'''იოანე III დუკა ვატაცე''' ({{lang-el|Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης}}; დ. [[1192]] — გ. [[3 ნოემბერი]], [[1254]]) — [[ნიკეის იმპერია|ნიკეის]] [[იმპერატორი]] [[1222]] წლიდან [[1254]] წლის 3 ნოემბრამდე.
იოანე III იყო წარმატებული მმართველი. გააძლიერა ჯარი, რამდენჯერმერამდენიმეჯერ დაამარცხა ჯვაროსნები, იბრძოდა ევროპაში. ბულგარელებთან დადო ზავი. დიდ ყურადღებას უთმობდა ქვეყნის შიდა საკითხებს. მისი მმართველობისას განვითარდა ნიკეის იმპერიის ეკონომიკა, გაიზარდა ცხოვრების დონე. დიდ ყურადღებას აქცევდა ადგილობრივ მრეწველობას. კრძალავდა უცხოური ნაწარმის შემოტანას. მისმა მმართველობამ საფუძველი ჩაუყარა ნიკეის იმპერიის შემდეგ გაძლიერებას, რაც 1261 წელს ბიზანტიელთა მიერ კონსტანტინოპოლის დაბრუნებით დასრულდა. იტანჯებოდა ეპილეფსიით. სიკვდილის წინ დაკარგა მეტყველების უნარი და მალევე გარდაიცვალა. გარდაცვალებიდან 50 წლის შემდეგ ის წმინდანად შერაცხეს იოანე ვატაცე მოწყალეს სახელით. მისი ხსენების დღეა 4 ნოემბერი მართლმადიდებლური კალენდრით.<ref>Great [[Synaxarium|Synaxaristes]]: {{gr icon}} ''[http://www.synaxarion.gr/gr/sid/1092/sxsaintinfo.aspx Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βατατζὴς ὁ ἐλεήμονας βασιλιὰς].'' 4 Νοεμβρίου. ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ.</ref><ref>[[George Ostrogorsky|Ostrogorsky, George]]. ''History of the Byzantine State''. New Brunswick, N.J: Rutgers University Press, 1969, p. 444.</ref>
