ბეჭდების მბრძანებელი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
მ clean up, replaced: შუამიწეთ → შუახმელეთ (25) using AWB |
|||
ხაზი 27:
'''ბეჭდების მბრძანებელი''' ({{lang-en|The Lord of the Rings}}) — [[ეპიკური ფენტეზი]]ს ჟანრის რომანი, რომლის ავტორია [[დიდი ბრიტანეთი|ბრიტანელი]], [[ოქსფორდის უნივერსიტეტი]]ს პროფესორი და მწერალი [[ჯონ ტოლკინი|ჯონ რონალდ რუელ ტოლკინი]]. ნაწარმოების შექმნის პირველ ეტაპზე ავტორს ჩაფიქრებული ჰქონდა ადრე გამოცემული რომანის „[[ჰობიტი (რომანი)|ჰობიტი“]] გაგრძელება, თუმცა მოგვიანებით ის უფრო მასშტაბურ ნაშრომში გადაიზარდა. მისი დიდი ნაწილი დაიწერა [[1937]]—[[1949]] წლებში და მისი შექმნა [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს პერიოდს დაემთხვა <ref name="WW">{{cite web|url=http://www.nationalgeographic.com/ngbeyond/rings/influences.html|title=World War I and World War II|work = [[National Geographic Magazine|National Geographic]] |accessdate=16 June 2006}}</ref>. დღემდე გაყიდულია რომანის 150 მილიონზე მეტი ასლი.<ref name="thestar">{{cite web|first=Vit|last=Wagner|url=http://www.thestar.com/entertainment/article/203389|title=Tolkien proves he's still the king|work = [[Toronto Star]] |date=16 April 2007|accessdate=8 March 2011}}</ref>
რომანის სახელწოდებაში იგულისხმება მთავარი უარყოფითი პერსონაჟი, ბნელი მბრძანებელი [[საურონი]]{{#tag:ref|ეს ხაზგასმულია თავში „ელრონდის საბჭო“, სადაც გლორფინდელი ამბობს: „თუნდაც რომ მოვახერხოთ, ადრე თუ გვიან ბეჭდების მბრძანებელი მაინც შეიტყობდა მის ადგილსამყოფელზე და მთელ თავის ძალას ამ სამალავისკენ მიმართავდა.“<ref>{{ME-ref|FotR|The Council of Elrond}}</ref>|group="note"}}, რომელმაც ადრეულ პერიოდში შექმნა [[ერთი ბეჭედი]], [[ძალაუფლების ბეჭდები]]ს დასამორჩილებლად და [[
ნამუშევარი თავდაპირველად დაგეგმილი იყო, როგორც ორი წიგნი, სადაც მეორე იქნებოდა ''[[სილმარილიონი]]'', მაგრამ ამის წინააღმდეგი იყო გამომცემელი.
ხაზი 42:
რომანის მოვლენებამდე ათასობით წლით ადრე ბნელმა მბრძანებელმა [[საურონი|საურონმა]] შექმნა [[ერთი ბეჭედი]], რომელსაც [[ძალაუფლების ბეჭდები|ძალაუფლების სხვა ბეჭდები]] უნდა ემართა. ეს ბეჭდები ეკუთვნოდა ადამიანებს, ელფებსა და ჯუჯებს. მოგვიანებით საურონი განადგურდა ელფთა და ადამიანთა გაერთიანებისას. ისილდურმა, ადამიანთა მმართველმა, მას ხელიდან თითი მოჰკვეთა და ბეჭედი დაიტოვა, ხოლო საურონმა ფიზიკური ფორმა დაკარგა. მოგვიანებით ისილდურს თავს დაესხნენ და მოკლეს ორკებმა, ხოლო ბეჭედი დაიკარგა მდინარე ანდუინში, ზამბახის მინდვრებთან.
