უგანდა: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 446:
== დემოგრაფია ==
[[ფაილი:Uganda - Ruwenzori Mountain Lady.jpg|მინი|მარჯვნივ|140პქ|უგანდელი ქალი]]
[[ფაილი:Languages of Uganda.png|thumb|300px|უგანდის ენები]]
* მოსახლეობის რაოდენობა — 34 856 813 ადამიანი<ref name="Census 2014" /> (2014 წლის აღწერა);
* ქალაქის მოსახლეობა — 6 426 013 ადამიანი — 18,44 % (2014 წელი);
* წლიური ზრდა — 3,6 % (2-ე ადგილი მსოფლიოში) (2002 წელი);
* შობადობა — 48 ბავშვი 1000-დან (ფერტილობა — 6,73 დაბადებული ერთ ქალზე (2-ე ადგილი მსოფლიოში)) (2002 წელი);
* სიკვდილიანობა — 12 ადამიანი 1000-დან (2002 წელი);
* ბავშვთა სიკვდილიანობა — 64 ბავშვი 1000-დან (2002 წელი);
* სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა — 52 წელი მამაკაცებში, 54 წელი ქალებში (2010 წელი);
* საშუალი ასაკი — 14,8 წელი ([[გინესის მსოფლიო რეკორდების წიგნი|ყველაზე ახალგაზრდული ქვეყანა]])
** 0-14 წელი: 48,7 %
** 15-24 წელი: 21,2 %
** 25-54 წელი: 25,7 %
** 55-64 წელი: 2,4 %
** 65 წელზე უფროსები: 2,1 % (2014 წლის შეფასება<ref name="indexmundi">[http://www.indexmundi.com/uganda/demographics_profile.html უგანდის დემოგრაფიული პროფილი]</ref>);
* [[შიდსი]]ს ვირუსით დაავადება — 6,4 % (2010 წლის შეფასება);
 
უგანდა არის სამშობლო მრავალი სხვადასხვა ეთნიკური ჯგუფისა, თუმცა არც ერთი მათგანი არ წარმოადგენს უმრავლესობას რათა შეადგინოს ქვეყნის ძირითადი ეთნიკური ჯგუფი. აქ ყოველდღიურად თითქმის [[40]] ენაზე საუბრობენ. დამოუკიდებლობის მიღების შემდგომ უგანდის ოფიციალურ ენად გამოცხადდა [[ინგლისური ენა|ინგლისური]].
 
ყველაზე ხშირად გამოიყენება ადგილობრივი [[ენა]] [[ლუგანდა]], რომელზეც ყველაზე ხშირად ბუგანდის რეგიონში საუბრობენ, განსაკუთრებით კი [[კამპალა]]სა და მის შემოგარენში. ლუგანდას შემდგომ ყველაზე ხშირად იხმარება ლუსოგასა[[ლუსოგა]]სა და რუნიანკორეს[[რუნიანკორე]]ს ადგილობრივი ენები. ეს ენები მეტნაკლებად დომინანტურია ქვეყნის სამხრეთ–აღმოსავლეთ და სამხრეთ–დასავლეთ ნაწილში.
 
[[სუაჰილი ენა|სუაჰილი]] არის აღმოსავლეთ და ცენტრალურცენტრალური აფრიკის აღმოსავლეთ ნაწილში ფართოდ გამოყენებული ენა, რის გამოც უგანდის მეორე ოფიციალურ ენად არის გამოცხადებული ([[2005]] წელი), თუმცა სუაჰილის ერთ–ერთ ოფიციალურ ენად გამოცხადებას პოლიტიკურ ნაბიჯად აღიქვამენ. ამასთან ეს ენა არ არის პოპულარული ბანტუზე მოლაპარაკეთა შორის, რომლებიც მჭიდროდ არიან დასახლებული ქვეყნის სამხრეთ და სამხრეთ–დასავლეთში, თუმცა სუაჰილი მნიშვნელოვანი ენაა ქვეყნის ჩრდილოეთით. ეს ენა ასევე ფართოდ გამოიყენება პოლიციასა და შეიარაღებულ ძალებშილძალებშიც, რაც შეიძლება მივიჩნიოთ შედეგად იმისა, რომ მაშინ როდესაც უგანდა იყო კოლონია, შეიარაღებულ ძალებში უმეტესად ჩრდილოელები მსახურობდნენ. დროთა განმავლობაში [[სუაჰილი ენა|სუაჰილი]] პოლიტიკურ იარაღად იქცა. მაგალითად იდი ამინმა, რომელიც ჩრდილოეთიდან იყო, სუაჰილი ნაციონალურ ენად გამოაცხადა.
 
2015 წლისთვის უგანდის მოსახლეობა დაახლოებით 35 მილიონ ადამიანს შეადგენს. მოსახლეობის საშუალო ასაკი [[15]] წელია.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/უგანდა“-დან