ვიტი-ლევუ: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
No edit summary
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა კუნძული
[[ფაილი:Fiji map.png|thumb|right|200px|ფიჯის რუკა]]
| სახელი = ვიტი-ლევუ
'''ვიტი-ლევუ''' ({{lang-en|Viti Levu}}) — [[ფიჯი|ფიჯის რესპუბლიკის]] ყველაზე დიდი [[კუნძული]], სწორედ აქ მდებარეობს ქვეყნის დედაქალაქი [[სუვა]], ამ კუნძულზე ცხოვრობს ქვეყნის მოსახლეობის 70 % (600 000 ადამიანი). კუნძული იყოფა ორ ოლქად: [[დასავლეთი ოლქი (ფიჯი)|დასავლეთი ოლქი]] და [[ცენტრალური ოლქი (ფიჯი)|ცენტრალური ოლქი]], ეს ოლქები აგრეთვე იყოფიან პროვინციებად. მოსახლეობის დიდი ნაწილი მიეკუთვნება [[ინდო-ფიჯელები|ინდო-ფიჯელებს]].
| მშობ. სახელი = {{lang-en|Viti Levu}}
| native name link =
| მეტსახელი =
| სურათის სახელი = Fiji map.png
| სურათის წარწერა =
| სურათის ზომა = 275px
| ალტ სურათი =
| locator map = {{coord|17|48|S|178|0|E|type:isle|display=inline}}
| locator map size =
| map_custom = yes
| კოორდინატები =
| მდებარეობა = [[წყნარი ოკეანე]]
| კუნძულთა რაოდენობა =
| მთავარი კუნძული =
| ფართობი_კმ2 = 10 388
| სია =
| სიგრძე =
| სიგრძე_კმ = 146
| სიგანე =
| სიგანე_კმ = 106
| სანაპიროს სიგრძე =
| სანაპიროზოლი_კმ =
| უმაღლესი მთა = ტომანიივის მთა
| სიმაღლე_მ = 1324
| ქვეყნის სახელი =
| ქვეყანა = {{დროშა|ფიჯი}}
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური = ოლქი
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფა = [[ცენტრალური ოლქი (ფიჯი)|ცენტრალური ოლქი]] და [[დასავლეთის ოლქი (ფიჯი)|დასავლეთის ოლქი]]
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 1 =
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფა 1 =
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 2 =
| ქვეყნის ადმინისტრაციული დაყოფა 2 =
| ქვეყნის დედაქალაქი =
| ქვეყნის უდიდესი ქალაქი =
| ქვეყნის უდიდესი ქალაქის მოსახლეობა =
| ქვეყნის ლიდერის ტიპი =
| ქვეყნის ლიდერის სახელი =
| ქვეყანა 1 =
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური =
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფა =
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 1 =
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფა 1 =
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 2 =
| ქვეყნის 1 ადმინისტრაციული დაყოფა 2 =
| ქვეყნის 1 დედაქალაქი =
| ქვეყნის 1 უდიდესი ქალაქი =
| ქვეყნის 1 უდიდესი ქალაქის მოსახლეობა =
| ქვეყნის 1 ლიდერის ტიპი =
| ქვეყნის 1 ლიდერის სახელი =
| ქვეყანა 2 =
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური =
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფა =
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 1 =
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფა 1 =
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფის სათაური 2 =
| ქვეყნის 2 ადმინისტრაციული დაყოფა 2 =
| ქვეყნის 2 დედაქალაქი =
| ქვეყნის 2 უდიდესი ქალაქი =
| ქვეყნის 2 უდიდესი ქალაქის მოსახლეობა =
| ქვეყნის 2 ლიდერის ტიპი =
| ქვეყნის 2 ლიდერის სახელი =
| მოსახლეობა = 580 000
| აღწერის წელი = 1996
| სიმჭიდროვე_კმ2 = 55,834
| ეთნიკური ჯგუფები =
| ვებსაიტი =
| დამატებითი ინფო =
}}
'''ვიტი-ლევუ''' ({{lang-en|Viti Levu}}) — [[ფიჯი|ფიჯის რესპუბლიკის]] ყველაზე დიდი [[კუნძული]], რომელიც მდებარეობს [[ვიტი-ლევუს კუნძულები]]ს ჯგუფში, [[წყნარი ოკეანე|წყნარ ოკეანეში]]. ვიტი-ლევუზე მდებარეობს ქვეყნის დედაქალაქი [[სუვა]], ამ კუნძულზე ცხოვრობს ქვეყნის მოსახლეობის 70 % (დაახლოებით 600 000 ადამიანი). მოსახლეობის დიდი ნაწილი მიეკუთვნება [[ინდო-ფიჯელები|ინდო-ფიჯელებს]]. ადმინისტრაციულად კუნძული იყოფა ორ ოლქად: [[დასავლეთის ოლქი (ფიჯი)|დასავლეთის ოლქი]] და [[ცენტრალური ოლქი (ფიჯი)|ცენტრალური ოლქი]], ეს ოლქები აგრეთვე იყოფიან პროვინციებად.
 
