აპია: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შემოწმებული ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
No edit summary |
GiorgiXIII (განხილვა | წვლილი) No edit summary |
||
ხაზი 1:
{{ინფოდაფა დასახლება
|სტატუსი = დედაქალაქი
|ქართული სახელი = აპია
|მშობლიური სახელი = {{lang-en|Apia}}
|ქვეყანა = სამოა
|პანორამა = Samoa - Apia Govt buildings.jpg
|პანორამის სიგანე =
|წარწერა = აპიაში არსებული მთავრობის შენობა
|დროშა =
|გერბი =
|გერბის სიგანე =
|დროშის სიგანე =
|ქვეყნის რუკა2 = Samoa Apia Map.png
|ქვეყნის რუკის ზომა2 =
|წარწერა2 = აპიას რუკა
|lat_dir = S|lat_deg = 13|lat_min = 50|lat_sec = 00
|lon_dir = W|lon_deg = 171|lon_min = 46|lon_sec = 00
|ქვეყნის რუკის ზომა = 300
|ქვეყნის რუკა =
|რეგიონის რუკის ზომა = 200
|რაიონის რუკის ზომა =
|რეგიონის ტიპი = ოლქი
|რეგიონი = ტუამასაგა
|რეგიონი ცხრილში =
|შიდა დაყოფა =
|რაიონის ტიპი =
|რაიონი =
|მმართველის ტიპი =
|მმართველი =
|დაარსების თარიღი = 1850
|პირველი ხსენება =
|წინა სახელები =
|სტატუსი-დან =
|ფართობი =
|სიმაღლის ტიპი=სიმაღლე ზღვის დონიდან
|დასახლების ცენტრის სიმაღლე = 7
|მოსახლეობა = 37
|აღწერის წელი = 2006
|სიმჭიდროვე =
|აგლომერაცია =
|ეროვნული შემადგენლობა =
|დროის სარტყელი = -11
|DST =
|სატელეფონო კოდი =
|საფოსტო ინდექსი =
|საიტი =
|კატეგორია ვიკისაწყობში = Apia, Samoa
}}
'''აპია''' ({{lang-en|Apia}}) — [[სამოა]]ს დედაქალაქი და უდიდესი ქალაქი,
== ბუნებრივი პირობები ==
[[1837]] წელს ამ ტერიტორიაზე გაჩნდა ევროპული დასახლება, პირველად აქ ბრიტანელი მისიონერები მივიდნენ. [[1900]] წელს მოხდა მთელი არქიპელაგის [[გერმანია]]სა და [[აშშ]]-ს შორის გაყოფა, დასავლეთ სამოა შევიდა გერმანიის შემადგენლობაში. [[1914]] წელს გერამნელებმა აპიიდან ჯარი ახალ ზელანდიაში გადასხეს. აპია მალევე გახდა ადმინისტრაციული ცენტრი, [[პირველი მსოფლიო ომი]]ს დასრულების შემდეგ დასავლეთი სამოა ახალი ზელანდიის სამანდატო ტერიტორია გახდა. [[1962]] წელს აპია გახდა დამოუკიდელი სამოის დედაქალაქი.▼
აპია მდებარეობს ქვეყნის სიდიდით მეორე კუნძულის, [[უპოლუ]]ს ჩრდილოეთი ნაწილის მთიან სანაპირო ზოლში. ამ ადგილის [[კლიმატი]] — [[ტროპიკული კლიმატური სარტყელი|ტროპიკულია]], საკმაოდ ცხელი და ნოტიო, ხშირი [[ტროპიკული ციკლონი]]ანი ქარიშხლებით. ტემპერატურა წლის განმავლობაში მერყეობს +24 Cº-დან +27 Cº-მდე. ნალექების საშუალო რაოდენობა წელიწადში 3000 მმ-ია. აპიას [[ფლორა]] მოიცავს 600-ზე მეტი სახეობის მცენარეულობას.
== ისტორია ==
▲[[1837]] წელს ამ ტერიტორიაზე გაჩნდა პირველი ევროპული დასახლება,
2009 წელს აპიაში, ისევე როგორც მთელ სამოაში, შემოიღეს ზაფხულის დრო<ref>[http://www.timeanddate.com/news/time/samoa-daylight-saving-time.html Samoa Starts Daylight Saving Time in 2009]</ref>.
== მოსახლეობა, ენა, რელიგია ==
აპიას მოსახლეობის რაოდენობა 2006 წლის მონაცემებით შეადგენს — 37 708 ადამიანს. ქალაქის მოსახლეობის უმრავლესობას შეადგენენ [[სამოელები]] (93 %), უმცირესობას შეადგენენ ევროპელები და ევროპელ-პოლინეზიური წარმოშობის ადამიანები. ორი ოფიციალური ენაა: [[სამოური ენა|სამოური]] და [[ინგლისური ენა|ინგლისური]]. მორწმუნეები ძირითადად [[პროტესტანტიზმი|პროტესტანტები]] (დაახლოებით 50 %) და [[კათოლიციზმი|კათოლიკებია]] (45 %).
== კულტურული მნიშვნელობა ==
აპიას ყველაზე დიდი [[ეკლესია]] — კათოლიკურია — რომელიც აშენებულია ქალაქის სანაპირო რაიონში. ზომებით მასზე ცოტათი ნაკლებია ანგლიკანური ეკლესია და კონგრეგაციონალისტების ქრისტიანული ეკლესია, სადაც დასვენებულია მისიონერ [[ჯონ უილიამსი]]ს ნეშტი — კუნძულზე მოსული ერთ-ერთი პირველი მისიონერი. სამოას დედაქალაქის ცენტრში, რომელშიც მდებარეობს ევროპული ტიპის ერთსართულიანი და ორსართულიანი სახლები, დგას [[კოშკი]] საათით — [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს მსხვერპლთა მემორიალი. ინტერესს წარმოადგენს დედაქალაქის შემოგარენი — [[ვალიმუ]], სადაც მდებარეობს ცნობილი რომანის «[[განძთა კუნძული]]» ავტორი, ცნობილი ინგლისელი მწერლის [[რობერტ ლუის სტივენსონი]]ს სახლკარი და საფლავი, რომელსაც კუნძულელები პატივისცემით ეძახდნენ ''ტუსიტალას'' (მომთხრობი). საფლავის ქვაზე ამოტვიფრულია ორი სტროფი დიდი მწერლის საყვარელი ელეგიიდან: ''«მეზღვაურის სახლი — ზღვაშია, და მონადირის სახლი — ბორცვზე»''. დედაქალაქში მდებარეობს [[სამოას ეროვნული უნივერსიტეტი]].
==რესურსები ინტერნეტში==
{{ბრიტანიკა|29614}}
==სქოლიო==
{{სქოლიო}}
{{ოკეანეთის დედაქალაქები}}
| |||