წინადადება: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ 94.100.229.15-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა Giorgi13Bot-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია |
მ clean up, replaced: არა აქვს → არ აქვს using AWB |
||
ხაზი 1:
'''წინადადება''' არის [[სიტყვა]], ან სიტყვათა ჯგუფი, რომელიც დასრულებულ აზრს გამოხატავს.
[[ქართული ენა|ქართული ენის]] [[მორფოლოგია (ენათმეცნიერება)|მორფოლოგიური]] აგებულებიდან გამომდინარე, წინადადება განისაზღვრება როგორც [[სინტაგმა|შესიტყვება]], რომელსაც უმთავრესად ქმნის უღლებადი სიტყვა [[ზმნა]] და მასთან დაკავშირებული სახელები.
* წინადადებას, წინადადების წევრებს და მათ ურთიერთკავშირს შეისწავლის [[სინტაქსი]]. სინტაქსი [[გრამატიკა|გრამატიკის]] ნაწილია, რომელიც შეისწავლის სიტყვათა შეკავშირების წესებს და არკვევს სიტყვა–ფორმის ფუნქციას წინადადებაში.
== წინადადების წევრი - სრულმნიშვნელოვანი სიტყვა ==
წინადადებაში შემავალ სრულმნიშვნელოვან სიტყვას '''წინადადების წევრი''' ჰქვია.
== წინადადების წევრები ==
ტრადიციული გრამატიკების (სინტაქსის) თანახმად, ქართულ ენაში წინადადების წევრებია:
ხაზი 21:
* [[გარემოება]].
=== წინადადების მთავარი წევრები ===
ქართულში წინადადების მთავარი წევრებია:
* ქვემდებარე,
* შემასმენელი.
* პირდაპირი და ირიბი დამატებები.
=== წინადადების არამთავარი წევრები ===
მეორეხარისხოვანი წევრებია;
* უბრალო დამატება,
ხაზი 37:
* გარემოება.
== სინატაქსური რელაციები ==
მთავარი და მეორეხარისხოვანი წევრები ერთმანეთთან სინტაქსურ წყვილებს ([[სინტაგმა|სინტაგმებს]]) ქმნიან. [[სინტაქსი|სინტაქსური]] ურთიერთობის ძირითადი სახეებია: '''შეთანხმება''', '''მართვა''' და '''მირთვა'''.
ხაზი 44:
შეთანხმება ჰქვია სიტყვათა სინტაქსური ურთიერთობის ისეთ სახეს, როდესაც დაქვემდებარებული სიტყვა იმ ფორმას იღებს, რომელიც აქვს მთავარ (დომინანტ) სიტყვას (ახალი წიგნი, ახალმა წიგნმა...).
=== მართვა ===
მართვა ეწოდება სინტაქსური ურთიერთობის ისეთ სახეს, რომლის დროსაც მთავარი სიტყვა დაქვემდებარებულისაგან იმ ფორმას მოითხოვს , რომელიც მას
=== მირთვა ===
მირთვა ეწოდება შეკავშირების ისეთ სახეს, როდესაც ძირითადი სიტყვა დამოკიდებულს მხოლოდ აზრობრივად, შინაარსობრივად იკავშირებს. ამგვარი შეკავშირება მაშინაა შესაძლებელი, თუ დაქვემდებარებული სიტყვა ფორმაუცვლელია.
ხაზი 59:
==== კითხვა-ძახილის წინადადება ====
=== აგებულების მიხედვით ===
'''აგებულების''' მიხედვით წინადადება ქართულში სამი სახისაა: '''მარტივი, შერწყმული და რთული'''.
ხაზი 81:
* [[ჰადუმოდ ბუსმანი|Bußmann, Hadumod]]: Lexikon der Sprachwissenschaft. Herausgegeben von Hadumod Bußmann. Dritte, aktualisierte und erweiterte Auflage. Stuttgart: Kröner [[2002]].
{{
[[კატეგორია:წინადადება]]
|