დიდი სომხეთი: განსხვავება გადახედვებს შორის

'''დიდი სომხეთი''' ან '''დიდი არმენია''' ({{lang-hy|Մեծ Հայք}}) — ძველი [[სომხეთი]]ს სახელმწიფო; მოიცავდა სომხეთის ზეგნის ძირითად ნაწილს. [[ძვ. წ. 220]] სელევკიდმა [[ანტიოქე III]]-მ დაიპყრო აირარატის სამეფო და შეუერთა [[ტიგროსი]]ს ზემოთში და [[ვანი (ტბა)|ვანის ტბის]] აუზში ადრე დაპყრობილ სომხურ მიწებს. ამ ქვეყანას ეწოდა დიდი სომხეთი. მისმა ადგილობრივმა გამგებელმა [[არტაშეს I]]-მა [[ძვ. წ. 189]] დიდი სომხეთი დამოუკიდებელ სამეფოდ გამოაცხადა და სათავე დაუდო [[არტაშესიანთა დინასტია|არტაშესიანთა დინასტიას]]. არტაშეს I-მა მეზობელი ქვეყნების ხარჯზე გააფართოვა სამეფო; [[იბერია]]ს ჩამოაჭრა 3 ოლქი: [[ხორზენე]], [[გოგარენე]] და [[პარიადრის მთიანეთი]], დააარსა [[დედაქალაქი]] [[არტაშატი]], განამტკიცა კერძო საკუთრება. დიდმა სომხეთმა თავისი ძლიერების მწვერვალს მიაღწია [[ტიგრან II]]-ის ([[ძვ. წ. 95]] - [[ძვ. წ. 56]]) დროს. ტიგრანში დაიპყრო სოფენა, მიდია, ატროპატენა, [[სირია]], [[ფინიკია]], [[კილიკია]] და სხვა. დააარსა დედაქალაქი [[ტიგრანაკერტი]], მაგრამ მალე [[რომაელები|რომაელებთან]] ბრძოლაში დამარცხდა და თითქმის მთელი დაპყრობილი მიწები დაკარგა. არტიშესიანთა დინასტია დაეცა [[I საუკუნე|ახ. წ. I საუკუნის]] დასაწყისში. I საუკუნის 60-იან წლებამდე დიდ სომხეთს რიგრიგობით მართავდნენ რომაელთა და [[სპარსეთი|სპარსელთა]] მიერ დანიშნული პირები. 30-50-იან წლებში დიდი სომხეთის სამეფო ტახტზე იბერიელი უფლისწულებიც ისხდნენ - ჯერ [[მითრიდატე]], შემდეგ [[რადამისტი]]. 60-იანი წლებიდან გამეფდნენ პართელი არშაკიდები. [[301]] წელს [[თრდატ III]]-მ დიდ სომხეთში [[ქრისტიანობა]] სახელმწიფო [[რელიგია]]დ გამოაცხადა. დიდი სომხეთის არსებობა შეწყდა [[387]] წელს, იგი გაიყვეს [[ბიზანტია]]მ და [[სპარსეთი|ირანმა]].