იოსებ ხოძკო: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ Bot: 7 ენათაშორისი ბმული გადატანილია Wikidata-ზე, d:q2987274 |
No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{ექსპერტი}}
{{გრამატიკა}}
[[ფაილი:
'''იოსებ ხოძკო''', ''იუზეფ ხოჯკო'', ({{lang-pl|Józef Chodźko}}
==ბიოგრაფია==
დაიბადა [[1800]] წელს [[ვილნოს გუბერნია]]ში.
იოსებ ხოძკო დაიბადა [[1800]] წელს [[ვილნოს გუბერნია]]ში. [[1840]] წელს თბილისში ჩამოსვლამდე და დამკვიდრებამდე [[ვილნოს უნივერსიტეტი]]ს აღზრდილს, ი.ხოძკოს, როგორც გეოდეზისტს უდიდესი გამოცდილება ჰქონდა შეძენილი. სრულიად ახალგაზრდა, 16 წლის იოსებ ხოძკო ცნობილი ასტრონომისა და გეოდეზისტის, პოლკოვნიკ [[კარლ ტენერი]]ს ([[1783]]-[[1860]]) მიერ ვილნოს გუბერნიის ტრიანგულაციისათვის ორგანიზებულ პირველ გეოდეზიურ აზომვებში მონაწილეობდა. [[1830]]-იანი წლების დასაწყისამდე ი. ხოძკო კ. ტერნერის თანაშემწე იყო ვილნოს, მინსკისა და კურლანდიის გუბერნიების გეოდეზიური და ასტრონომიული განსაზღვრებების მერიდიანის რკალის გრადუსული გაზომვების ჩატარებაში.▼
▲
მისი მრავალი ექსპედიციებიდან ყველაზე მნიშვნელოვანი იყო დერპტის ობსერვატორიის იმდროინდელი დირექტორის, აკადემიკოს [[ფრიდრიხ გეორგ ვილჰელმ სტრუვეს]] ხელმძღვანელობით ჩატარებული ექსპედიციები. მისი ხელმძღვანელობით [[1816]]-[[1855]] წლებში ჩატარებული ტრიანგულიაციური აზომვის შედეგები საფუძველად დაედო ე.წ. [[სტრუვეს გეოდეზიური რკალი|სტრუვეს გეოდეზიურ რკალს]]. ეს დედამიწის მერიდიანის, საკმაოდ დიდი, ათი ქვეყნის (ნორვეგიიდან შავ ზღვამდე) მომცველი ფრაგმენტის, 2820 კილომეტრის ზუსტი ტოპოგრაფიული მონაცემებია, რომელიც საფუძვლად დაედო დედამიწის ზუსტი ზომებისა და ფორმის დადგენას, რასაც დიდი მნიშვნელობა ჰქონდა დედამიწის შემსწავლელი მეცნიერებების განვითარებისა და ტოპოგრაფიული რუკების შედგენისათვის.▼
▲მისი მრავალი ექსპედიციებიდან ყველაზე მნიშვნელოვანი იყო, დერპტის ობსერვატორიის იმდროინდელი დირექტორის, აკადემიკოს [[ფრიდრიხ გეორგ ვილჰელმ სტრუვეს]] ხელმძღვანელობით ჩატარებული ექსპედიციები. მისი ხელმძღვანელობით [[1816]]-[[1855]] წლებში ჩატარებული ტრიანგულიაციური აზომვის შედეგები საფუძველად დაედო ე.წ. [[სტრუვეს გეოდეზიური რკალი|სტრუვეს გეოდეზიურ რკალს]]. ეს დედამიწის მერიდიანის, საკმაოდ დიდი, ათი ქვეყნის (ნორვეგიიდან შავ ზღვამდე) მომცველი ფრაგმენტის
[[1847]]-[[1853]] წლამდე იოსებ ხოძკო კავკასიის ტრიანგულიაციის პროექტის ხელმძღვანელად დაინიშნა და თავის ჯგუფთან ერთად, კავკასიის ტრიანგულიაციის საველე სამუშაოებს ატარებდა კავკასიონის შიშველ კლდეებსა თუ თოვლიან მწვერვალებზე. კავკასიის ტრიანგულიაციის პროექტის ნაწილი იყო იოსებ ხოძკოს მიერ [[1850]] წელს დიდ არარატზე, მისი სიმაღლის დასადგენად და ასაგეგმად მოწყობილი ექსპედიციაც, რომელშიც
[[არარატი]]ს მთაზე ექსპედიციის კულმინაცია 22 აგვისტოს მისი წევრების მიერ მწვერვალზე დიდი ჯვრის აღმართვა-დამაგრება იყო,
{{ [[1850]] წელს 6 აგვისტოს ი. ხოძკო ფერმწერ [[ფეოდორ
[[1853]] წელს იოსებ ხოძკომ [[გენერალ-მაიორი]]ს წოდება მიიღო. [[1854]] წელს იოსებ ხოძკო კავკასიაში სატრიანგულიაციო აზომვითი სამუშაოები დაასრულა; განსაზღვრულ იქნა
[[1858]] წელს ი. ხოძკომ დიდ არარატზე კიდევ ერთი ექსპედიცია მოაწყო, რომლის მიზანიც მხოლოდ გეოდეზიური სამუშაოები იყო. ამავე წელსვე ხოძკო კავკასიის არმიის მთავარი შტაბის სამხედრო-ტოპოგრაფიული განყოფილების, [[1860]] წლიდან კი ჩრდილოეთ კავკასიის უფროსად დაინიშნა, რომლის დროსაც ურთულეს საველე პირობებში მთიანი [[დაღესტანი]] და მიმდებარე ტერიტორიები შეისწავლა. [[1864]] წლიდან კი დასავლეთ კავკასიონის მთები დაიპყრო. ჩრდილოეთ კავკასიაში ჩატარებული საველე სამუშაოების დასრულებამ ხოძკოს საშუალება მისცა კავკასიისა და [[რუსეთი]]ს საკმაოდ დიდი ტერიტორიის ტრიანგულიაციის ერთიანი სურათი მიეღო. შემდგომში მის ნაშრომს დაეყრდნო კავკასიის კარტოგრაფიაც.
==იხილეთ აგრეთვე==
| |||