მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''მწიგნობართუხუცესი–ჭყონდიდელი''' — პირველი [[ვეზირი]] ფეოდალურ საქართველოში. [[საქართველო]]ს სახელმწიფოს ძლიერების განმტკიცების მიზნით [[1103]]-[[1104]] წლებში [[დავით აღმაშენებელი|დავით აღმაშენებელმა]] გაააერთიანა [[მწიგნობართუხუცესი]]სა და [[ჭყონდიდელი]]ს თანამდებობა. მწიგნობართუხუცესობა არსებითად განსხვავდებოდა ყველა სხვა სადარბაზისკარო თანამდებობებისაგან (ყველა სხვა „ჴელი“ მიწისმფლობელობასთან იყო დაკავშირებული). მწიგნობართუხუცესი მონაზონი იყო და არ იჩენდა თანამდებობის სამემკვიდრეოდ გადაქცევის მიდრეკილებას. იგი მთლიანად მეფის ცენტრალურ ხელისუფლებაზე იყო დამოკიდებული და ამიტომ თავგამოდებით უჭერდა მხარს მის გაძლიერებას. ამ „ჴელს“ დიდი მნიშვნელობა ენიჭებოდა გადამწყვეტ ბრძოლაში დიდგვარიან აზნაურებსა და მეფის ხელისუფლებას შორის. სამეფო კარი დაინტერესებული იყო, რომ მისი ერთგული მოხელე „ვაზირთა ყოველთა უპირველესიი“ გამხდარიყო.

 

 

მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი ერთსა და იმავე დროს მეფის მოხელეც იყო და დიდი საეკლესიო თანამდებობის პირიც. საქართველოს მეფეს მის მიერ შექმნილი ახალი „ჴელის“ მეოხებით შეეძლო ფართოდ ჩარეულიყო საეკლესიო საქმეებში. მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელის ტიტულის პირველი მატარებელი იყო [[გიორგი მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი|გიორგი ბერი]] — რუის-ურბნისის საეკლესიო კრების ყველაზე აქტიური მონაწილე. მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი სამეფო კართან დაახლოებული პირი იყო. „ჴელმწიფის კარის გარიგება“ გვამცნობს, რომ იგი „ვითა მამა არს მეფისა, აგრე ყველა საურავი უიმისოდ არ იქნების“. [[ჟამთააღმწერელი|ჟამთააღმწერლის]] დამოწმებით კი „სამეფოსა და სახლი განგებაც“ მისი მოვალეობაა. მწიგნობართუხუცეს-ჭყონდიდელი „სააჯო კარსაც“ ედგა სათავეში და სახელმწიფოში მართლმსაჯულებას განაგებდა.