'''ჯვარცმა''' — [[სიკვდილი]]თ დასჯის უძველესი მეთოდი, რომლის დროსაც დასასჯელს აბამენ ან ლურსმავენ ხის განიერ ჯვარზე და ტოვებენ მასზე ჩამოკიდებულს გარდაცვალებამდე. ეს მეთოდი [[რომის იმპერია]]ში სიკვდილით დასჯის საკმაოდ გავრცელებული და განსაკუთრებით დამამცირებელი ფორმა იყო, თუმცა მსგავსი მეთოდები სხვა უძველეს კულტურებშიც არსებობდა. ჯვარცმას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს [[ქრისტიანობა|ქრისტიანობისთვის]], რომლის მიხედვით, [[იესო ქრისტე]] ჯვარცმულ იქნა, თუმცა მოგვიანებით მკვდრეთით [[აღდგომა|აღსდგა]]. ამის გამო [[ჯვარი]] ან ჯვარცმა ქრისტიანობის უმთავრესი სიმბოლო გახდა.
ჯვარცმას რომაელები სასჯელის მეთოდად [[313]] წლამდე იყენებდნენ, როდესაც ქრისტიანობა დომინირებული სარწმუნოება გახდა რომში, თუმცა სასჯელის ეს ფორმა მოგვიანებითაც გამოიყენებოდა სხვადასხვა ადგილას. ქრისტიანულ ჯვარს უამრავი ვარიაცია აქვს. უმეტეს ენებში სიტყვა „ჯვარი“ ([[ინგლისური ენა|ინგლ.]] <divspan classlang="collapsible-blocken" open-blockxml:lang="en">Cross</span>; [[რუსული ენა|რუს.]] <span idlang="content-collapsible-block-0ru" aria-pressedxml:lang="trueru">Крест</span>; [[პოლონური aria-expandedენა|პოლ.]] <span lang="truepl" xml:lang="pl">Krzyż</span>; [[გერმანული ენა|გერმ.]] <span lang="de" xml:lang="de">Kreuz</span>) [[ლათინური ენა|ლათინური]] „''crux''“-დან წარმოიშვა, რაც "ხე"-ს ნიშნავს. ასევე არსებობს ზმნა „''cruciare''“, რომლეიც ითარგმნება, როგორც „წამება“.
ქრისტიანულ ჯვარს უამრავი ვარიაცია აქვს. უმეტეს ენებში სიტყვა "ჯვარი" ([https://ka.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90 ინგლ.]<span lang="en" xml:lang="en">Cross</span>; [https://ka.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98 რუს.] <span lang="ru" xml:lang="ru">Крест</span>; [https://ka.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90 პოლ.] <span lang="pl" xml:lang="pl">Krzyż</span>; [https://ka.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90 გერმ.] <span lang="de" xml:lang="de">Kreuz</span>) [https://ka.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90 ლათინური] "''crux''"-დან წარმოიშვა, რაც "ხე"-ს ნიშნავს. ასევე არსებობს ზმნა "''cruciare''", რომლეიც ითარგმნება, როგორც "წამება".
