25(OH)D<sub>3</sub>).25(OH)D3). ერგოკალციფეროლი (ვიტამინი D<sub>2</sub>) ღვიძლში გარდაიქმნება 25-ჰიდროქსიერგოკალციფეროლად (აბრევიატურა: 25(OH)D<sub>2</sub>). ვიტამინ D-ს სწორედ ამ სპეციფიკური მეტაბოლიტების განსაზღვრა ხდება შრატში ადამიანის D ვიტამინის სტატუსის დასადგენად.<ref>{{cite web|title = Vitamin D Tests|url = http://labtestsonline.org/understanding/analytes/vitamin-d/tab/sample|work = Lab Tests Online (USA)|publisher = American Association for Clinical Chemistry|accessdate = June 23, 2013}}</ref><ref name="Hollis_1996">{{cite journal |author = Hollis BW|title = Assessment of vitamin D nutritional and hormonal status: what to measure and how to do it|journal = Calcif. Tissue Int.|volume = 58|issue = 1|pages = 4–5|date = January 1996|pmid = 8825231|doi = 10.1007/BF02509538}}</ref> . 25-ჰიდროქსიკალციფეროლის ნაწილი თირკმელებში გარდაიქმნება კალციტრიოლად, D ვიტამინის აქტიურ ფორმად.<ref name="autogenerated2799">{{vcite2 journal |vauthors = Holick MF, Schnoes HK, DeLuca HF, Suda T, Cousins RJ|title = Isolation and identification of 1,25-dihydroxycholecalciferol. A metabolite of vitamin D active in intestine|journal = Biochemistry|volume = 10|issue = 14|pages = 2799–804|year = 1971|pmid = 4326883|doi = 10.1021/bi00790a023|url = }}</ref> კალციტრიოლი ცირკულირებს სისხლში, როგორც ჰორმონი და არეგულირებს მასში კალციუმისა და ფოსფატის კონცენტრაციას და ხელს უწყობს ძვლების ნორმალურ ზრდასა და რემოდელირებას. კალციტრიოლი ასევე მოქმედებს ნერვკუნთოვან და იმუნურ ფუნქციებზე.<ref name="FactD">{{cite web|url = http://ods.od.nih.gov/factsheets/vitamind/|title = Dietary Supplement Fact Sheet: Vitamin D|work = Office of Dietary Supplements (ODS)|publisher = [[National Institutes of Health]] (NIH)|accessdate = April 11, 2010}}</ref>
| |||