ინფლაცია: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
|||
ხაზი 7:
==ინფლაციის ეფექტები==
'''ზოგადად'''
ფასების საერთო დონის ზრდა იწვევს ვალუტის შესყიდვის ძალის დაბლა დაცემას. როცა ხდება ფასების საერთო დონის ზრდა, ყოველი ფულის ერთეული ყიდულობს ნაკლებ საქონელსა და მომსახურებას. ეკონომიკაში ინფლაციის ეფექტები თანაბრად არ მოქმედებს ყველაზე, როგორც გარემოება ზოგისთვის ეს ხარჯებია, ზოგისთვის კი ფულის შესყიდვის ძალის დაკარგვა სარგებელია. მაგალითად, ინფლაციისას საზოგადოების ის ნაწილი, რომელსაც გააჩნია მატერიალური აქტივი (ქონება, აქციები და ა.შ.) იღებს სარგებელს, რადგან მათი ჰოლდინგის ფასი/ღირებულება იზრდება, რადგან მათ ვისაც მათი შეძენა სურთ მოუწევთ მეტის გადახდა. ეს ასე გაგრძელდება იქამდე, სანამ არ მოხდება მათი შემოსავლის რაოდენობის რეგულაცია. მაგალითად, ხელფასების გაზრდა მომუშავეებისა და პენსიონერთათვის ხშირად ინფლაციის მიღმა რჩება, ზოგისთვის კი საერთოდ შემოსავალი ფიქსირებულია. ფასის დონის ზრდა (ინფლაცია) ამცირებს ფულის რეალურ ღირებულებას (ფუნქციონალური ვალუტა).
დებიტორები, რომლებსაც აქვთ დებეტი ფიქსირებული ნომინალური საპროცენტო განაკვეთით, დაინახავენ „ნამდვილი“ საპროცენტო განაკვეთის შემცირებას, როგორც კი ინფლაციის დონე აიწევს. ნამდვილი საპროცენტო განაკვეთი სესხზე არის ნომინალურ განაკვეთს გამოკლებული ინფლაციის დონე. ფორმულა R=N-I ზუსტია იმ შემთხვევაში, თუ ორივე მცირე ზომისაა. სწორი განტოლება კი ასეთია r=n/i, სადაც r, n და i გამოსახულია, როგორც კოეფიციენტი (მაგ. 1.2 +20%, 0.8 -20%). მაგალითად, როდესაც ინფლაციის დონე არის 3%, ხოლო სესხის ნომინალური საპროცენტო განაკვეთია 5%, მაშინ რეალური საპროცენტო განაკვეთი იქნება დაახლოებით 2% (კონკრეტულად, 1,94%-ია). ნებისმიერი მოულოდნელი ინფლაციის დონის აწევა გამოიწვევს, რეალური საპროცენტო განაკვეთის დონის შემცირებას.ამის საპასუხოდ, ბანკები და სხვა მსესხებელი ორგანიზაციები ინფლაციის რისკის შესამცირებლად კრედიტებს გასცემენ ფიქსირებული საპროცენტო განაკვეთით ან რეგულირებადი საპროცენტო განაკვეთით.
გაზრდა; მაგალითად ინფლაცირებული შემოსავლიანობა იძულებულს ხდის გადასახადის გადამხდელს გადაიხადოს მეტი თანხა, სანამ გადასახადი არ ინდექსირდება ინფლაციასთან.
მაღალი ინფლაციისას, შესყიდვის ძალა არათანაბრადაა გადანაწილებული მათთვის ვისაც ფიქსირებული ნომინალური შემოსავალი გააჩნია. მაგალითად, ზარალდებიან პენსიონერები რომელთა პენსიები არ არის ინდექსირებული ფასის დონესთან, იმათგან განსხვავებით ვისაც ცვალებადი შემოსავალი აქვთ და ამასთანავე ინფლაცია მათთვის სასარგებლოცაა. ეს არათანასწორობა ასევე თავს იჩენს საერთაშორისო ვაჭრობაში მყოფ პარტრიონებთან.ქვეყანაში, სადაც დაწესებულია ფიქსირებული სავალუტო კურსი, ერთ ქვეყანაში უფრო დიდი ინფლაციის დონე ვიდრე მეორეში გამოიწვევს პირველი ქვეყნის ექსპორტის გაძვირებას და გავლენას იქონიებს ვაჭრობის ბალანსზე. ასევე უარყოფითი გავლენა შეიძლება ქონდეს სავალუტო კურსის არასტაბილურობას, რომელიც გამოწვეულია არაპროგნოზირებადი ინფლაციით.
