პლანეტა: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 39:
|}
თავდაპირველად [[ძველი ბერძნები]] ისეთ დიდ მნიშვნელობას არ ანიჭებდნენ პლანეტებს, როგორც [[ბაბილონი|ბაბილონელები]]. ძვ.წ. მეხუთე და მეექვსე საუკუნეებში [[პითაგორიანელები|პითაგორიანელებმა]] განავითარეს თავიანთი საკუთარი დამოუკიდებელი პლანეტური თეორია, რომელიც მოიცავდა [[დედამიწა]]ს, [[მზე]]ს, [[მთვარე]]სა და პლანეტებს, რომლებიც „ცენტრალური ცეცხლის“ ირგვლივ ბრუნავდა [[სამყარო]]ს ცენტრში. [[პითაგორა]] და [[პარმენიდე]] პირველები იყვნენ, რომლებმაც შენიშნეს საღამოს ვარსკვლავი ([[ჰესპერო]]) და დილის ვარსკვლავი ([[ფოსფორო]]), როგორც ერთი და იგივე ([[აფროდიტე]] - ლათინური ვენერას შესაბამისი სახელი).<ref name="burnet">{{cite book | first=John |last=Burnet |title= Greek philosophy: Thales to Plato |year=1950 |publisher=Macmillan and Co. |pages=7–11 |url=http://books.google.com/?id=7yUAmmqHHEgC&pg=PR4 |accessdate=2008-02-07 |isbn=978-1-4067-6601-1}}</ref> ძვ.წ. მესამე საუკუნეში არისტარქემ წამოაყენა [[ჰელიოცენტრიზმი|ჰელიოცენტრული სისტემის]] იდეა, რომლის თანახმადაც [[დედამიწა]] და პლანეტები [[მზე|მზის]] გარშემო ბრუნავდა. თუმცა, [[გეოცენტრული სისტემა]] დომინანტად დარჩებოდა, რომ არა მეცნიერული რევოლუცია.
ძვ.წ. პირველ საუკუნეში, [[ელინიზმი|ელინისტურ პერიოდში]], ბერძნებმა საკუთარი მათემატიკური სქემების განვითარება დაიწყეს, რათა ეწინასწარმეტყველათ პლანეტების მდებარეობები. ამ სქემებმა, რომლებიც [[გეომეტრია]]ზე უფრო იყო დაფუძნებული, ვიდრე ბაბილონელების [[არითმეტიკა]]ზე, საბოლოოდ დაჩრდილა ბაბილონელების თეორია სირთულესა და აზრიანობაში და ითვლის დედამიწიდან შეუიარაღებელი თვალით შესწავლილ ასტრონომიული მოძრაობების უმეტესობას. ამ თეორიებმა თავიანთ უსრულეს სახეს „[[ალმაგესტი|ალმაგესტში]]“ მიაღწიეს, რომელიც [[პტოლემე]]მ მეორე საუკუნეში დაწერა. პტოლემეს მოდელის დომინანტობა იმდენად სრული იყო, რომ მან შეცვალა ყველა წინა თეორია [[ასტრონომია]]ზე და დარჩა საბოლოო ასტრონომიული ტექსტი დასავლურ სამყაროში 13 საუკუნის მანძილზე.<ref name="practice" /><ref name="almagest" /> ბერძნებისა და რომაელებისთვის ცნობილი იყო 7 პლანეტა, თითოეული ბრუნავდა დედამიწის გარშემო პტოლემეს მიერ დადგენილი რთული კანონების თანახმად. დედამიწიდან ზრდადობის მიხედვით, ესენი იყო: [[მთვარე]], [[მერკური]], [[ვენერა]], [[მზე]], [[მარსი]], [[იუპიტერი]] და [[სატურნი]].<ref name="oed">{{cite web | url= http://dictionary.oed.com/cgi/entry/50180718?query_type=word&queryword=planet |publisher = Oxford English Dictionary | title = planet, n | accessdate=2008-02-07|year=2007}} ''Note: select the Etymology tab ''</ref><ref name="almagest">{{cite journal |first=Bernard R. |last=Goldstein |title=Saving the phenomena: the background to Ptolemy's planetary theory | journal=Journal for the History of Astronomy |volume=28 |issue=1 |year=1997 |pages=1–12 |location=Cambridge (UK) |bibcode=1997JHA....28....1G}}</ref><ref>{{cite book |title=Ptolemy's Almagest |author1= Ptolemy |authorlink=Ptolemy |author2=[[G. J. Toomer|Toomer, G. J.]] |publisher=Princeton University Press |year=1998 |isbn=978-0-691-00260-6}}</ref>
| |||