გავიდა 2000-ზე მეტი წელი და ბეჭედი იპოვა ჰობიტმა დეაგოლმა. მეგობარი <ref>{{ME-ref|fotr|"The Shadow of the Past"}} ხშირად თვლიან, რომ ისინი ბიძაშვილ-მამიდაშვილები არიან, მაგრამ ტოლკინი მათ მეგობრებს უწოდებს. ერთ-ერთ წერილში (''ჯ.რ.რ. ტოლკინის წერილები'', #214) იგი წერს, რომ ისინი აშკარა ნათესავები იყვნენ.</ref> სმეაგოლი მოექცა ბეჭდის გავლენის ქვეშ და მიითვისა ბეჭედი, მოკლა რა დეაგოლი. იგი განდევნილი იქნა მშობლიური მხარიდან და ნისლიან მთებში გადაიხვეწა, სადაც ბეჭედმა მისი სიცოცხლე გაახანგრძლივა და ასწლეულების განმავლობაში აქცია საზიზღარ არსება [[გოლუმი|გოლუმად]]. ბეჭედი, რომელსაც „საუნჯეს უწოდებდა“, მან დაკარგა. იგი, როგორც მოთხრობილია „[[ჰობიტი (რომანი)|ჰობიტში]]“, იპოვა [[ბილბო ბეგინსი|ბილბო ბეგინსმა]]. ამასობაში საურონმა დაიწყო ძალის მოკრება და [[მორდორი]] დაინრუბა. გოლუმმა დაიწყო ბეჭდის ძიება, მაგრამ დატყვევებული იქნა ბნელი მბრძანებლის მიერ, რომელმაც აიძულა, ეთქვა, რომ ბეჭედი წაართვა [[მაზრა (
===ბეჭდის საძმო===
ხაზი 48:
ამბის თხრობა იწყება ბილბოს 111-ე დაბადების დღით, მაზრაში. [[ფროდო ბეგინსი|ფროდო ბეგინსს]] ბილბოსგან მემკვიდრეობით გადაეცემა ბეჭედი. მოხუცი ბეგინსი კარ-მიდამოს ტოვებს და შორს მიემგზავრება. მიუხედავად იმისა, რომ ბეჭდის ნამდვილი საიდუმლო ჯერ არავინ იცის, ჯადოსან [[განდალფი|განდალფ რუხს]] ეჭვები უჩნდება. ხანგრძლივი მოგზაურობის და ბეჭდის შესახებ ცნობების შეგროვების შემდეგ იგი ჰობიტების მხარეში ბრუნდება და ფროდოს ურჩევს, დატოვოს სახლი და ბეჭედიც თან გაიყოლოს. ფროდო [[ჰობიტონი]]დან მეგობრებთან, სემ გემჯისთან, მერიადოკ ბრენდიბაკთან, პერეგრინ ტუკთან და ფრედეგარ ბოლჯერთან ერთად მიდის და სახლდება კრიკორმოში. ფრედეგარის გარდა, ყველა სახლს დროულად ტოვებს, ვინაიდან მას ნაზგულები მიაგნებენ. გადარჩენილები [[ტომ ბომბადილი]]ს მიერ, ისინი ჩერდებიან სერში, სადაც ხვდებიან მაწანწალას, რომელიც მოგვიანებით [[არაგორნი]], ისილდურის მემკვიდრე აღმოჩნდება. მასთან ერთად ჰობიტები გზას განაგრძობენ, მაგრამ მათ კვლავ ნაზგულები მისდევენ და [[ავდარწვერო|ავდარწვეროზე]] თავს ესხმიან. ფროდო დაჭრილია მორგულის ხმლით. მოგზაურები საბოლოოდ აღწევენ [[ბრუინენის ფონი|ბრუინენის ფონამდე]], სადაც ფროდო მეორე ნაპირზე გადადის. ნაზგულებს ადიდებული წყალი წალეკავს.
