გეორგიევსკის ტრაქტატი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary
ხაზი 21:
| ვიკიწყარო =
}}
 
'''გეორგიევსკის ტრაქტატი''' ({{lang-ru|Георгиевский трактат}}) — [[1783]] წლის [[24 ივლისი|24 ივლისს]] (4 აგვისტო) ციხესიმაგრე [[გეორგიევსკი|გეორგიევსკში]] (ჩრდ. კავკასია) დადებული „სამეგობრო შეთანხმება“ [[რუსეთი|რუსეთსა]] და გაერთიანებულ [[ქართლ-კახეთის სამეფო]]ს შორის, რომლის მიხედვით ეს უკანასკნელი რუსეთის მფარველობის ქვეშ გადადიოდა.
 
==ისტორია==
 
[[ირანი]]სა და [[ოსმალეთი]]ს მხრიდან მზარდი საშიშროება საქართველოს სახელმწიფოებრივ არსებობას საფრთხის ქვეშ აყენებდა. ქართლ-კახეთის მეფე [[ერეკლე II]]-ს ერთადერთ გამოსავლად რუსეთთან კავშირის გამყარება მიაჩნდა.
 
Line 85 ⟶ 83:
== ტრაქტატის შეფასება ==
 
რუსული ისტორიოგრაფიის მტკიცებით, გეორგიევსკის ტრაქტატის წყალობით „ქართველი ხალხი გადაურჩა სპარსეთის და ოსმალეთის მხრიდან გარდაუვალ აგრესიასა და სრულ გადაშენებას“<ref>''რევაზ გაჩეჩილაძე,'' ახლო აღმოსავლეთი, თბ. 2008, გვ. 240</ref>. ამ აზრს იზიარებდა ქართული საბჭოთა ისტორიოგრაფია. თუმცა, აღმოსავლეთმცოდნე რევაზ გაჩეჩილაძე ასეთ შეფასებას „რეალობის თავდაყირა დაყენების მცდელობას“<ref>''რევაზ გაჩეჩილაძე,'' ახლო აღმოსავლეთი, თბ. 2008, იქვე</ref> უწოდებს. რადაგანაც „სპარსეთს არ ესაჭიროებოდა საქართველოში ლაშქრობა, თუკი შაჰის ნორმალური ვასალი (სპარსეთისათვის ის ერეკლე ხანი იყო) არ განუდგებოდა მას. არც ოსმალეთი გეგმავდა აღმოსავლეთ საქართველოში ლაშქრობას, რაც სპარსეთთან ომის დაწყების ტოლფასი იყო. ქართლ–კახეთისათვის ბევრად უფრო სახიფათო დაღესტნელი მოთარეშეების ... ყაჩაღური თავდასხმების აღსაკვეთად რუსის ჯარი ერეკლე II-ს არც დახმარებია“<ref>''რევაზ გაჩეჩილაძე,'' ახლო აღმოსავლეთი, თბ. 2008, გვ. 240–241</ref>. უარყოფითად აფასებს გეორგიევსკის ტრაქტატს [[ივანე ჯავახიშვილი]]: „1783 წ. ხელშეკრულების წყალობით საქართველო გაძლიერების და გარეშე მტრებისაგან უზრუნველყოფის მაგიერ სამის მხრით მტრებით შემორტყმული გახდა და განუწყვეტლივ საომარ განწყობილებაში ჩავარდა იმ თავის მეზობლებთანაც, რომელნიც წინათ მისი ერთგული მოკავშირენი იყვნენ. თვით ერეკლე მეფეც და მმართველი წრეები ხედავდნენ, რომ ამ პოლიტიკური ნაბიჯის გამოისობით საქართველო ისეთს საშინელს განსაცდელში ჩავარდა, რომლის მსგავსში შაჰ-აბაზისაბასის შემდგომ არ ყოფილა“.<ref>[http://www.nplg.gov.ge/dlibrary/collect/0001/000052/ivane_javaxishvili_qei_5.pdf ივანე ჯავახიშვილი, ქართველი ერის ისტორია, ტ.5]</ref>
 
==სქოლიო==
{{სქოლიოს სია|2}}
 
== ლიტერატურა ==
* ''მაჭარაძე ვ.'', გეორგიევსკის ტრაქტატი, თბ., 1983
 
* {{ru icon}} [http://www.amsi.ge/istoria/sab/georgievski.html Договор о признании царем Карталинским и Кахетинским Ираклием II покровительства и верховной власти России (Георгиевский трактат) 24 июля 1783 г.]
* {{ru icon}} [http://www.amsi.ge/istoria/sab/TurqeTi_r1.html МИРНЫЙ ДОГОВОР МЕЖДУ РОССИЕЙ И ТУРЦИЕЙ. Константинополь, 27 января/8 февраля 1879 г.]
 
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
 
[[კატეგორია:საქართველოს ისტორია]]