გიორგი XI: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 30:
 
==ისტორიული წყაროები==
{{ციტატა|სეხნია, გვარეულებითა ჱსეიძე, ერთი თავადთაგანი საქართველოჲსა, რომელიცა იყო ქრისტესით მეათჩვიდმეტესა ასწლეულსა საუკუნესა შინა და მოუთხრობს იგი ვახტანგ შაჰნავაზ ქართლის მეფისა და ძისა მისისა გიორგი მეფისა და მათ ჟამისა შემთხვეულებათა, რომელიცა გიორგი მეფისათვის მოთხრობასა შინა ცხად ჰყოფს. „ოდეს ყეენმან შაჰსულთან უსეინ გიორგი მეფე ჩაიყვანა ისპაანს და შემდგომად უბოძა გიორგი მეფეს ქართლის სამაგიეროდ ქერმანი და იმის ნაიბად პირველად გაგზავნა ლეონ[[ლევან ბატონისბატონიშვილი|ლეონ შვილიბატონისშვილი]], ძმა გიორგის მეფისა.“ ვინაიდგან მას ჟამსა ავღნები, ბულუჭნი და სხვანი მის მხრისანი აწუხებდეს ქირმანის ქვეყანასა, ლეონ დასაფარავად მათდა განწესებულ იყო. (სწერს სეხნია) „ოდეს ჩავედით ქირმანს მოერთო ამბავი ბატონისშვილს ლეონს, ბულუჭთა ხანი მირხოსროვ დიდის ჯარით მოხდომია, ბანდრის ადგილები მოურბევიათ, ურიცხვი საქონელი და ტყვე მოაქვსთო ორის ათასის კაცით წინდაწინ ორი თავისი სარდალი გამოუგზავნია, თითონ უკან მოდისო. მაშინვე ბატონისშვილი ლევან წაბრძანდა მცირედის ჯარითა, ექვსასიოდ თათარი ახლდა და ორმოცი ქართველი, გვისრა ღამემან და მოვადეგით, სადა ბულუჭნი ჩამომხდარ იყვნეს ადგილსა კლდოვანსა და გარე აქლემნი შემოეწვინათ, და თითონ კლდე იყო მაღალი ამაზედ. იდგნენ. რა შემოვადეგით გარე და დავაწყევით რაზმი ღამე იყო, რაშეიტყვეს მისვლა ჩვენი არად გვახსენეს და არც დაიძრნენ, თავად ჯარის სიმციროსათვის და მერმე მრავალჯერ ამოეწყვიტათ და გაექციათ ყიზილბაშნი, რიჟრაჟსა ოდენ ჟამსა გამოხდა ხმა მათ ყარაულთაგან, უხმეს ჩვენ ყარაულთა. „თქვენ საბრალოდ აშენებულნო, ვის მოუცთუნებითხართო, თუ კიდევ მამადალიხან მოსულაო სამჯერ ჩვენგან გაქცეული წამოსულაო, ჯარი მისი ამოგვიწყვეტიაო, ნაქონები გაგვიყვიაო. იშალლა! კიდევ აგრე იქნება თუ გათენდაო.“ მისცა პასუხი ჩვენმა ყარაულმა გინებით. „მოვიდა რისხვა ღვთისა თქვენზედაო, მობრძანდა საქართველოს ვალი ლევან, ახლავს ქართველნი ჯარნი კაცის-მჭამელნიო.“ შექნეს თურმე დიდი ურვა ბურლუჭთა, ეს კი არ იცოდნენ ორმოციოდე კაცი ქართველი გვახლდა, თითო ქათმის შეჭმაც კი არ შეგვეძლო, მაგრამ ჩვენ ყარაულმან კარგი ტყუილი გამოიყვანა, შეგვექმნა ჩვენ აქ სიცილი.“ გაიმარჯვა მაშინ ლეონმან, თუმცა ორას კაცამდის ლევანსაც მოუკვდა, მაგრამ ბულუჭნი ასე ამოსწყვიტეს.|თეიმურაზ ბატონიშვილი. ივერიის ისტორია, გვ. 55-56}}
 
მისი მეფობის ხანა ხასიათდებოდა ირანთან ურთიერთობის გამწვავებით. გიორგი XI ცდილობდა მეფის ხელისუფლების განმტკიცებას და ირანელთა ბატონობის მოსპობას ქართლში. დახმარების მისაღებად დიპლომატიური მოლაპარაკება გამართა ოსმალეთთან. 1687 წლის 29 აპრილით დათარიღებულ წერილში თავისი და თავისი შვილის ბაგრატის სახელით ერთგულებას უცხადებს რომის პაპს [[ინოკენტი XI|ინოკენტ XI-ს]], აცხადებს თავს კათოლიკედ და პაპს სთხოვს, რომ ბრძანება გასცეს საქართველოს მხედრობისთვის. პაპის საპასუხო წერილებიდან სჩანს, რომ იგი მას [[კათოლიკე მეფე|კათოლიკე მეფეთა]] სიაში მოიხსენებს. თუმცა პრაქტიკულ დახმარებაზე არ არის საუბარი, რადგან მართალია ვენა ამ დროს ოსმალებისაგან ახალი განთავისუფლებულია (1683), მაგრამ საფრანგეთი ([[ლუი XIV]]) და გერმანია ([[ლეოპოლდ I]]) უკვე ერთმანეთში ომისათვის ემზადებიან და 1688 წელს დაიწყება კიდეც [[პფალცის ომი]]. ამას ემატებოდა ინოკენტი XI-ისა და ლუი XIV-ის დაძაბული ურთიერთობა. ევროპასთან ურთიერთობის მომსწრეა არა მხოლოდ გიორგი XI-ის ძმა [[ლევან ბატონიშვილი]], არამედ მისი ბიძაშვილი, [[ორბელიანი, სულხან-საბა|სულხან-საბა ორბელიანი]], რომლის აღზრდაზეც გიორგის ზეგავლენა სჩანს. გიორგი XI სათავეს უდებს ქართლის სამეფო შტოს ერთი ნაწილის პროევროპულ პოლიტიკურ მიმართულებას საგანმანათლებლო და რელიგიური თვალსაზრისით. ინტენსიური ურთიერთობა მისიონარებთან, პაპებთან და ევროპელ მონარქებთან, რომელიც გიორგი XI-მ და მისმა მომხრეებმა, უპირველეს ყოვლისა, მისმა ძმამ ლევანმა და სულხან-საბა ორბელიანმა ერთად დაიწყეს, და რომელიც მკაფიოდ გამოიხატა ლევანის შვილების, [[ქაიხოსრო (მეფე)|ქაიხოსრო მეფისა]] და [[ვახტანგ VI|ვახტანგ VI-ის]] პოლიტიკაში, გასტანს საუკუნე, და დასრულდება ლევანის შვილიშვილის, [[ანტონ I|ანტონ I-ის]] სიკვდილით.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/გიორგი_XI“-დან