სეფიანთა იმპერია: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
clean up, removed: {{Link FA|ur}} using AWB
ხაზი 55:
}}
{{ირანის ისტორია}}
'''სეფიანთა დინასტია''' [[აზერბაიჯანელები|აზერბაიჯანული]] წარმომავლობის იყო , თუმცა დინასტიის წარმომადგენლები მოციქულ [[მუჰამედი]]სა და [[სასანიანები|სასანიანთა]] სპარსული დინასტიის შთამომავლობაზე აცხადებდნენ პრეტენზიას და ამით გამოხატავდნენ საკუთარი ძალაუფლების ლეგიტიმაციის სურვილს როგორც რელიგიური (მოციქულის მემკვიდრეები) , ისე პოლიტიკური (ირანში გაბატონება) თვალსაზრისით.
 
დინასტიის პირველი წარმომადგენელი [[ისმაილ I|შაჰ ისმაილ I]] ხელისუფლების სათავეში მოვიდა [[აზერბაიჯანი]]ს და [[ანატოლია|ანატოლიის]] თურქული ტომების მხარდაჭერის შედეგად , რომლებიც [[ყიზილბაშები]]ს სახელით იყვნენ ცნობილნი (წითელი თავსაფრის ტარების გამო) .
პირველ სეფიანთა ძალაუფლება ემყარებოდა ყიზილბაშთა თურქული ტომების სამხედრო ძალას , რომლის ბალანსირება ხდებოდა სპარსული წარმომავლობის ბიუროკრატიით .
 
სეფიანთა სახელმწიფო თავის ძალაუფლების მწვერვალს [[აბას I (ირანი)|შაჰ აბას I]] დიდის ([[1587]] – [[1629]]) მართველობის პერიოდში აღწევს . ამ დროისთვის ხდება ყიზილბაშური ელემენტების თანდათანობითი განდევნა სამხედრო სფეროდან და მისი ჩანაცვლება [[კავკასია|კავკასიური]] ელემენტებით . კავკასიელები ასევე განსაკუთრებულ როლს ასრილებდნენ სეფიანთა ადმინისტრაციაში . ამ გზით შაჰ აბასმა მოახერხა სახელმწიფოს ცენტრალიზაციის გაძლიერება და მომთაბარე ყიზილბაშების სამხედრო ძალაზე დამოკიდებულებისაგან გათავისუფლება .
 
სამხედრო სფეროში ჩატარებული მნიშვნელოვანი რეფორმის შედეგად , რაშიც [[ინგლისი|ინგლისელი]] კონსულებიც უწევდნენ დახმარებას , შაჰ აბასმა შესძლო ახალი ტიპის არმიის შექმნა . ის წარმატებით უპირისპირდებოდა [[უზბეკები|უზბეკებს]] აღმოსავლეთით და [[ოსმალეთის იმპერია|ოსმალებს]] დასავლეთით . შაჰ აბასმა შესძლო [[პორტუგალიელები]]ს განდევნა [[ბაჰრეინი]]დან ([[1602]] წ) და ინგლისის ფლოტის დახმარებით [[ჰორმუზდი]]დან [[სპარსეთის ყურე]]ში (1622 წ) , რომელიც პორტუგალიელებისთვის [[ინდოეთი|ინდოეთთან]] დამაკავშირებელი უმნიშვნელოვანეს პუნკტს წარმოადგენდა . მან გააფართოვა სავაჭრო კავშირები ინგლისთან და ინდოეთთან .
 
შაჰა ბასის მემკვიდრეების დროს სეფიანტა სახელმწიფო თანდათანობით კარგავს ძალას და [[XVIII საუკუნე|XVIII]] საუკუნის I მესამდში საბოლოოდ ქრება .
ხაზი 100:
* [http://www.art-arena.com/safavidart.htm სეფიანთა ხელოვნების ისტორია]
{{იმპერიები}}
 
[[კატეგორია:სპარსეთის დინასტიები]]
[[კატეგორია:სპარსეთის ისტორია]]
 
{{Link FA|ur}}
{{Link GA|fa}}
{{Link GA|no}}