რიცხვი (გრამატიკა): განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
- {{Link FA|fr}}
clean up, replaced: არა აქვს → არ აქვს using AWB
 
ხაზი 1:
'''რიცხვი''' ([[ლათინური ენა|ლათინურად]] Numerus, Numeri) — [[გრამატიკული კატეგორია]] და აღნიშნავს რაოდენობრიობას.
 
არსებობს რიცხვის გრამატიკული კატეგორიის შემდეგი ფორმები: ზინგულარი, ანუ [[მხოლობითი რიცხვი]] და პლურალი, ანუ [[მრავლობითი რიცხვი]], მაგრამ მრავალ სხვადასხვა ენას მოეპოვება აგრეთვე [[დუალი]], [[პარალი]], [[ტრიალი]], [[კვადრალი]], [[პაუკალი]] და [[დისტრიბუტივი]]. აქედან [[ქართული ენა]] მხოლოდ მხოლობითსა და მრავლობით რიცხვს იცნობს, ამის გამო ჩამოთვლილ ცნებათაგან ლათინური ტერმინების ნაცვლად ძირითადად მხოლოდ რამდენიმე ცნებას (მხოლობითი, მრავლობითი, წყვილობითი) დაუმკვიდრდა ქართული შესატყვისები.
 
მაგ.: კლასიკურ [[არაბული ენა|არაბულ]], [[სლოვენური ენა|სლოვენურ]] და [[სორბული ენა|სორბულ]] ენებს მთელი რიგი [[არსებითი სახელი|არსებითებისათვის]] აქვს დუალის, ან პარალის ფორმები, [[ებრაული ენა|ებრაულ ენას]] კი წყვილი [[სხეულის ნაწილები]]სათვის (ხელები, ტუჩები, თვალები, ყურები...), ასევე რამდენიმე დროის გამომხატველი ცნებისათვის მოეპოვება.
 
დუალი ორს აღნიშნავს, ხოლო პარალი – წყვილს. მიუხედავად იმისა, რომ [[დუალი|დუალსა]] და [[პარალი|პარალს]] ყველა ენაში არა აქვთ [[სინონიმია|სინონიმური დატვითვა]] ზოგან დუალს უწოდებენ გრამატიკული კატეგორიას, რომელსაც [[სიტყვა|სიტყვის]] ფუნქციიდან გამომდინარე [[პარალი]] უნდა ერქვას.
 
მრავალ ენაში (მაგ.; [[ჩინური ენა|ჩინურსა]] და [[იაპონური ენა|იაპონურ]] ენებში) არ არსებობს რიცხვის გრამატიკული კატეგორია და საჭიროების შემთხვევაში [[რიცხვითი სახელი]]ს მეშვეობით, ანდა რაოდენობრივი მონაცემით განსაზღვრავენ.
 
მოყვანილი მაგალითიდან ჩანს, რომ იაპონური ამ შემთხვევაში [[ქართული ენა|ქართულის]] იდენტურია. განსხვავება ისაა, რომ იაპონური ენა საერთოდ არ მოიხმარს რიცხვს, როგორც გრამატიკულ კატეგორიას, ხოლო ქართულში კი მრავლობითი არსებობს, მაგრამ ერთხელ მარკირებული რაოდენობის შემდეგ არაა მიზანშეწონილი ამგვარი [[ტავტოლოგია]]. მრავალ [[ინდოევროპული ენები|ინდოევროპულ ენაში]] კი [[ზედსართავი სახელი|ზედსართავი]] [[გრამატიკა|გრამატიკულად]] უნდა შეუთანხმდეს რიცხვში [[არსებითი სახელი|არსებით სახელს]]. (იხილეთ [[კონგრუენცია (მრავალმნიშვნელოვნება)|კონგრუენცია]]) რიცხვითი სახელის მართებული გამოყენებას დიდი მნიშვნელობა აქვს [[არსებითი სახელი|არსებით სახელთან]], [[ზედსართავი სახელი|ზედსართავ სახელთან]], [[ნაცვალსახელი|ნაცვალსახელთან]], [[ზმნა|ზმნასთან]] და [[არტიკლი|არტიკლთან]].
ხაზი 46:
|
|არდადეგ'''ებ'''ი
|[[პლურალე ტანტუმ]] (''მხოლობითი რიცხვი არ გააჩნია'', <br /> ''არაარ აქვს აგრეთვე ნართანიანი მრავლობითი'')
|-
|რძე