*
ტეზავრირება ანუ ფულის შეგროვება სახლში ბანკში შეტანის სანაცვლოდ
ხალხი ყიდულობს გამძლე ან არახრწნად ფართო მოხმარების საგნებსა და ნივთებს, როგორც სიმდიდრის მარაგს, რათა აიცილონ მოსალოდნელი საფრთხეები ფულის შესყიდვის ძალის გაუფასურებისას, ისინი ქმნიან დეფიციტს მომარაგებულ ნივთებზე.
'''ჰიპერინფლაცია'''▼
ინფლაციის მეტისმეტად ზრდამ შესაძლოა ხალხი იძულებული გახადოს სერიოზულად შეზღუდოს ვალუტის გამოყენება, რაც უფრო აჩქარებს ინფლაციის ტემპის ზრდას, მაღალი და მზარდი ინფლაციის ტემპი აბრკოლებს ეკონომიკის ნორმალურად მუშაობას და ზიანს აყენებს საქონლით მომარაგების უნარს. ჰიპერინფლაციას შეუძლია გამოიწვიოს ქვეყნის ვალუტის გამოყენების მიტოვება. მაგალითად, ჩრდილოეთ კორეამ ეროვნულ ვალუტად საგარეო ვალუტა მიიღო (დოლარიზაცია) .▼
'''რესურსების განაწილების არაეფექტურობა▼
'''მიწოდებისა და მოთხოვნის ცვლილება საქონლის მიწოდებისას გამოიწვევს შედარებითი ფასის ცვლილებას, რაც მყიდველებსა და გამყიდველებს გააფრთხილებს რესურსების თავიდან განაწილების შესახებ, რომელიც მორგებული იქნება ახალი ბაზრის პირობებზე. მაგრამ როდესაც ფასები ინფლაციისას მუდმივად იცვლება, ამიტომ ძნელია უტყუარი შედარებითი ფასების განსხვავება იმ ფასებისგან,რომლებიც ინფლაციის შედეგად შეიცვალა,რაზეც აგენტები სწრაფად ვერ რეაგირებენ. საბოლოო შედეგი კი რესურსების არაფექტური განაწილებაა.▼
'''მენიუს ფასები▼
'''დიდი ინფლაციისას, ფირმებმა თავიანთი ფასები ხშირად უნდა შეცვალონ, რათა მიყვნენ ეკონომიკური მასშტაბების ცვლილებას. მაგრამ ხშირად ფასების ცვილელება ძვირიანი მოქმედებაა, რადგან საჭიროა ახალი მენიუს დამზადება და რაც მთავარია დამატებითი დრო და ძალისხმევაა საჭირო ამ ყველაფრის შესასრულებლად.▼
▲ინფლაციის მეტისმეტად ზრდამ შესაძლოა ხალხი იძულებული გახადოს სერიოზულად შეზღუდოს ვალუტის გამოყენება, რაც უფრო აჩქარებს ინფლაციის ტემპის ზრდას, მაღალი და მზარდი ინფლაციის ტემპი აბრკოლებს ეკონომიკის ნორმალურად მუშაობას და ზიანს აყენებს საქონლით მომარაგების უნარს. ჰიპერინფლაციას შეუძლია გამოიწვიოს ქვეყნის ვალუტის გამოყენების მიტოვება. მაგალითად, ჩრდილოეთ კორეამ ეროვნულ ვალუტად საგარეო ვალუტა მიიღო (დოლარიზაცია)
▲
▲
==იხილეთ აგრეთვე==
|