პლატონ იოსელიანი: განსხვავება გადახედვებს შორის

მასწავლებლობის შესვლის დროსვე მოჰკიდა ხელი საქართველოს ისტორიის მასალების შეგროვებასა და წიგნების ბეჭდვას. 1837 წელს გამოსცა [[ჩახრუხაძე|ჩახრუხაძის]] და [[იოანე შავთელი|შავთელის]] [[თამარიანი (ნაწარმოები)|„თამარიანი“]]. იმავე წელს მას მიანდეს საეკლესიო გუჯარების გაშინჯვა და გაცნობა, რაზედაც პეტერბურგში წარდგენილ ანგარიშზე მადლობა და ჯილდო მიიღო. რუსეთის მაღალ წრეებში ნდობით აღჭურვილ პლატონ იოსელიანს მიანდეს მცხეთის ტაძრის წიგნთსაცავის წიგნების გადასინჯვა და კატალოგის შედგენა, რაზედაც მან შესრულებულ სამუშაოში [[1839]] წელს მთავრობის მორიგი ჯილდო მიიღო.

{{ციტატა|ამ დროს აღმოსჩნდა ამ წიგნთ საცავში ის ძველი წიგნი „ირმოლოგი“ რომელიც ვახუშტი ბატონიშვილს ჰკავებოდა ხელში თავის შრომის დროს. დღეს სად არის ეს წიგნი კაცმა არ იცის.}}

 

 

მალე პლატონ იოსელიანი აირჩიეს საქართველოს სინოდალური სამმართველოს წარმომადგენლად. 1846-1856 წლებში რედაქტორობდა რუსულ პერიოდულ გაზეთს [[ზაკავკაზსკი ვესტნიკ|„ზაკავკაზსკი ვესტნიკს“]], რომელიც [[თბილისი|თბილისში]] გამოდიოდა. ამ გაზეთში გამოაქვეყნა იოსელიანმა თავისი გამოკვლევები. 1849 წელს იმოგზაურა საბერძნეთში, მოინახულა ათონის ივერთა მონასტერი, შეისწავლა ქართული კულტურის ძეგლები. იოსელიანი იყო ათენის არქეოლოგთა საზოგადოების ნამდვილი წევრი. აქტიურად თანამშრომლობდა და კორესპონდენციებს გზავნიდა [[რუსეთი]]ს მეცნიერებათა აკადემიაში. მჭიდროდ იყო დაკავშირებული აკადემიკოს [[მარი ბროსე|მარი ბროსესთან]]. 1860-1875 წლებში გამოსცა ქართველოლოგიური პრობლემატიკისადმი მიძღვნილი მრავალი ათეული ნაშრომი. მსოფლმხედველობით იოსელიანი იდეალისტი იყო. მისი აზრით, ისტორიის პროცესს წარმართავდა უზენაესი განგება. კაცობრიობის ისტორიას იოსელიანი 3 დიდ პერიოდად ყოფდა: გვაროვნული ანუ პირველყოფილ-თემურ, ფეოდალურ და კაპიტალისტურ წყობილებებად. განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევდა საქართველოს ქალაქების ისტორიის შესწავლას, მათი წარმოშობის პრობლემებს. იოსელიანს მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვის ძველი ქართული ლიტერატურის ძეგლების შესწავლასა და გამოცემაში. გამოსცა [[ჩახრუხაძე|ჩახრუხაძის]] [[თამარიანი (ნაწარმოები)|„თამარიანი“]] (1838), [[იოანე შავთელი]]ს „[[აბდულმესიანი]]“ (1938), [[იოსებ თბილელი]]ს „დიდმოურავიანი“ (1851), [[ტიმოთე გაბაშვილი]]ს „მიმოსვლა“ (1852), [[ანტონ I]]-ის „წყობილსიტყვაობა“ (1853), [[არჩილ II]]-ის „თეიმურაზიანი“ (1853) და სხვა. 1850 წელს მისი წინასიტყვაობით გამოვიდა [[გიორგი ერისთავი (დრამატურგი)|გიორგი ერისთავი]]ს „გაყრა“. იოსელიანი ანტონ I-ის ლიტერატურული სკოლისა და ენობრივი პოზიციის მიმდევარი იყო, რაც გამოვლინდა მის თხზულებაში „პირუჱლ-დაწყებითი კანონნი ქართულისა ღრამატიკისა“ (1840). [[მამებისა და შვილების ბრძოლა|„მამებისა“ და „შვილების“ ბრძოლის]] დროს იოსელიანი „მამათა“ ბანაკს ემხრობოდა. ძველი თაობის წინააღმდეგ მიმართულ „გამოცანებში“ (1871) [[ილია ჭავჭავაძე]]მ სხვა მოღვაწეთა შორის იოსელიანიც გაკენწლა.