== დასახელება ==
== გეოგრაფია და ეკონომიკა ==
ადგილობრივ ენებზე ვიტი-ლევუ — ''«დიდი კუნძული»''. ვიტი — ''«კუნძული»'', დამახინჯებული სახით ნიშნავს ფიჯის.
კუნძულის ფართობი შეადგენს 10 338 კმ²-ს, მას მსოფლიოს კუნძულებს შორის ფართობის მიხედვით [[კუნძულების სია ფართობის მიხედვით|75-ე ადგილი უკავია]]. ამ კუნძულიდან საზღვაო გზებით ხდება დაკავშირება [[ავსტრალია]]სთან და [[ახალი ზელანდია|ახალ ზელანდიასთან]]. ვიტი-ლევუს ტერიტორიის ძირითადი ნაწილი დაბლობებს უკავია, თუმცა ცენტრალურ ნაწილში არის საშუალო სიმაღლის მთები. ფიჯის კუნძულები მოქცეულია [[სუბეკვატორული კლიმატური სარტყელი|სუბეკვატორულ სარტყელში]], ამიტომ ამ ტერიტორიაზე კლიმატი რბილია. ყოველწლიური საშუალო ტემპერატურა შეადგენს 24 — 29 °C-ს. ნალექების რაოდენობა ყოველწლირად შეადგენს 2000-3000 მმ-ს. აქ [[ფლორა]] და [[ფაუნა]] საკმაოდ მრავალფეროვანია, კუნძულზე მრავლადაა [[მანგროს ტყეები]].
 
== გეოგრაფია ==
ვიტი-ლევუს მოსახლეობას ძირითადად მოყავს [[შაქრის ლერწამი]].
[[ფაილი:Vitilevu topo.jpg|thumb|left|კუნძულის ტოპოგრაფიული რუკა]]
კუნძულის ფართობი შეადგენს 10 388 კმ²-ს, მას მსოფლიოს კუნძულებს შორის ფართობის მიხედვით [[კუნძულების სია ფართობის მიხედვით|75-ე ადგილი უკავია]], ხოლო [[ოკეანეთი|ოკეანეთში]] მეექვსე. სიგრძე დასავლეთიდან აღმოსავლეთისკენ — 146 კმ-ია, ხოლო სიგანე ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ — 106 კმ. უახლოესი [[მატერიკი]] [[ავსტრალია (კონტინენტი)|ავსტრალია]] მდებარეობს 2700 კმ-ში<ref name="unep">[http://islands.unep.ch/ILQ.htm#469 ''UN SYSTEM-WIDE EARTHWATCH Web Site''. ფიჯის კუნძულები. {{ref-en}}]</ref>. ამ კუნძულიდან საზღვაო გზებით ხდება დაკავშირება [[ავსტრალია]]სთან და [[ახალი ზელანდია|ახალ ზელანდიასთან]]. კუნძულიდან ჩრდილოეთით მდებარეობს [[ბლაის ზღვა]], მეზობელი კუნძულისგან — [[ვანუა-ლევუ]]საგან გამოყოფილია ლატუ-ი-რას [[სრუტე|სრუტით]], სამხრეთით მდებარე მეზობელი მომცრო კუნძულებისგან კანდავუს სრუტით. ვიტი-ლევუდან ჩრდილო-აღმოსავლეთით მდებარეობს პატარა [[იასავას კუნძულები]].
 
კუნძულს აქვს შერეული [[ვულკანი|ვულკანური]] და [[კონტინენტი|კონტინენტური]] წარმოშობა<ref name="unep" />. ვიტი-ლევუს ტერიტორიის ძირითადი ნაწილი დაბლობებს უკავია, თუმცა ცენტრალურ ნაწილში არის საშუალო სიმაღლის მთები. ვიტი-ლევუს ზედაპირი დაკლაკნილია (გამოწვეულია ძველი ვულკანური ამოფრქვევებით და მიწისძვრებით), ხოლო ცენტრში მდებარეობს მთის ქედი, რომელიც კუნძულს ყოფს ორ თანაბარ ნაწილად. კუნძულის და ამავდროულად მთელი ფიჯის უმაღლესი წერტილი ზღვის დონიდან — ''ტომანიივის მთა'' (1324 მეტრი).
 
