ავსტრალია (კონტინენტი): განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
- გარე მკვდარი ბმული
- გარე მკვდარი ბმული
ხაზი 243:
დროთა განმავლობაში ახალი სამხრეთ უელსის ნაწილებისგან შეიქმნა ცალკეული კოლონიები: [[სამხრეთი ავსტრალია]] 1836 წელს, [[ვიქტორიას შტატი]] 1851 წელს და [[კუინზლენდი]] — 1859 წელს<ref>Davison, Hirst and Macintyre, p. 464.</ref>. [[ჩრდილოეთი ტერიტორია]] დაარსდა 1911 წელს სამხრეთ ავსტრალიისგან ტერიტორიის ნაწილის გამოყოფის მეშვეობით<ref>Davison, Hirst and Macintyre, p. 470.</ref>. სამხრეთი ავსტრალია, ვიქტორია და დასავლეთი ავსტრალია დაარსდნენ, როგორც ეგრედ წოდებული «თავისუფალი კოლონიები», ანუ იქ არასდროს არ შეჰყავდათ პატიმრები<ref>Davison, Hirst and Macintyre, p. 598.</ref>, მაგრამ უკანასკნელ ორ კოლონიაში მალე ასევე დაიწყეს მათი შეყვანა<ref>Davison, Hirst and Macintyre, p. 679.</ref><ref>[http://www.access.prov.vic.gov.au/public/PROVguides/PROVguide057/PROVguide057.jsp Convict Records] Public Record office of Victoria.</ref>. ახალი სამხრეთი უელსის მოსახლეობის უარის თქმამ პატიმრების მიღებაზე მოიტანა ამ კოლონიაში მათი შეყვანის შეწყვეტა; პატიმრებით უკანასკნელი გემი აქ მოვიდა 1848 წელს<ref>{{cite web|year=1988|url=http://www.abs.gov.au/Ausstats/abs%40.nsf/0/A890E87A9AB97424CA2569DE0025C18B?Open|title=1300.1 — New South Wales Year Book, 1998|publisher=[[Australian Bureau of Statistics]]|lang=en|archiveurl=http://www.webcitation.org/659dY4C3t|archivedate=2012-02-02}}</ref>.
 
მკვიდრი აბორიგენი მოსახლეობის რაოდენობა, ავსტრალიის ევროპელებით დასახლებამდე შეადგენდა 750 000-დან 1 000 000-მდე ადამიანს<ref name="APR">{{cite book|last=Briscoe|first=Gordon|title=The Aboriginal Population Revisited: 70,000 years to the present|year=2002|publisher=Aboriginal History Inc|location=Canberra, Australia|isbn=9780958563765|coauthors=Smith, Len|page=12}}</ref>, მკვეთრად შემცირდა 150 წელიწადში ევროპელებით პირველი დასახლებების შემდეგ, ძირითადად ინფექციური დაავადებების გამო, რომლებიც ევროპელებმა შემოიტანეს<ref>{{cite encyclopedia|title=Smallpox Through History|url=http://encarta.msn.com/media_701508643/Smallpox_Through_History.html|work=Encarta|archiveurl=http://www.webcitation.org/query?id=1257008292443871|archivedate=2009-10-31 |deadlink=500}}</ref>. «[[წართმეული თაობა|წართმეული თაობის]]» ({{lang-en|Stolen Generations}}) პროგრამა (ავსტრალიელი აბორიგენების მშობლებისთვის ბავშვების წართმევა) დღეისათვის ბევრი ისტორიკოსის აზრით ითვლება მკვიდრი მოსახლეობის [[გენოციდი|გენოციდად]]<ref>{{cite web|url=http://www.aiatsis.gov.au/rsrch/rsrch_dp/genocide.htm|title=Genocide in Australia|accessdate=2007-09-13|last=Tatz|first=Colin|year=1999|work=AIATSIS Research Discussion Papers No 8|publisher=[[Australian Institute of Aboriginal and Torres Strait Islander Studies]]|archiveurl=http://web.archive.org/web/20050808002313/http://www.aiatsis.gov.au/rsrch/rsrch_dp/genocide.htm|archivedate=2005-08-08}}</ref>, ავსტრალიელი აბორიგენების რაოდენობის შემცირების შესაძლო ხელშემწყობად<ref>{{Cite book|author=Attwood, Bain |title=Telling the truth about Aboriginal history |year=2005 |url=http://www.questia.com/read/109251500?title=Telling%20the%20Truth%20about%20Aboriginal%20History |publisher=Allen & Unwin |isbn=1-74114-577-5 |location=Crows Nest, New South Wales}}</ref>. აბორიგენების ისტორიის ასეთ ინტერპრეტაციას ეკამათება ბევრი კონსერვატორი, როგორიცაა ყოფილი [[ავსტრალიის პრემიერ-მინისტრი]] [[ჯონ ჰოვარდი]], და ისინი თვლიან მას გადაჭარბებულად ან შეთხზულად პოლიტიკური ან იდეოლოგიური მიზეზების გამო<ref>Davison, Hirst and Macintyre, pp. 72—73.</ref>. ავსტრალიაში «წართმეული თაობის» ირგვლივ დებატებმა სახელად მიიღო — «ისტორიული ომები»<ref>{{cite web|last=Mark|first=David|url=http://www.abc.net.au/news/stories/2009/08/27/2669177.htm|title=Rudd calls for end to 'history wars'|publisher=[[Australian Broadcasting Corporation]]|date=27 August 2009|accessdate=2010-04-23|archiveurl=http://www.webcitation.org/659dZZ78p|archivedate=2012-02-02}}</ref>. ფედერალურმა მთავრობამ მიიღო უფლება მიეღო კანონები აბორიგენებთან მიმართებაში 1967 წელს ჩატარებული ავსტრალიის [[რეფერენდუმი]]ს შემდეგ<ref>{{cite web|url=http://www.abc.net.au/messageclub/duknow/stories/s888141.htm|publisher=[[Australian Broadcasting Corporation]]|title=1967 Referendum|last=Dawkins|first=Kezia|date=1 February 2004|accessdate=2010-03-30|archiveurl=http://www.webcitation.org/659danBq3|archivedate=2012-02-02}}</ref>. [[აბორიგენების უფლებები მიწაზე]] ({{lang-en|Native title in Australia}}) არ იყო აღიარებული 1992 წლამდე, როდესაც [[ავსტრალიის უმაღლესი სასამართლო|ავსტრალიის უმაღლესმა სასამართლომ]] [[მაბო კუინზლენდის წინააღმდეგ (2)]] ({{lang-en|Mabo v Queensland (No 2)}}) საქმის განხილვისას გააუქმა ავსტრალიის აღქმა, როგორც ''[[terra nullius]]'' («მიწა, რომელიც არავის არ ეკუთვნის»), რომელიც არსებობდა ევროპელებით დასახლებამდე<ref>Davison, Hirst and Macintyre, pp. 5—7, 402.</ref>.
 
XIX საუკუნის 50-იანი წლების დასაწყისში ავსტრალიაში დაიწყო [[ოქროს ციებ-ცხელება]]<ref>Davison, Hirst and Macintyre, pp. 283—85.</ref>. შემდგომ, 1854 წელს მოხდა [[იურიკის ამბოხი]] ({{lang-en|Eureka Rebellion}}) სამთო წარმოებაში სამუშაოების ლიცენზიისათვის ფულის აკრეფის წინააღმდეგ, რომელიც იყო [[სამოქალაქო დაუმორჩილებლობა|სამოქალაქო დაუმორჩილებლობის]] ერთ-ერთი პირველი გამოხატულება<ref>Davison, Hirst and Macintyre, pp. 227—29.</ref>. 1855 და 1890 წლებს შორის ექვსმა კოლონიამ ინდივიდუალურად მიიღო [[პასუხისმგებელი მთავრობა]] ({{lang-en|Responsible government}}), რომლებიც მართავდნენ კოლონიის საქმეთა დიდ ნაწილს, ამასთან ისინი რჩებოდნენ [[ბრიტანეთის იმპერია|ბრიტანეთის იმპერიის]] შემადგენლობაში<ref>Davison, Hirst and Macintyre, p. 556.</ref>. ბრიტანეთის იმპერიის კოლონიების საქმეთა სამინისტრომ [[ლონდონი|ლონდონში]] შეინარჩუნა საკუთარი კონტროლი ზოგიერთ საკითხებზე, კერძოდ საგარეო საქმეებზე<ref>Davison, Hirst and Macintyre, pp. 138—39.</ref>, обороной<ref>{{Cite news|title=Colonial Defence and Imperial Repudiation|url=http://paperspast.natlib.govt.nz/cgi-bin/paperspast?a=d&d=DSC18601113.2.12&l=mi&e=-------10--1----0-all|date=13 November 1860|issue=vol XVII, issue 1349|newspaper=Daily Southern Cross|accessdate=2010-04-04}}</ref> და საერთაშორისო ნაოსნობაზე.