მარშალის გეგმა: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''მარშალის გეგმა''' ({{lang-en|Marshall Plan}}), ოფიციალურად '''ევროპის რეკონსტრუქციის პროგრამა''' (European Recovery Program - ERP) — [[აშშ]]-ის მთავარი პროგრამა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს შემდეგ [[ევროპა|ევროპის]] აღმშენებლობისთვის. ინიციატივას სახელი ეწოდა აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის [[ჯორჯ მარშალი]]ს პატივსაცემად. და ისგეგმა სახელმწიფო დეპარტამენტის თანამშრომლებმა შექმნესშეიმუშავეს, ძირითადად კი [[უილიამ კლეიტონიკლინტონი|უილიამ კლეიტონმა]]სა და [[ჯორჯ კენანი|ჯორჯ კენანმა]]ს მიერ.

რეკონსტრუქციის გეგმა დამუშავდა მონაწილე ევროპულ სახელმწიფოთა შეხვედრაზე [[1947]] წლის ივლისში. შეხვედრაზე [[საბჭოთა კავშირი]] და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებიც იყვნენ მოწვეული, თუმცა [[სტალინი|სტალინმა]] ეს გეგმა საბჭოეთისთვის საშიშროებად მიიჩნია, [[აშშ|ამერიკის]] იმპერიალისტური გეგმა უწოდა და, ამგვარად, საბჭოთა ბლოკის ქვეყნები შეხვედრაზე არ დაუშვა. გეგმა ხორციელდებოდა 1947 წლის ივლისიდან დაწყებული ოთხი წლის განმავლობაში. ამ პერიოდში გაღებულ იქნა $13 მილიარდი [[ამერიკული დოლარი]]ს ღირებულების ეკონომიკური და ტექნიკური დახმარება − რაც [[2006]] წლის კურსით $130 მილიარდი ამერიკული დოლარის ექვივალენტურია (ინფლაციის გათვალისწინებით). ეს თანხა მოხმარდა ევროპის ქვეყნებს, რომლებიც [[ევროპის ეკონომიკური თანამშრომლობის ორგანიზაცია]]ში გაერთიანდაგაერთიანდნენ.

გეგმის განხორციელების დასასრულს, მონაწილე ქვეყნების ([[გერმანია|გერმანიის]] გამოკლებით) ეკონომიკამ მათ ომამდელ დონეს გაუსწრო. მომდევნო ორი ათწლეულის განმავლობაში დასავლეთ ევროპა განიცდიდა უპრეცენდენტო ეკონომიკურ ზრდას. მარშალის გეგმა მოიაზრება, როგორც [[ევროპის ინტეგრაცია|ევროპის ინტეგრაციის]] ერთ-ერთი უპირველესი ელემენტი, ვინაიდან მან მოხსნა [[ტარიფი|ტარიფები]] და სავაჭრო ბარიერები და შექმნა ინსტიტუტები ეკონომიკის კოორდინაციისთვის კონტინენტურ დონეზე. მარშალის გეგმის შედეგი იყო ამერიკული მმართველობის ტექნიკის სისტემატური დანერგვა. ბოლო წლებში ზოგიერთი ისტორიკოსი ეჭვქვეშ აყენებს მარშალის გეგმის საერთო ეფექტურობას, თუმცა მაინც მოიაზრებს მას, როგორც პოზიტიურ და წარმატებულ სქემას, რომელმაც ევროპა ფეხზე დააყენა.