ფიჯის კუნძულები მოქცეულია [[სუბეკვატორული კლიმატური სარტყელი|სუბეკვატორულ სარტყელში]], ამიტომ ამ ტერიტორიაზე [[კლიმატი]] რბილია. ყოველწლიური საშუალო ტემპერატურა შეადგენს 24 — 29 °C-ს. ნალექების რაოდენობა ყოველწლირად შეადგენს 2000-3000 მმ-ს. სეზონებს შორის ამინდი თითქმის არ იცვლება, მხოლოდ ზამთარია უფრო მშრალი. თვითონ ვიტი-ლევუზე კლიმატი ისეთივეა, როგორიც სხვა კუნძულებზე, კლიმატი განსხვავდება ქარსზედა მხარეს (უფრო ნოტიოა), და ქარსქვედა მხარეს (უფრო მშრალია). კუნძული განიცდის ტროპიკული [[ციკლონი|ციკლონების]] და [[ხანძარი|ხანძრების]] ზემოქმედებას<ref name="unep" />.
 
აქ [[ფლორა]] და [[ფაუნა]] საკმაოდ მრავალფეროვანია. დაბლობი ადგილები, როგორც მთის ქედები, დაფარულია წვიმიანი [[ტყე]]ებით. კუნძულზე მრავლადაა [[მანგროს ტყეები]].<ref name="unep" />. მხოლოდ ამ კუნძულზე გვხვდება ისეთი [[ენდემები|ენდემური]] სახეობები, როგორებიცაა: გიგანტური ულვაშა ხოჭო ''[[Xixuthrus heros]]'', პალმა ''[[Neoveitchia storckii|вулеито]]'', წიწვოვანი ხეები {{btname|[[Dacrydium nausoriense]]}} და {{btname|[[Acmopyle sahniana]]}}.
 
== მოსახლეობა ==
კუნძულზე მდებარეობს ფიჯის რესპუბლიკის დედაქალაქი [[სუვა]]. სიდიდით მეორე ქალაქი — [[ნანდი (ფიჯი)|ნანდი]], [[აეროპორტი]]თ, სუვიდან სამი საათის სავალზეა.
 
ვიტი-ლევუზე ცხოვრობს [[ინდოეთი]]დან გადმოსახლებულთა მნიშვნელოვანი დიასპორა.
 
== ადმინისტრაციული დაყოფა ==
კუნძულზე მდებარეობს ფიჯის თოთხმეტიდან რვა პროვინცია. [[მბას პროვინცია|მბას]], [[ნანდრონგა-ნავოსას პროვინცია|ნანდრონგა-ნავოსას]] და [[რას პროვინცია|რას]] პროვინციები შედიან [[დასავლეთის ოლქი (ფიჯი)|დასავლეთის ოლქის]] შემადგენლობაში, ხოლო [[ნაიტასირის პროვინცია|ნაიტასირის]], [[ნამოსის პროვინცია|ნამოსის]], [[რევას პროვინცია|რევას]], [[სერუას პროვინცია|სერუას]] და [[ტაილევუს პროვინცია|ტაილევუს]] პროვინციები — [[ცენტრალური ოლქი (ფიჯი)|ცენტრალური ოლქის]] შემადგენლობაში.
 
== ეკონომიკა ==
ვიტი-ლევუს დასავლეთ ნაწილში მოსახლეობას ძირითადად მოყავს [[შაქრის ლერწამი]], ხოლო აღმოსავლეთ ნაწილში მისდევენ რძის მეცხოველეობას.
 
== რესურსები ინტერნეტში ==
Line 11 ⟶ 99:
* [http://horizon.documentation.ird.fr/exl-doc/pleins_textes/pleins_textes_5/b_fdi_08-09/09993.pdf A Sedimentary Structure Southwest Of Viti Levu, Fiji: the Baravi Basin] {{en}}
* [http://www.whycos.org/fck_editor/upload/File/Pacific-HYCOS/GW_presentation/Fiji_(Jonati).pdf Geology Map of Viti Levu]
 
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
 
{{ესკიზი-ფიჯი}}
 
[[კატეგორია:ფიჯი]]
[[კატეგორია:ფიჯის კუნძულები]]
[[კატეგორია:წყნარი ოკეანის კუნძულები]]
[[კატეგორია:ოკეანეთის კუნძულები]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ვიტი-ლევუ“-დან