ფროდოს [[რივენდელი|რივენდელში]] კურნავენ. აქ იგი პოულობს ბილბოსაც. [[ელრონდი]]ს მიერ მოწვეულ საბჭოზე განიხილება ბეჭდის ზოგადი ისტორია, [[სარუმანი]]ს საურონის მიერ თავის მხარეს მოქცევა (მასთან განდალფის ტყვეობის ჩათვლით) და ბეჭდის ბედი. გადაწყდება, რომ ბეჭედი უნდა განადგურდეს, მაგრამ უცნობია, ვინ აიღებს საკუთარ თავზე ასეთი ტვირთის ზიდვის პასუხისმგებლობას. საბოლოოდ, ფროდო ამბობს, რომ ამ ამოცანას საკუთარ თავზე აიღებს. ასე იკრიბება რაზმი „[[ბეჭდის საძმო (პერსონაჟები)|ბეჭდის საძმო]]“, რომელშიც შედიან სემი, მერი, პიპინი, არაგორნი, განდალფი, [[გიმლი (
[[ნისლიანი მთები|ნისლიან მთებში]] წარუმატებელი მოგზაურობის შემდეგ, რაზმი გეზს იცვლის, ბრუნდება და გადის უფრო სახიფათო გზას [[მორია (
ლორიენის ელფთა ძღვენით და ნავებით ისინი მდინარე [[ანდუინი|ანდუინზე]] მოგზაურობენ და ჩერდებიან [[ამონ ჰენი|ამონ ჰენთან]]. ბორომირი ბეჭედზე ფიქრობს და ცდილობს, ფროდოს წაართვას. ჰობიტი გარბის და გადაწყვიტავს, გზა ეულად გააგრძელოს, მაგრამ სემი მიხვდება მისი ჩანაფიქრს და მეგობარს მიჰყვება.
ხაზი 56:
===ორი ციხე-კოშკი===
სარუმანისა და საურონის ორკები კლავენ ბორომირს და მერი და პიპინი თან მიჰყავთ. მათ არაგორნი, გიმლი და ლეგოლასი მისდევენ. ჰობიტები სარუმანის ბრძანებით, [[იზენგარდი|იზენგარდში]] უნდა მიიყვანონ. [[როჰანი (
ენტები, მერისა და პიპინის გავლენით, ანადგურებენ [[იზენგარდი|იზენგარდს]] და სარუმანი [[ორთანკი]]ს ციხე-კოშკში გამომწყვდეული რჩება. განდალფის თხოვნით, ხისწვერა თეოდენის დასახმარებლად აგზავნის [[ჰუორნები]]ს ლაშქარს. განდალფი და როჰანელთა დიდი ლაშქარი ჰელმის ხრამში მიემართებიან და დაწყებულ ბრძოლაში თეოდენს ეხმარებიან. სარუმანის ძალების განადგურების შემდეგ, მეფე და სხვები იზენგარდისკენ მიემგზავრებიან, სადაც სარუმანი უარს ამბობს მეფის მოწყალებაზე. განდალფი მას მთელ ძალაუფლებას ართმევს. მოგვიანებით პიპინი იხედება [[პალანტირი|პალანტირში]], რომელსაც სარუმანი მანამდე საურონთან კავშირისთვის იყენებდა. განდალფი [[მინას-ტირითი]]სკენ მიემართება და პიპინი თან მიჰყავს.
ხაზი 78:
* [[მერიადოკ ბრენდიბაკი]] (მერი), ფროდოს ბიძაშვილი.
* [[პერეგრინ ტუკი]] (პიპი ან პიპინი), ფროდოს ბიძაშვილი
* [[განდალფი]], [[ჯადოსანი (
* [[არაგორნი]], [[ისილდური]]ს მემკვიდრე და [[არნორი]]სა და [[გონდორი]] კანონიერი მეფე.
* [[ლეგოლასი]], ელფი უფლისწული, [[ბნელტევრი]]ს ელფთა მეფე [[თრანდუილი]]ს ძე.
* [[გიმლი (
* [[დენეთორი]], გონდორის მმართველი მოურავი და მინას ტირითის მბრძანებელი.
* [[ბორომირი]], დენეთორის უფროსი ძე და მემკვიდრე.
ხაზი 90:
* [[არვენი]], ასული ელრონდისა, რომელიც არაგორნს უყვარს.
* [[ბილბო ბეგინსი]], ფროდოს ბიძია.
* [[თეოდენი]], მეფე [[როჰანი (
* [[ეომერი]], თეოდენის დისშვილი. თეოდენის აღსასრულის შემდეგ - როჰანის მეფე.
* [[ეოვინი]], ეომერის და.
