ვიკიპედია

დიმიტრი უზნაძე: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
მ {{DEFAULTSORT:
No edit summary
ხაზი 1:
[[სურათი:DimitriUznadze.jpg|thumb|დიმიტრი უზნაძე]]
'''დიმიტრი ნიკოლოზის ძე უზნაძე''' ([[2 დეკემბერი]], [[1886]], სოფ. [[საქარა]], ამჟამად [[ზესტაფონი|ზესტაფონის]] რაიონი - [[9 ოქტომბერი]], [[1950]], [[თბილისი]]), ცნობილი [[ქართველები|ქართველი]] ფსიქოლოგი, ფილოსოფოსი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე, საქართველოს ფსიქოლოგიის მეცნიერულიქართული სამეცნიერო სკოლის დამფუძნებელი, [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის]]ს თანადამფუძნებელი(თსუ) ერთ-ერთი დამფუძნებელი ([[1918]]), [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]] ერთ-ერთი დამფუძნებელი და პირველი შემადგენლობის აკადემიკოსი ([[1941]]), საქართველოს მეცნიერების დამსახურებული მოღვაწე ([[1946]]), ფსიქოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი ([[1935]]), პროფესორი ([[1918]]).
 
==ბიოგრაფია==
დიმიტრი უზნაძე დაიბადა 1886 წელს სოფელ საქარაში (დას. საქართველო). [[1904]] წელს დაამთავრა [[ქუთაისის ქართული სათავადაზნაურო გიმნაზია]], დაამთავრა.ხოლო [[1909]] წელს [[ლაიფციგის უნივერსიტეტი|ლაიფციგის უნივერსიტეტის]] ფილოსოფიის ფაკულტეტს ამთავრებსფაკულტეტი. 1910იმავე წელს ფილოსოფიის დოქტორის ხარისხსხარისხი იცავსდაიცვა [[ჰალე-ვიტენბერგის უნივერსიტეტი|ჰალე-ვიტენბერგის უნივერსიტეტში]] ([[ჰალეგერმანია]],). ეს ნაშრომი ეძღვნებოდა ვ.სოლოვიოვის ფილოსოფიურ მსოფლმხედველობას და წარმოადგენდა ამ საკითხზე დაცულ პირველ დადისერტაციო ნაშრომს. [[გერმანია1913]] წელს უზნაძემ ექსტერნის წესით დაასრულა [[ხარკოვი|ხარკოვის]] უნივერსიტეტის ([[უკრაინა]]) ისტორია-ფილოლოგიის ფაკულტეტი ისტორიის განხრით.
 
1910[[1909]]-17[[1918]] წლებში უზნაძე მსოფლიო ისტორიას ასწავლიდა ქუთაისის ქართულ სათავადაზნაურო გიმნაზიაში. [[1917]] წელს მან ქუთაისში გამოსცა მსოფლიო ისტორიის პირველი ქართული სახელმძღვანელო. [[1917]]-[[1918]] წლებში იყო ''თბილისის ქართული უნივერსიტეტის დამფუძნებელი საზოგადოების'' წევრი. [[1918]] წელს [[ივანე ჯავახიშვილი|ივანე ჯავახიშვილთან]] და სხვა გამოჩენილ ქართველ მოღვაწეებთან ერთად აფუძნებს [[თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი|თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტს]]. [[1918]]-[[1950]] წლებში უზნაზეიყო ამავეამ უნივერსიტეტის პროფესორი და მის მიერვე დაარსებული ფსიქოლოგიის კათედრის გამგე იყოიყ. [[1935]] წელს მას დისერტაციის დაუცველად მიენიჭა ფსიქოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორის ხარისხსსამეცნიერო იცავს [[ფსიქოლოგია]]შიხარისხი.
 
[[1941]] წელს მისი თაოსნობით შეიქმნა საქართველოში ფსიქოლოგიის დარგის პირველი სამეცნიერო დაწესებულება - საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის ფსიქოლოგიის სექტორი, რომელიც [[1943]] წელს გარდაიქმნა ფსიქოლოგიის ინსტიტუტად. როგორც სექტორის, ისე ინსტიტუტის დირექტორი იყო დიმიტრი უზნაძე. დღეს ეს ინსტიტუტი, რომელიც ფართოდ არის ცნობილი მთელს მსოფლიოში, მის სახელს ატარებს. [[1933]]-[[1942]] წლებში უზნაძე იყო ქუთაისის სახელმწიფო პედაგოგიური ინსტიტუტის (ამჟამად [[ქუთაისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი]]) ფსიქოლოგიის კათედრის პირველი გამგე.
1941 წელს ერთ-ერთი დამფუძნეველთაგანია [[საქართველოს მეცნიერებათა აკადემია|საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის]], სადაც 1950 წლამდე ფსიქოლოგიის ინსტიტუტის პირველი დირექტორია. ამჯამად ინსტიტუტს უზნაძის სახელი ჰქვია.
 
უზნაძის სამეცნიერო შრომები (რომლებიც გამოქვეყნებულია როგორც ქართულ, ისე გერმანულ, ინგლისურ, ფრანგულ, რუსულ ენებზე) ეძღვნება ფსიქოლოგიის, ფილოფოფიისა და პედაგოგიკის საკვანძო საკითხებს. განსაკუთრებით აღსანიშნავია მისი თაოსნობით შექმნილი "განწყობის თეორია", რომელიც სამართლიანად ითვლება თანამედროვე ფსიქოლოგიის ერთ-ერთ უმთავრეს მონაპოვრად. საკმარისია აღინიშნოს, რომ მეცნიერის გარდაცვალების შემდეგ [[ნიუ-იორკი|ნიუ-იორკში]] ინგლისურ ენაზე გამოიცა მისი ფუძემდებლური მონოგრაფია "განწყობის ფსიქოლოგია" (D.N. Uznadze, "The Psychology of Set", New York, 1966). ამ მიმართულებით ინტენსიურ კვლევა-ძიებას საფუძველი ჩაეყარა [[1923]] წელს, როდესაც თსუ-ის პერიოდულ სამეცნიერო გამოცემაში "ჩვენი მეცნიერება" (N 1) გამოქვეყნდა დ. უზნაძის სტატია. ჯერ კიდევ [[1939]] წელს [[სკანდინავია|სკანდინავიაში]] გამომავალ ავტორიტეტულ საერთაშორისო ჟურნალში "Acta Psychologica" გამოქვეყნდა განწყობის ფსიქოლოგიისადმი მიძღვნილი მისი ვრცელი ნაშრომი. სწორედ ამ დროიდან ქართველი მეცნიერის სამეცნიერო მოღვაწეობა მოექცა მსოფლიოს ფსიქოლოგთა ყურადღების ცენტრში. ამდენად, დღეს დიმიტრი უზნაძე სამართლიანად ითვლება განწყობის ფსიქოლოგიის მამამთავრად.
 
გარაიცვალა თბილისში. დაკრძალულია თსუ-ს ბაღში.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/დიმიტრი_უზნაძე“-დან