სამშვილდე: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 44:
}}
 
'''სამშვილდის ნაქალაქარისამშვილდე''' — ერთ-ერთი უძველესი ისტორიული ციხე-ქალაქი [[აღმოსავლეთი საქართველო|აღმოსავლეთ საქართველოში]]ში, ახლანდელი სოფელ [[სამშვილდე (თეთრი წყაროს მუნიციპალიტეტი)|სოფ. სამშვილდის]] მახლობლად, ისტორიულ ([[თეთრიქვემო წყაროსქართლი|ქვემო მუნიციპალიტეტიქართლში]]). ისტორიულციხე-ქალაქი შემორჩენილია ნანგრევების სახით. ქალაქისათვის შერჩეული იყო მდინარე [[ქვემოჭივჭავი ქართლი(მდინარე)|ქვემოჭივჭავისა]] ქართლშიდა [[ქცია|ხრამი]]ს შესართავში მდებარე ბუნებრივად გამაგრებული კონცხი, რომლის ორ მხარეს კლდოვანი, შვეული ხრამებია, მესამე მხარეს მას გალავანი შემოუყვება.
 
შემორჩენილია ნანგრევების სახით. ქალაქისათვის შერჩეული იყო [[ჭივჭავი (მდინარე)|მდ. ჭივჭავისა]] და [[ხრამი]]ს ([[ქცია]]) შესართავში მდებარე ბუნებრივად გამაგრებული კონცხი, რომლის ორ მხარეს კლდოვანი, შვეული ხრამებია, მესამე მხარეს გალავანი შემოუყვება.
 
==ისტორია==
Line 73 ⟶ 71:
===წმ. გიორგის ეკლესია===
 
სამშვილდის არქეოლოგიურმა ექსპედიციამ 2014 წელს ნაქალაქარის ერთერთი თვალსაჩინო ძეგლის - წმ. გიორგის ეკლესიის არქეოლოგიური გათხრები განახორციელა (ხელმღ. პროფ. დ. ბერიკაშვილი). არქეოლოგიური სამუშაოებში მონაწილეობას იღებდნენ საქართველოს უნივერსიტეტის სტუდენტები არქეოლოგიისა და ხელოვნების ისტორიის სპეციალობით. ასევე, გათხრების სამეცნიერო ანგარიში, მასალის დამუშავება და გამოფენეზე ექსპონირება მთლიანად საქართველოს უნივერსიტეტის სამეცნიერო ბაზაზე განხორციელდა. გათხრების შედეგად გამოვლენილი არქეოლოგიური მასალა მთლიანად შეესაბამება ტაძრის შესახებ არესებულ ცნობებს. კერძოდ,აღმოჩენილი მოჭიქული კერამიკის ნიმუშები XI-XII სს-ით თარიღდებიან, ეს ის პერიოდია, როდესაც წმ. გიორგის ეკლესია აუშენებიათ, ხოლო ნაწილი მასალისა, გვიანი შუასაუკუნეებით, კერძოდ XVI-XVII სს-ით თარიღდება, როდესაც ზილიხანს, მეფე ვახტანგ V შაჰავაზის მეუღლის, დედოფალი ელენეს აღმზრდელს დაზიანებული ტაძარი ,,აღუშენებია“„აღუშენებია“. გათხრების დროს გამოვლინდა გვიანდელი პერიოდის სამარხები, სამშენებლო კერამიკის ფრაგმენტები, გაიწმინდა ეკლესიის შიდა ეზო, რომელიც, როგორც დადგინდა ქვის ყორით ყოფილა შემოსაზღვრული. არქეოლოგიური სამუშაოების დასრულების შემდეგ ტაძარმა თავდაპირველი სახე დაიბრუნა. სარესტავრაციო სამუშაოები განახორციელა საქართველოს სიძველეთა დაცვისა და გადარჩენის ფონდმა არქიტექტორ-რესტავრატორ თ. გაბუნიას ხელმძღვანელობით.
 
===სხვა ძეგლები==
ლიტ.
კომპლექსში შემავალი სხვა ძეგლებია
საქართველოს უნივერსიტეტის სამშვილდის არქეოლოგიური ექსპედიციის 2014 წლის სამეცნიერო ანგარიში. თბილისი. 2014
დ. ბერიკაშვილი, თ. გაბუნია, ს. ცირამუა, გ. გაგოშიძე,
 
===*ღვთისმშობლის მიძინების ეკლესია===
===*სამნავიანი ბაზილიკა===
===*ეკლესია შვერილი აფსიდით===
*მდინარე ხრამის მხარეს დგას კიდევ ერთიმდებარე ეკლესია — თეოგენიდა (XII-XIII სს.).
===თეოგენიდა===
===*ციხე-სიმაგრე===
მდინარე ხრამის მხარეს დგას კიდევ ერთი ეკლესია — თეოგენიდა (XII-XIII სს.).
===*სასახლე===
===ციხე-სიმაგრე===
===*ფეოდალთა სასახლეები===
===სასახლე===
===*საცხოვრებელი სახლები===
===ფეოდალთა სასახლეები===
თეოგენიდას ეკლესიასთან შეიმჩნევა *ტეტრალიტი, რომელიცანუ წარმოადგენსთეოგენიდას ეკლესიასთან სამი ერთმანეთზე დალაგებულ სამიდალაგებული ქვის დიდდიდი ლოდსლოდი, რომლებიც ეყრდნობიან მეოთხე დიდ ლოდს (საფუძველს).
===საცხოვრებელი სახლები===
===*წყალსაცავი აუზები===
===ტეტრალიტი===
===*ხიდი მდ. ჭივჭავზე===
თეოგენიდას ეკლესიასთან შეიმჩნევა ტეტრალიტი, რომელიც წარმოადგენს სამი ერთმანეთზე დალაგებულ სამი ქვის დიდ ლოდს, რომლებიც ეყრდნობიან მეოთხე დიდ ლოდს (საფუძველს).
===წყალსაცავი აუზები===
===ხიდი მდ. ჭივჭავზე===
 
==არქეოლოგიური გათხრები==
Line 114 ⟶ 109:
* დ. ბერიკაშვილი, გ. გაგოშიძე, თ. გაბუნია, ს. ცირამუა. სამშვილდის არქეოლოგიური ექსპედიციის ანგარიში 2014. თბ. საქართველოს უნივერსიტეტი
* {{ძმ|89|13-16|ი. ციციშვილი, "ნაქალაქარი სამშვილდე"}}
საქართველოს*''დ. ბერიკაშვილი, თ. გაბუნია, ს. ცირამუა, გ. გაგოშიძე'', „საქართველოს უნივერსიტეტის სამშვილდის არქეოლოგიური ექსპედიციის 2014 წლის სამეცნიერო ანგარიში.ანგარიში“ — თბილისი. 2014
 
{{თეთრი წყაროს მუნიციპალიტეტის ტაძრები}}
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/სამშვილდე“-დან