ხაზი 110:
''ბეჭდების მბრძანებელი'' არის ''[[ჰობიტი]]ს'', მანამდე განვითარებული ისტორიის გაგრძელება. ეს უკანასკნელი გამოვიდა 1937 წელს, ტოლკინმა იგი სპეციალურად თავისი შვილებისათვის დაწერა.<ref name="genesis">{{cite web|url=http://www.uni-klu.ac.at/~jkoeberl/Courses/Tolkien/l_04_genesis.pdf| title=ბეჭდების მბრძანებელი: Genesis|accessdate=2006-06-14}}</ref> ''ჰობიტის'' პოპულარობის გამო მკითხველები და გამომცემლები ითხოვდნენ ისტორიის გაგრძელებას და, 45 წლის ასაკში ტოლკინმა კვლავ დაიწყო ჰობიტების თავგადასავალზე ფიქრი. 1949 წელს მან დაასრულა წიგნზე მუშაობა, ხოლო გამოსცა მხოლოდ 1955 წელს. იმ დროისათვის ტოლკინი უკვე 63 წლის იყო.
თავდაპირველად იგი არც აპირებდა ''ჰობიტის'' გაგრძელების დაწერას და მუშაობდა რამდენიმე საბავშვო წიგნზე, როგორიც იყო ''[[როვერანდომი]]''. ტოლკინი კვლავაც მუშაობდა არდისა და [[სილმარილები]]ს ისტორიებზე. ეს წიგნი, სახელწოდებით ''[[სილმარილიონი]]'', მისი გარდაცვალების შემდეგ გამოვიდა, 1977 წელს.<ref>{{cite book |last=შიფი |first=ტომ |title=გზა
ახალი ''ჰობიტის'' წერა ტოლკინმა 1937 წლის დეკემბერში დაიწყო. რამდენიმე წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ, ამოტივტივდა მთავარი ბეჭდის თემა, ხოლო ნაწარმოებს შეუერთდა რამდენიმე მოტივი ''სილმარილიონიდან''. წიგნის პირველ თავში კვლავ გამოჩნდა ბილბო, თუმცა სახელწოდება ''ბეჭდების მბრძანებელი'' მხოლოდ 1938 წლის გაზაფხულზე დაიბადა. თავდაპირველად ბილბო უნდა წასულიყო კიდევ ერთ მოგზაურობაში. შემდეგ ტოლკინმა იფიქრა, რომ კარგი იქნება, თუკი მთავარი გმირი ბილბოს შვილი იქნება, მაგრამ მოიგონა ფროდოს პერსონაჟი. ბერძნული ლეგენდის მიხედვით, ფროდო იყო ერთ-ერთი გმირის ძმისწული, რომელსაც გააჩნდა დიდი ძალის მქონე იაღაღი. ასე გაჩნდა ფროდო.
ხაზი 118:
გამომცემლობასთან ''ალენი და ანვინი'' წარმოქმნილი პრობლემების გამო, ტოლკინმა თქვა, რომ მიმართავს გამომცემლობა ''კოლინზს''. იგი აპირებდა ''სილმარილიონისა'' და ''ბეჭდების მბრძანებლის'' ერთად გამოცემა, რაც ''ალენსა და ანვინს'' არ სურდათ. ''კოლინზთან'' გასაუბრებისას მილტომ უოლდმენმა გამოხატა იმედი, რომ წიგნი გამოჩნდება, 1952 წლისათვის. რადგანაც ასე არ მოხდა, ტოლკინმა დათმო პოზიციები და მისწერა ''ალენსა და ანვინს'': „დიდი სიამოვნებით დავთანხმდები ამ წიგნის ნებისმიერი ნაწილის გამოცემაზე“.
''ბეჭდების მბრძანებლის'' წარმატების შემდეგ, ტოლკინმა გადაწყვიტა მისი გაგრძელების, ''ახალი აჩრდილის'' დაწერა, სადაც გონდორელები უბრუნდებიან ბნელ კულტს და არაგორნის შვილის, ელდარიონის წინააღმდეგ აჯანყებას ამზადებენ. ტოლკინს ნახევრამდეც არ მიუყვანია ეს წიგნი, მიუხედავად იმისა, რომ რამდენიმე გვერდი შეტანილია წიგნში ''
== გამოცემა ==
ხაზი 196:
[[კატეგორია:ჯ. რ. რ. ტოლკინის ნაწარმოებები]]
[[კატეგორია:ბეჭდების მბრძანებელი| ]]
[[კატეგორია:წიგნები
[[კატეგორია:1954 წლის რომანები]]
[[კატეგორია:მონომითები]]
| |||